зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.05.23
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Монгол хэлний цахим их тайлбар толь бэлэн болов

2015-2-12
0
ЖИРГЭХ

    600x600Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилга, түүний үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн хүрээнд Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дэмжлэгээр ШУА-ийн Хэл зохиолын хүрээлэн, Информатикийн хүрээлэнгийн эрдэмтэн судлаачдын хамтран гүйцэтгэж буй Монгол хэлний цахим их тайлбар толийн эхний хувилбар бэлэн болсныг танилцуулах үйл ажиллагаа өнөөдөр Ерөнхийлөгчийн дэргэдэх Иргэний танхимд болов.

Монгол хэлний цахим их тайлбар толь бүтээх ажлын явцын талаар ШУА-ийн Хэл зохиолын хүрээлэнгийн захирал, академич Л.Болд танилцууллаа.

Тэрээр уг толийн талаар танилцуулахдаа “Эх сайхан монгол хэл үе үеийн туршид монгол түмнийг минь нэгтгэж, хөгжлийг маань хурдасгадаг гол хүчин зүйл болсоор ирсэн билээ. Иймээс монгол хэлний тайлбар болон орчуулгын толь, нэр томъёоны толийг зохион боловсруулж нийтийн хэрэглээнд гаргах нь манай хэл бичгийн эрдэмтдийн анхаарлын төвд байсан юм. Даяаршлын орчинд эх сайхан монгол хэлээ авч үлдэж, хойч үедээ өвлүүлэх давхар хариуцлага хүлээж байгаа энэ үед Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилгаар бид Монгол хэлний цахим их тайлбар толь бүтээх ажлыг эхлүүлээд байна.

Энэ толийг цахим хэлбэрээр гаргаж байгаа нь эх хэлээ гэсэн хүн бүхэн орж, толь бүтээх ажилд бидэнтэй хамтран ажиллана гэдэгт найдаж байгаагийн илрэл юм. Та бүхэн үгсийн утгыг нэмэн дэлгэрүүлэх,  өөрийн нутгийн аялгууны өвөрмөц нандин үгс, холбогдох мэргэжлийн нэр томьёо, нийгмийн олон талт хөгжлийг даган гарч буй шинэ үгийн утгын тайлбарыг жишээ, зургийн хамтаар толийн санд нэмж оруулах бүрэн боломжтой юм. Уг толийг бүтээснээр бид монгол хэлээ шинжлэх ухааны үндэстэйгээр нийгмийн үүргийг нь өндөржүүлж, олон түмэнд хүргэх давхар давхар зорилгыг агуулж байна” гэлээ.

Эхний байдлаар цахим тольд 60 гаруй мянган толгой үг, 80 гаруй мянган хоршоо, холбоо үг, хэвшмэл хэллэгийг багтаасан байна. Цаашдаа “Монгол уран зохиолын дээж” 108 ботийн үг хэллэг, өдөр тутмын тогтмол хэвлэлийн болон улс төр, шинжлэх ухааны үг хэллэгийг дэлгэрэнгүй оруулахаар болжээ. Танилцуулгын дараа цахим толийн бүтэц, зохиомжийн талаар ШУА-ийн Хэл зохиолын хүрээлэнгийн эрдэм шинжилгээний ажилтан Пүрэвсүрэн тайлбарлав.

Монгол хэлний цахим их тайлбар толийг бүтээх ажил 2014 оын 12 дугаар сарын 17-ноос хэрэгжиж эхэлсэн бөгөөд уг төсөл төлөвлөгөөний дагуу 2015 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдөр бэлэн болох юм.

Энэ цаг мөчөөс эхлэн уг толийг дэлхийн хаанаас ч www.mongoltoli.mn, www.монголтоль.мон гэсэн цахим хаягуудаар орж үзэх боломжтой бөгөөд хүссэн хүн бүхэн нутгийн аялгуу, ажил мэргэжлийн онцлог үгийг кирил, монгол үсгээр, боломжтой бол тайлбар, жишээ, зургийн хамт байршуулж баяжуулж болох юм байна. Үгийн хайлтыг кирил, монгол бичгийн аль алиар нь хийж болох боломжийг бүрдүүлжээ. Хэрэглэгчид уг цахим хуудаст зочилсноор сонирхсон үг болон тухайн үгийнхээ утгыг нэмэн тодруулсан утга зохиолын жишээ, монгол бичгийн бичлэгийг харж, утга зохиолын хэлний зөв дуудах зүйд нийцсэн дуудлагыг сонсох юм.

Толь бичиг бэлэн болсны дараа ч олон нийтийн оролцоотойгоор цаашид улам бүр өргөжин хөгжсөөр байх нь уг бүтээлийн онцлог юм.
0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Өргөө кино театрын хойд уулзвараас Зурагтын авто зам хүртэлх авто замыг хэсэгчлэн хааж шинэчилнэ
32-ын тойргоос “Сод Монгол” ШТС хүртэлх туслах замыг шинэчилж байна
Намын гишүүд: Эдийн засгийн эрх чөлөөг хангахад чиглэсэн үзэл санааг тусгасанд талархалтай байна
Мега төслийн хүрээнд 200 инженер бэлтгэнэ
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Өргөө кино театрын хойд уулзвараас Зурагтын авто зам хүртэлх авто замыг хэсэгчлэн хааж шинэчилнэ
    1 мин
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаан эхэллээ
    1 цаг 19 мин
  • 32-ын тойргоос “Сод Монгол” ШТС хүртэлх туслах замыг шинэчилж байна
    1 цаг 23 мин
  • С.Ганбаатар: МАН надаас ухаан алдталаа айж байна
    1 цаг 27 мин
  • Б.Жавхлан: Сайд нар солигдож болох ч мега төслүүд зогсож болохгүй
    1 цаг 33 мин
  • Намын гишүүд: Эдийн засгийн эрх чөлөөг хангахад чиглэсэн үзэл санааг тусгасанд талархалтай байна
    1 цаг 49 мин
  • Ж.Баясгалан: Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд хүрч ажиллахын тулд гэр хорооллоор явахаас өөр аргагүй
    2 цаг 9 мин
  • Мега төслийн хүрээнд 200 инженер бэлтгэнэ
    2 цаг 40 мин
  • Индонез улстай “Агаарын үйлчилгээний тухай” хэлэлцээрийг эцэслэн тохирч, байгуулах чиглэлээр хамтран ажиллана
    2 цаг 57 мин
  • Д.Бадарсан: Зам тээврийн яамтай гурван төсөл дээр хамтарч ажиллана
    3 цаг 11 мин
  • 24 Мега төслийн зургаа нь түгжрэл бууруулах зорилготой, нийтийн тээврийн салбарынх
    3 цаг 11 мин
  • Х.Оюунзул: Үер болохгүй гэх баталгаа байхгүй
    3 цаг 22 мин
  • Э.Анхбаяр: Дөрвөн настай хүүхдээс цахилгаан менингитийн сэжигтэй тохиолдол батлагдсан
    3 цаг 46 мин
  • Маргааш томоохон зах, худалдааны төвүүд ажиллахгүй
    4 цаг 6 мин
  • Нийслэлийн нутаг дэвсгэрт 13 байршилд газар эзэмшүүлэх, ашиглуулах эрхийн дуудлага худалдааг цахимаар зохион байгуулна
    4 цаг 14 мин
  • Автомашингүй өдрөөр дараах байршилд зам хаана
    4 цаг 31 мин
  • Хувирал: Гэсэн ч "элэг зүрхнээс уяатай, энхрий монгол нутаг минь"
    4 цаг 45 мин
  • Зайсангийн аманд байрлах “Богд уул” сувиллыг засварлаж, төрсний дараах эх, нярайн сэргээн засах төв болгоно
    4 цаг 56 мин
  • ЭЕШ-д бэлдэхдээ анхаарах естой ЧУХАЛ ЗҮЙЛС
    5 цаг 19 мин
  • Үндэсний их баяр наадмын нээлтийн тасалбарыг жуулчдад хүртээмжтэй болгох талаар санал хүргүүлжээ
    5 цаг 41 мин
  • Аваргын цомыг ЕСӨН удаа өргөж буй ХАСЫН ХҮЛЭГҮҮД
  • "Элийрэгч" Ц.Уянгын дэлгэсэн чат Э.Одбаяр сайдынх байжээ
  • “MCS” УХАА ХУДАГИЙГ 350 САЯАР ЗАРСАН ЮМ БОЛ З.ЭНХБОЛД УЛСАА 1.5 ТЭРБУМААР ЗАРЖЭЭ!
  • Х.Нямбаатар: Хятад компанийг тендерт шалгаруулъя гэдэг тохируулга хийж орж ирээгүй
  • Ойрын өдрүүдийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
  • Улс төрийн шийдвэр гаргах МАН-ын Удирдах зөвлөлийн гишүүд
  • ШУТИС-ын төв номын сан Ерөнхийлөгч асан П.Очирбатын нэрэмжит танхимтай болжээ
  • МАН дахь “Дархан хаан” фракц
  • Б.Пүрэвдорж: Төвийн бүсийг тойруулан хот байгуулах нь хэт их төвлөрлийг бий болгох эрсдэлтэй
  • Л.Гантөмөр: Гүтгээд урвадаг зүйл байж болохгүй, би Л.Оюун-Эрдэнэд итгэж байсан
  • Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнийг огцруулах өргөдөлд 47,856 иргэн гарын үсэг зураад байна
  • Улаанбурхан өвчний батлагдсан тохиолдол 2200-д хүрч, 344 нь эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлж байна
  • АН-ын дарга Л.Гантөмөрийг Хамтарсан Засгийн газраас гарахыг шаардав
  • Засгийн газрын ТОГТВОРТОЙ байдлын асуудалд тэд ямар байр суурь илэрхийлэв?
  • “GOMONGOLIA” үндэсний брэндинг олон улсын “PRWEEK GLOBAL AWARDS 2025” уралдааны “Нийтийн салбар” төрөлд тэргүүн байр эзэллээ
  • Х.Нямбаатар: Хамгийн адгийн зүйл бол гэр бүл, үр хүүхдээр нь "улс төр" хийх шүү
  • Тэд "борооны ус биш, бөхчүүдийн хөлс хүчийг шингээдэг" муухай зүлгээ дахиад дэвсэх үү?
  • Д.Амарбаясгалан: Би найзыгаа огцруулж, суудал дээр нь очих ёс суртахуунтай хүн биш!
  • БӨХ: Өнөөдрийн барилдаанд хэн түрүүлэх вэ?
  • Н.Алтанхуягийн Засгийн газрыг огцруулаад АН зогсолтгүй уруудсан, харин одоо...
  • “MCS” УХАА ХУДАГИЙГ 350 САЯАР ЗАРСАН ЮМ БОЛ З.ЭНХБОЛД УЛСАА 1.5 ТЭРБУМААР ЗАРЖЭЭ!
  • Н.Алтанхуягийн Засгийн газрыг огцруулаад АН зогсолтгүй уруудсан, харин одоо...
  • Л.Гантөмөр: Гүтгээд урвадаг зүйл байж болохгүй, би Л.Оюун-Эрдэнэд итгэж байсан
  • Улс төрийн шийдвэр гаргах МАН-ын Удирдах зөвлөлийн гишүүд
  • АН-ын дарга Л.Гантөмөрийг Хамтарсан Засгийн газраас гарахыг шаардав
  • МАН дахь “Дархан хаан” фракц
  • Д.Амарбаясгалан: Би найзыгаа огцруулж, суудал дээр нь очих ёс суртахуунтай хүн биш!
  • Х.Нямбаатар: Хятад компанийг тендерт шалгаруулъя гэдэг тохируулга хийж орж ирээгүй
  • Х.Нямбаатар: Хамгийн адгийн зүйл бол гэр бүл, үр хүүхдээр нь "улс төр" хийх шүү
  • Тэд "борооны ус биш, бөхчүүдийн хөлс хүчийг шингээдэг" муухай зүлгээ дахиад дэвсэх үү?
  • Я.Содбаатар: Гэрээгээ зөрчсөн намыг оролцуулахгүйгээр Засгийн газраа бүрдүүлнэ
  • "Элийрэгч" Ц.Уянгын дэлгэсэн чат Э.Одбаяр сайдынх байжээ
  • Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнийг огцруулах өргөдөлд 47,856 иргэн гарын үсэг зураад байна
  • О.Цогтгэрэл: Хоёр гол нам хоорондоо эвсэж, сөрөг хүчин нь эрх баригчдын халаасанд орж болохгүй
  • ШУТИС-ын төв номын сан Ерөнхийлөгч асан П.Очирбатын нэрэмжит танхимтай болжээ
  • Улаанбурхан өвчний батлагдсан тохиолдол 2200-д хүрч, 344 нь эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлж байна
  • Ойрын өдрүүдийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
  • Авто замын хашлага мөргөж, эвдсэн ачааны машины жолоочийг шалгаж байна
  • Л.Мөнхбаясгалан: Тэд “Хаан шалдан байна” гэж хэлэх бүрэн эрхтэй
  • Тоттенхэм Хотспур vs Манчестер Юнайтед: Бильбаод болох Англи багуудын халз тулаан
24 баримт
  • Аваргын цомыг ЕСӨН удаа өргөж буй ХАСЫН ХҮЛЭГҮҮД
  • БАРИМТ: Дэлхийн оргилыг эзэгнэсэн монгол хүн
  • 24 Баримт: Дэлхийн хамгийн алдартай номын баяр Герман улсын Франкфурт хотод болдог
  • Л.Оюун-Эрдэнэ: Монгол Улс, БНХАУ-ын эдийн засгийн түншлэлийн шинэ хуудас нээгдэж байна
  • Жүдо бөхийн "-73кг"-ын жингийн ирээдүй гэгдэж буй Л.Анхзаяа гэж хэн бэ?
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК