НИТХ-ын ээлжит бус VI дугаар хурлаар хотын даргыг сонгох асуудлыг хэлэлцэх үеэр заалнаас нэр дэвшсэн С.Мөнхчулууныг төлөөлөгчдийн олонхийн саналаар дэмжигдсэн. Ингээд НИТХ-аас олонхын санал авснаар тэрбээр хотын дарга сонгогдсон ч үүнээс урьтаж, Ерөнхий сайд батламжлах ёстой. Гэвч хотын даргын марафонд түүнийг түрүүлэхтэй зэрэгцээд олон нийтийн цахим сүлжээгээр ашиг сонирхлын зөрчилтэй учир уг албан тушаалыг хүртэх хүртэх ёсгүй гэж иргэн гомдол гаргаж буйгаа мэдэгдсэн. Тиймээс Нийслэлийн Засаг дарга буюу Улаанбаатар хотын захирагчаар сонгогдоод буй С.Мөнхчулуунаас дээрх асуудлаар тодруулж, ярилцлаа.
-Та өмнө нь эрх барьж байгаа нам буюу нийслэлийн МАН-ын дарга хотын дарга байх ёстой гэдэг зүйл ярьж байсан. Гэтэл одоо өөрөө хотын даргаар сонгогдон ажиллах гэж байна. Өмнө нь таны ярьсантай зөрчилдөж байна. Үүнийг юу гэж харж байна вэ?
-НИТХ-д МАН олонх байгаа учраас мэдээж МАН-ын мөрийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх ёстой. Уг нь нийслэлийн МАН-ын дарга нь нийслэлийн Засаг дарга байснаар нам нэг чиг шугаманд байх юм. Гэхдээ өнөөдрийн хувьд нийслэлийн МАН-ын дарга нь УИХ-ын гишүүн, УУХҮ-ийн сайд албыг хашиж байна. Тиймээс энэ хүн нийслэлийн Засаг дарга хийх боломжгүй гэсэн үг.
-Тэгвэл хотын даргаар сонгогдсон С.Мөнхчулуун гэж ямар хүн бэ. Төрийн албанд хэчнээн ажил ажилласан бэ?
-Би инженер мэргэжилтэй бөгөөд төрийн удирдлагын магистр зэрэгтэй. Удахгүй докторын зэргээ хамгаална. Төрийн албанд 2008 оноос хойш тасралтгүй ажилласан. Энэ хугацаанд мэргэжилтнээс эхлээд хэлтсийн дарга, дүүргийн тамгын газрын даргаар ажиллаж байсан туршлагатай. Харин нийслэлийн хотын удирдлагаар хоёр дахь жилдээ сонгогдон ажиллаж байна.
-Ерөнхий сайд таныг хотын даргад албан ёсоор батламжилвал нэн тэргүүнд ямар ажил хийхээр төлөвлөж байна вэ. Үлдсэн нэг жилийн хугацаанд МАН-аас баталсан мөрийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж амжих уу?
-НИТХ бол нийтийн иргэдийн төлөөлөл. НИТХ-ын 45 төлөөлөгчийн 57 хувь нь намайг дэмжиж, хотын даргад сонгосон. Тиймээс Ерөнхий сайд батламжилна гэж найдаж байна. Богинохон хугацаа үлдсэн ч нийслэлийн МАН-аас дэвшүүлсэн “Аз жаргалтай хот” мөрийн хөтөлбөрийг 100 хувь хэрэгжүүлэхийн төлөө ажиллана.
-Та хотын даргад нэр дэвших тухайгаа заалнаас зарласан. Яагаад намаасаа нэр дэвшээгүй юм бэ?
-Төлөөлөгчийн бүрэн эрхийн асуудал л даа. Төр захиргааны байгууллага, дүүргийн анхан шатны мэргэжилтнээр олон жил ажиллаж байсны хувьд нийслэлийн иргэдэд тулгамдаж байгаа асуудлыг мэддэг. Түүнд гар бие оролцон шийдвэрлэж чадах ёстой гэж үзсэн учраас нэр дэвшсэн юм. Мөн миний сонгогдсон тойргын иргэдээс нийслэлийн Засаг даргад нэр дэвших ёстой шүү гэсэн санал ирсэн. Би иргэдийнхээ төлөөлөгч учраас тухайн саналыг нь бодож үзэн ийм шийдвэр гаргасан.
-Таныг тухайн өдөр заалнаас гэнэт нэр дэвших шийдвэр гаргасан нь АН-ын бүлэгтэй хуйвалдаж, Б.Амарсайханыг унагаах, төлөөлөгчдийн саналыг хуваах зорилготой байсан гэсэн яриа байна. Энэ талаар юу гэх вэ?
-Хэн тэгж ярьж явааг мэдэхгүй байна. Санал хураалтад орохын өмнө манай намын удирдлагууд нэрээ татаж болохгүй юм уу гэж хэлсэн. Хариуд нь “Би нийслэлийн хөгжлийн төлөө гар бие оролцох ёстой” гэж хэлсэн юм.
-Зам, тээврийн хөгжлийн дэд сайд асан Б.Цогтгэрэлийн ээж таныг “Хадам ээж, дүүдээ 175 м.кв талбайг авч өгөхийн тулд удаа дараа нийслэлд хандаж байсан. Мөн уг асуудалтай холбогдох албан тушаалтнуудыг дарамталж байсан” гэж 18 хуудас бүхий хавсралтыг АТГ-т хүргүүлсэн байна. Үнэхээр ийм зүйл болсон юм уу?
-Уг асуудлын талаар өчигдөр олон нийтийн цахим сүлжээгээр олж харсан. Нэгэнт гомдол гаргасан бол хууль хяналтын байгууллага шалгах байх. 175 м.кв талбайтай “Наранбулаг” төвийн Ж блокийн барилга нь манай хадам ээжийн 1990 оноос хойш түрээсэлж байсан байр юм билээ. Энэ талаар тодруулж асуусан. Маргаан гаргаж буй “Улаанбаатар радио” нь Зам, тээврийн дэд сайд асан Б.Цогтгэрэлийн хадмынх. Тэдний зүгээс л энэ асуудлыг явуулж байна. Энэ нь дэд сайд асан Б.Цогтгэрэл сайд бид хоёрыг энэ хоёр айлд хүргэн болохоос өмнөх асуудал. Би эхнэртэйгээ 2000 оноос хойш ханилсан. Харин уг яригдаж буй асуудал нь эхнэртэйгээ гэр бүл болохоос өмнө яригдсан асуудал. Энд миний оролцоо байхгүй. Мөн 2017 онд шүүхийн шийдвэрээр “Улаанбаатар радио” энэ талаар дахин маргалдах эрхгүй гэж гарсан юм билээ.
-Холбогдох албан тушаалтнуудыг дарамталсан, шахсан зүйл бол байхгүй гэж ойлгох уу?
-НИТХ-д хэн нэгнийг дарамталдаг, шахдаг асуудал байхгүй. Манай хадам НИТХ-ын дарга болон нийслэлийн Засаг даргатай уг асуудлаар уулзуулж өгөхийг хүсч байсан. Гэсэн ч миний хувьд ямар нэгэн байдлаар уг асуудалд оролцох боломжгүй. Хэрэв ямар нэгэн байдлаар оролцвол эргээд ашиг сонирхлын зөрчилтэй гэж хардагдана гэдгээ хэлж, татгалзсан хариу өгч байсан юм.
-Та НИТХ дахь АН-ын бүлгийн гишүүдийг хэрэв намайг дэмжвэл таван тэрбум төгрөгийн тендер өгнө гэж хэлсэн зүйл бий юү. Ийм зүйл яригдаад байна л даа. Энэ талаар албан ёсны тайлбар өгөөч?
-Янз бүрийн л асуудал яригдаж байна. Энэ бол улс төр хэрхэн бохирдсоны илрэл юм. Дээр дурьдсанчлан би нийслэлийн хөгжил цэцэглэлт, тулгамдаж буй асуудлыг шийдэхийн төлөө ажиллая гэж сонгогдсон. Тиймээс цааш юу хийх, хэрхэн ажиллаж байна вэ, өмнө нь ямар ажил хийж байсан тухай ярих ёстой болов уу гэж бодож байна. Гэтэл хэн нэгнийг харлуулах, өрсөлдөгчөө хэвлэлээр дайрдаг асуудлууд гарч байна. Миний хувьд ингэж амласан зүйл байхгүй.
-Та өөрийгөө ашиг сонирхлын зөрчилгүй хүн гэдгээ баталж чадах уу?
-Надад ийм зүйл байхгүй. Ирээдүйд үр хүүхдэдээ сайн нэртэй явах юмсан. Улс нийгэмд болохгүй байгаа зүйлийг шийдэх юмсан гэж бодож явдаг. Надад байгаа ашиг сонирхол бол өнөөдөр нийгэмд тулгамдаад байгаа асуудлыг шийдэх, намынхаа мөрийн хөтөлбөрийг биелүүлэх гэсэн л сонирхол байна.
-Сая ЖДҮХС-ын мөнгө хууль бусаар зарцуулагдаж байснаас үүдэн энэ онд мөнгө төсөвлөгдөөгүй. Тэгвэл нийслэлээс 2019 онд жижиг, дунд хэрэглэгчдээ хөгжүүлэхээр ямар ажил хийхээр төлөвлөж байна?
-УИХ-аас олгогддог ЖДҮ-ийн мөнгө нийслэлээр дамждаггүй. Энэ нь ХХААХ-ийн яамаар дамждаг. Гэхдээ нийслэл дээр ЖДҮ-ийг дэмжих төв гэж бий. Үүнд жилд 2-3 тэрбум төгрөг төсөвлөгддөг. Гэхдээ өнөөдрийг хүртэл нийслэлийн ЖДҮ-ийн төсвөөс дүрэм, журамтай холбоотой асуудлаар нэг ч төгрөг олгоогүй байдаг юм. Албан тушаалтнууд хууль бусаар мөнгө авсан гэх асуудалтай холбогдуулан цаашид уг дансыг шилэн, төсөл сонгон шалгаруулалтыг нь нээлттэй болгох ёстой.
-НИТХ-ын зарим төлөөлөгч ЖДҮХС-аас албан тушаалаа ашиглан зээл авсан гэх асуудалтай байгаа. Энэ талаар та ямар байр суурьтай байна. УИХ-ын зарим гишүүд ЖДҮ-тэй холбогдсон ч УИХ-ын чуулганаар аваад үлдчихлээ шүү дээ?
-Хууль хяналтын байгууллага шалгаад буруутай гэдэг нь тогтоогдвол тэр хүмүүст хариуцлагыг нь тооцоод л явах ёстой. Жирийн иргэдийн авах ёстой зүйлийг албан тушаалаа ашиглан авах нь буруу.
-Таны дүү “сэлэм” С.Бямбацогт хар тамхи хэрэглэж байгаад баригдсан гэсэн. Тиймээс ганц дүүгээ зөв үлгэр дуурайлаар авч явж чадахгүй хүн нийслэлийг удирдаж чадах уу гэх зүйл яригдаж байна?
-Миний дүүтэй холбогдоод байгаа хар тамхины асуудал нь худлаа. Энэ бол гүтгэлэг. Харин сэлэм эргүүлсэн гэх асуудлаар тухайн үед нь тайлбар хийж байсан. Би дүүгээсээ тусдаа амьдралтай хүн. Тиймээс өдөр бүр юу хийж байгаа эсэхэд нь хяналт тавьж, цуг байдаггүй болохоор мэдэхгүй байна. Харин тухайн үед юу болсон талаар дүүгээсээ тайлбарыг нь сонссон. Өөрийнх нь буруу юунд байсан гэвэл байгууллага руугаа дайрсан хүмүүсээс байгууллагаа хамгаалахын тулд цагдаа дуудалгүй өөрөө хамгаалах гэж очдог нь буруу. Энэ талаар хууль хяналтын байгууллага шалгаж байгаа.
-Сэтгэцэд нөлөөлөх эм бэлдмэл, хар тамхи хэрэглэж байсан тохиодол танд бий юу?
-Миний хувьд сэтгэцэд нөлөөлөх зүйл хэрэглэж байсан тохиолдол байхгүй. Цахим сүлжээгээр гараад байгаа шиг зарж борлуулдаг хүнийг ч мэдэхгүй.
Б.Лхам
Сэтгэгдэл (88)