Монголбанкнаас мэдээлэл хийж Капитал банкийг албадан татан буулгахаар болсныг зарласан билээ. Үүнтэй холбоотой Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатараас зарим асуултад хариулт авлаа.
-Төв банкнаас Капитал банкийг татан буулгах шийдвэр гаргасан мэдэгдсэн. Уг банкийг татан буулгаснаар эдийн засагт ямар нэгэн сөрөг нөлөө үзүүлэх үү. Гарах үр дагавар нь ямар байгаа бол. Тэтгэвэрээс эхлээд халамжийн мөнгийг энэ банкаар олон жил олгож ирсэн шүү дээ?
-Капитал банкийг татан буулгах шийдвэрийг өчигдөр гаргасан. Капитал банкны энэ системдээ нөлөө бүхий биш. Ойролцоогоор нэг хувийг эзэлдэг. Тийм учраас банкны салбарт том нөлөө үзүүлэхгүй. Банкны үйл ажиллагаа нь доголдоод дөрвөн жил болсон гэдгийг энд онцлох хэрэгтэй. Үүнтэй холбоотойгоор хэд хэдэн өрийн дарамт Засгийн газарт өрийн дарамт үүсч байна. Тэтгэврийн даатгал гэхэд олон талын төлөөлөлтэй байдаг. Энэ хүрээнд 104 тэрбум төгрөг байршиж байсан. Эрүүл мэндийн даатгалаас 134.9 тэрбум. Нийлүүлэхээр 240 гаруй тэрбум нь даатгалын мөнгө болж байгаа юм.
-Хэзээнээс эхэлж байршуулсан байдаг юм бэ?
-Үндсэндээ 2007 оноос бага хэмжээтэй байршиж байгаад 2013, 2014 онд 100, 100 тэрбумаар нэмэгдээд энэ хэмжээнд очсон. 2016 оны наймдугаар сараас мөнгө нэмж байршуулаагүй. Гурав дахь нь Хөгжлийн банкны 52 тэрбум. Н.Мөнхбат гэдэг хүн ажиллаж байх үед дамжуулан зээлдэхээр гаргасан мөнгө.
Дөрөв дэх нь 47 тэрбум буюу ЖДҮ-ийн мөнгө байршиж байсан. Эдгээрийг нэмэхээр 340 орчим тэрбум болж байгаа юм. Дээр нь Анагаах, Боловсролын их сургуулийн зургаан тэрбум төгрөг байршиж байсан. Ингээд авч үзэхээр банкны төлбөр хийх чадвар нь муудаж байсан, Монголбанкны шаардлагыг хангахгүй байсан болохоор нэмж мөнгө байршуулаагүй. Тухайн банк нь 2015 оноос төлбөр хийх боломжгүй болсон банк. Дөрвөн жилийн дараа татан буулгах арга хэмжээг авч байна.
Ер нь хууль ном журмын дагуу явахгүй бол хохирлын хэмжээ нь улам нэмэгддэг. Нийгэмд үзүүлэх сөрөг нөлөө нь ч мөн адил. Капитал банк нийт 216.5 мянган хадгаламж эзэмшигчтэй байсан. Үүнээс 20 саяас доош хадгаламжтай нь Хадгаламжийн даатгалын корпорациас мөнгөө авчихана. Ямар нэгэн асуудал байхгүй. Харин 800 гаруй хадгаламж эзэмшигч нь 20 саяас дээш хадгаламжтай байсан.
-Тэдгээр харицлагч яах бол?
-Монголбанкнаас бүрэн эрхт төлөөлөгчийг томилоод ажиллаж байгаа юм билээ. Өмнө нь эдийн засаг хямарч байхад банк дампуурдаг байсан. Одоогийн тохиолдолд буюу эдийн засаг өсөлттэй байгаа энэ үед ийм шийдвэр гарч байгаа нь өөрийн онцлогтой. Нэгдүгээрт, ихэнх зээлийг эргүүлээд төлөх байх гэсэн горьдлоготой байна. Агаар ууршаад алга болчихгүй, газарт шингээд орчоогүй болов уу. Банкнаас гаргасан зээлүүдийг авах ёстой. Энэ бүгдийг араас сайн явж ажиллаж байх ёстой. Төсвийн ерөнхийлөн захирагч, мөнгө байршуулсан дарга нар руу бичиг явуулж байгаа. Банкны тухай хуулийн 71.1 дээр шийдвэр гарснаас хойш 60 хоногийн дотор нэхэмжлэлээ гаргах ёстой байдаг. Тэгэхээр нэхэмжлэлээ яаралтай гаргах хэрэгтэй.
Хоёрдугаарт, байршуулсан мөнгө нь эрсдэлд орчихсон байгаа байгууллагуудын мөнгийг хэрхэн яаж олгох, ямар эрэмбээр, төрийн мөнгийг хэрхэх талаар санал боловсруулаад явж байна.
Г.Сонор
Сэтгэгдэл (14)