Телевизээр хаа нэг, гэхдээ маш цөөн цацалттай сүрьеэ өвчний тухай ойлголт, түүнээс болгоомжлох, урьдчилан сэргийлэх сэдэл нийслэлчүүдэд бий болсоор хэд хоногийг үдэв. Ялангуяа хүүхэд нь ерөнхий боловсролын сургуульд сурдаг эцэг, эхчүүд. Шалтгаан нь Хан-Уул дүүргийн 15 дугаар сургуульд суралцдаг 38 сурагч, нэг багшаас сүрьеэ өвчний халдвар илэрсэнтэй холбоотой. Үүнээс үүдэж сургуулийн сурагчдын эцэг, эхчүүд болон нийгмээрээ энэ асуудалд бухимдаж бас эгдүүцэж, зарим нэг нь өөр хоорондоо талцаж байна. Хүүхдээ эрүүл аюулгүй орчинд сурч, боловсрол олгуулах нь хүн бүрийн үүрэг, санаа тавих шалтгаан болохоор 15 дугаар сургуульд үүссэн асуудлыг эмзэг хүлээж авсныг буруутгах боломжгүй. Тэгэх нь ч аргагүй. Хүүхдээ эрүүл өсгөх, тэр тусмаа аюулгүй орчинд боловсрол олгуулах нь хүн бүрт хамаатай асуудал болохоор.
Харин Монгол төрийн залгамж халаа гэдэг талаас нь харвал холбогдох албан тушаалтнууд нь яалт ч үгүй хариуцлага хүлээх, огцрох өргөдлөө өгөх “болзол”-оо бараг хангажээ. Японы парламентын гишүүдийн ёс зүй, хариуцлагатай холбоотой сайн жишигт тулгуурвал. Дан ганц Япон гэлтгүй олон улс, Монголын төрд уламжилж ирсэн төрийн залгамж халаа гэж бий. Энэ дагуу үе үеийн Засгийн газар бодлого шийдвэрээ гаргаж ирсэн болов уу.
Гагцхүү өнөөгийн нөхцөлд буюу 15 дугаар сургуульд үүссэн асуудалд салбарын болон асуудал эрхэлсэн сайд нь удирдлагын багаараа огцорч мэдэхээр нь байна. Ийн тодотгож, асуух болсон нь мэдээж хэд хэдэн шалтгаантай.
Нэгдүгээрт, 500 хүүхэдтэй сургуулийн 38 сурагч, нэг багшийнхаа хамт сүрьеэгийн халдвар туссаныг мэргэжлийн байгууллагаас нь тогтоосон ил болсныг Д.Сарангэрэл сайд өмнө нь мэдэж байсан уу. Хоёрдугаарт, асуудал гарсны дараа энэ бүгдэд хяналт тавьж, урьдчилан сэргийлэх бодлогыг зангидах учиртай Эрүүл мэндийн сайд Д.Сарангэрэл “15 дугаар сургуульд 2015 оноос хойш сүрьеэгийн халдвар гарсаар байна” гэж яагаад ярьж, онцлох болов. Гуравдугаарт, сайд Ё.Баатарбилэг ажлаа хүлээж авснаасаа хойш ерөнхий боловсролын сургуулиуд дахь ачаалал, анги дүүргэлтийн талаар ямар нэгэн дорвитой арга хэмжээ авсан уу?.
Энэ бүгдийн хариулт маш энгийн бөгөөд тодорхой байна. Уг нь, боловсрол, эрүүл мэнд гэдэг аль ч улсад хамгийн нэгдүгээрт тавих ёстой хамгийн чухал салбар, зөнгөөр нь орхиж, гудамжинд гаргаад орчихдог асуудал биш. Хүний төдийгүй улсын хөгжил нь иргэдийнхээ боловсрол, эрүүл мэндээс шалтгаалж байдаг болохоор тэр. Гэтэл АН эрх барьж байсан болон МАН засагласнаас хойш хамгийн тогтворгүй, байсхийгээд халаа сэлгээгээр үргэлжилсэн, түүгээр дамжуулан төрөөс золигт гаргасан нь энэ хоёр салбар байв. Боловсролын сайдыг дөрвөнтэй, Эрүүл мэндийн сайдыг хоёр, Дэд сайдыг нэг, Төрийн нарийн бичгийн даргыг нь нэг удаа тус тус сольсон нь үүний бэлээхэн жишээ.
2017 оны аравдугаар сард үүрэгт ажлаа хүлээж авсан Д.Сарангэрэл сайдад 2015 оноос хойш сүрьеэгийн халдвар гарч ирсэн 15 дугаар сургуулийн асуудлыг нууцлах шалтгаан юу байв.
Бүхэл бүтэн 38 хүүхэд сүрьеэгийн халдвар авчихаад байхад “Манай яам сургалтын байгууллагыг хариуцаж ажилладаг учраас тэнд сурч байга хүүхдүүдийн хичээлийг тасалдуулахгүй байхыг хүсч байна. Ялангуяа энэ цаг үе бол төгсөлт ойртсон хамгийн чухал үе” хэмээж суугаа Ё.Баатарбилэг сайд ажлаа мэддэг үү! Монгол Улсын хэмжээнд хүн амын эрүүл ахуйн байдалтай холбоотой мэдээлэлд хамгийн ойр хүний хувиар нь асуухад шүү дээ.
Цаашлаад 15 дугаар сургуулийн 38 сурагч сүрьеэгийн халдвар авсан асуудлыг мэдээгүй, салбар хариуцсан яам нь хариуцлагын асуудлыг хөндөх ёстой гэсэнтэй агаар нэг агуулгатай тайлбар өгч суугаа Ё.Баатарбилэг сайд ч үүнд хамаарна.
Ер нь Боловсрол, Эрүүл мэндийн яамны Дэд сайд Г.Ганбаяр, У.Бямбасүрэн, Төрийн нарийн бичгийн дарга Б.Баярсайхан, Б.Бямбадорж нарт ч хамаатай асуудал юм. Удирдах төвшиндөө хамгийн тогтворгүй байж ирсэн энэ хоёр яамны шийдвэр гаргах төвшний удирдлагууд өнгөрсөн хугацаанд яг юу хийж ирэв. Ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчдын анги дүүргэлтийг холбогдох стандартад нийцүүлэх, тэдгээрийн сурах орчны эрүүл ахуйг хангах чиглэлээр яг ямар ажлыг хийв?.
Анги дүүргэлт нь холбогдох стандартаасаа хэтэрсэн, зарим сургуульд гурван ээлжээр хичээллэж байгаад хэрхэн зохицуулалт хийв. Эрүүл мэндийн яам тэнд төдийгүй бусад сургуульд агааржуулах систем байгаа эсэхэд яг ямар санал, зөвлөгөө өгч, урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авсан бэ?. Хамгийн дээд талдаа 35 хүртэлх сурагчид байх ёстой ангид 40-50 хүүхэд өдөр бүр хичээллэж байгаа орчин нөхцөлд эрүүл ахуйн талаар яриад ч хэрэггүй биз. Ийм сургууль манайд олон. Ялангуяа нийслэлийн зах орчмоор.
Гэнэт ухаарсан юм шиг гарч ирээд өөрийн, өөрсдийн эрх ашгийг хамгаалан тайлбар өгч байгаа сайд, дарга нарын өмнөөс хэн нэгэн хариуцлага хүлээгээд өнгөрөх үү. Сандал ширээ, эрх мэдлийн төлөө тэмцэлдэхээрээ төрийн ажлыг ч 40 хоног гацааж чаддаг мөртлөө эрхэлсэн салбартаа холбогдох асуудалд ингэж муйхараар хандаж байгаа нь зүйд нийцэх үү.
Яг үнэндээ 500 гаруй сурагчтайгаар үйл ажиллагаа явуулдаг 15 дугаар сургуульд 38 сурагч нэг дор сүрьеэгийн халдвар авсанд хамгийн түрүүнд хариуцлага хүлээх зургаан хүн нь хоёр яамны холбогдох албан тушаалтнуудтай холбогдож байна. Тиймээс хариуцлагаас бултахаас илүүтэй хамгийн түрүүнд бусад бүх сургууль, цэцэрлэгт сүрьеэгийн шинжилгээ хиймээр байна, Д.Сарангэрэл, Ё.Баатарбилэг сайд аа. Дэд сайд Г.Ганбаяр, У.Бямбасүрэн дэд сайд аа. Төрийн нарийн бичгийн дарга Б.Бямбасүрэн, Б.Баярсайхан нар аа!. Та бүгдийн хариуцлагаас зугтсан тулга тойрсон тайлбарын цаана хэчнээн сургууль, цэцэрлэгийн хүүхдүүд сүрьеэгийн халдвар тархах эрсдэлтэй нөхцөлд сурч, боловсорч байгааг бодож, анхаарал хандуулах бодол Та бүгдийн ой тоонд бий юу. Бидэнд тайлбар биш бодит мэдээлэл, арга хэмжээ авах нь чухал байна. Тэгж байж сүрьеэгийн халдвараас сэргийлнэ.
Улсын хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулж байгаа цэцэрлэг, сургуулийн хүүхдүүд сүрьеэгийн халдвар тусахгүй гэсэн баталгаа нь хэрэгтэй. Та бүгдийн албан тушаал, сандал ширээ бус монгол хүний, хүүхдийн эрүүл мэнд энэ улсад чухал!!!.
Эргэн сануулахад, ингэхэд "Төрийн албаны бүх шатанд сахилга хариуцлагыг эрс сайжруулна" хэмээн удаа дараа мэдэгдсэн Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийн сануулгын хэрэгжилт яг аль шатанд хэрэгжээд байна вэ?. Үнэнтэйгээ нүүр тулж, хөрсөн дээрээ буухыг цаг үе нь биднээс шаардаж байна.
Эцэст нь асуухад Та бүгд ганцхан асуултад нь хариулт өгнө үү, "Таны хүүхэд ямар нэгэн шалтгаанаар өвдвөл хамгийн түрүүнд Та юу хийх вэ?".
С.Сүлд
Сэтгэгдэл (23)