Ерөнхийлөгч асан Ц.Элбэгдорж Ерөнхий сайд байхдаа “Бид авлигын учир шалтгаан, эхийг мэдэж, авлигыг бульдозердоно” хэмээн УИХ-ын чуулганы нээлтийн үеэр хэлж байв. Авлигын эсрэг тэмцэхээ ам бардам илэрхийлсэн түүний энэ үг ачир дээрээ нийгэмд “Авлигын загалмайлсан эцэг”, “Урт шар дээлтэй хүн” хэмээх тодотгол зүүтлээ нүдлэгдсэн эрхэм болон түүнийг тойрон хүрээлэгсдийг чиглэж байсан юм. Ц.Элбэгдоржийн алдарт энэ үг бодит хөрсөн дээр хэрхэн буусныг цаг хугацааны шүүлт харуулах ч авлигыг тугаа болгосон түүний акц Төрийн тэргүүн болох замыг зассан нь маргашгүй үнэн.
Үүн шиг тангараг өргөөд хоёр жилийн нүүрийг үзэж буй тав дахь Ерөнхийлөгч Х.Баттулга бас нэгэн сэдвийг барьж авч нийгэмд акц өрнүүлэх болсон нь иргэдтэй хийх уулзалтаар тодорч байлаа. Ялгаатай нь, тэрбээр өмнөх Ерөнхийлөгч шигээ авлига, албан тушаалын наймааны тухай онцолсонгүй. Харин удтал шийдлээ олоогүй ч, хор уршиг нь хотынхныг багалзуурдаж эхэлсэн утааг барьж авч, малгайн дор нь оффшор онцолсон юм.
Араас нь “Нэг цэрэг-Нэг үндэстэн” гэсэн мөрийн хөтөлбөрөө ажил хэрэг болгохоор ярьж байсан нь Тавантолгой-Зүүнбаян чиглэлийн 414 км төмөр замын бүтээн байгуулалтыг цэргүүдээр хийлгэх Засгийн газрын шийдвэрээр тодорсон юм. Үүнээс өмнө Ерөнхийлөгч Х.Баттулга 30 тэрбум ам.доллар босгох боломж парламент, Засгийн газарт байгаа тухай тодотгож байв. Ерөнхийлөгчийн тодотгосноор экспортын бүтээгдэхүүний орлогоо нэмэгдүүлсэн тохиолдолд 30 тэрбум ам.доллар олох нь монголчуудад тийм ч холын мөрөөдөл биш гэж байлаа.
Тэрбээр “Газрын баялаг ард түмний өмч байдаг ч хэдхэн гэр бүлийн гарт орсон. Өдөр, шөнөгүй байгалийн баялаг урд хилээр гарч байгаа. Энэ мөнгө хаашаа ороод байгааг бид одоо хүртэл олж, тогтоож чадахгүй байна. Хууль хяналтын байгууллага үнэхээр хойрго хандаж байгаа. Өнөөдөр “Эрдэнэт” үйлдвэрийг хүн бүр мэднэ. Монгол Улсыг одоо хүртэл тэжээж байгаа энэ үйлдвэр аж үйлдвэрийн салбарын арвин туршлага болж байгаа.
Тиймээс бид баялгаа шууд гаргахгүйгээр “Эрдэнэт” үйлдвэр шиг боловсруулах боломжтой. Өнөөдөр нэг тонн зэсийн үнэ гэхэд 8-10 мянган ам.доллар, метал зэсийн үнэ тонн тутамдаа 7000 ам.доллар боллоо. Экспортын гаалийн мэдээнээс харахад, коксжих нүүрс 25.8 сая, төмрийн хүдэр 6 сая, зэсийн баяжмал 1.6 сая, алт 19.2 тонн, нефть 8 сая баррель, цайр 126 мянга, ноолуур 6000, ноос 14 мянган тонн, арьс шир гурван сая ширхэг” гээд дурдаж болно. Ийм хэмжээний бүтээгдэхүүнийг бид түүхийгээр нь гаргахгүйгээр боловсруулаад, үйлдвэрлээд гаргах юм бол гаднаас өндөр хэмжээний зээл авах шаардлагагүй. Харин эдгээр экспортын гол нэрийн бүтээгдэхүүнүүдийг боловсруулж экспортод гаргаснаар бид 30 тэрбум ам.долларын орлого олж чадна” хэмээн тайлбарлаж байсан юм.
Өөр нэг асуудал нь иргэдийн өрийг тэглэх тухай нэр дэвшигч Х.Баттулгад АН-ын дарга С.Эрдэнийн зүгээс өгсөн үүрэг. Нэг үгээр АН-ын дарга С.Эрдэнэ Х.Баттулгыг Төрийн тэргүүнээр сонгогдсон тохиолдолд иргэдийн өрийг нэг удаа чөлөөлөх “үүрэг”- ийг өгч байсан нь 2017 оны долдугаар сар.
Гэвч өнөөдрийг хүртэл хугацаанд тодорхойгүй явсан энэ асуудлыг сонгуулийн шоу төдий байсан уу, үгүй юу гэдгийг иргэдтэй уулзалт хийх бүрт Ерөнхийлөгчөөс, өөрөөс нь асуух хүн олон байлаа.
Хариуд нь Ерөнхийлөгч Х.Баттулга “Сонгуулийн үе эр яригдаж байсан өрийн асуудлыг мартаагүй. Газрын баялгаа “шилэн” болгоод зөв хуваарилах юм бол иргэдийн өр бага юм билээ. Энэ асуудлаар удахгүй УИХ-д хуулийн төсөл өргөн барихаар УИХ-ын гишүүн З.Нарантуяагаар ахлуулсан ажлын хэсэг ажиллаж байгаа” хэмээж байсан юм.
Төрийн тэргүүний иргэдтэй хийсэн, тэгэхдээ хэлсэн энэ байр сууриас хойш даруй жилийн хугацаа өнгөрчээ. Ерөнхийлөгч Х.Баттулгаас ам асуух цаг хэдийнэ болсон гэсэн үг. УИХ-ын даргыг болон хууль хяналтын байгууллагын удирдлагуудыг Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөмжөөр чөлөөлж, томилдог болсныг эс тооцвол иргэдийн нуруун дээрх ачааг хөнгөлөх тухай яриа хөндөгдсөнгүй. З.Нарантуяа гишүүнээр ахлуулсан ажлын хэсгээс ч боловсруулж буй хуулийн төслөө өргөн барьсангүй. Тиймээс эрхэм Ерөнхийлөгчөөс асуух асуулт байна. "Иргэдийн өрийг тэглэх үүргээ мартаагүй. Удахгүй УИХ-д өргөн барина" хэмээсэн таны үг хэзээ ажил хэрэг болох вэ.
С.Сүлд
Сэтгэгдэл (24)