МАН-ын түүхэнд тэмдэглэх үйл явдлуудын эхлэлийг тавьсан эрхэм хүн
бол тус намын бага хурлын гишүүн С.Чинзориг. Тэрбээр өчигдөр өлсгөлөн
зарлахаа мэдэгдэж, намын дэмжигчид болон удирдлагуудаа ч хүртэл цочиролд
орох мэдэгдэл хийсэн. Энэ удаа С.Чинзоригийн талаар сонирхолтой, содон
баримтуудыг хүргэж байна.
1. Содномын Чинзориг нь 1964 онд Өвөрхангай аймгийн Хужирт суманд төржээ.
2. Тэрбээр анх 1986-1990 онд Өвөрхангай аймгийн АДХ-ын гүйцэтгэх захиргааны төлөвлөгөөний комисст мэргэжилтэн, 1990-1992 онд Өвөрхангай аймгийн АДХ-ын гүйцэтгэх захиргааны Нийгэм, эдийн засгийн хэлтсийн дарга, 1992-1996 онд Өвөрхангай аймгийн Засаг даргын орлогч,1996-2000 онд Өвөрхангай аймгийн ИТХ-ын даргын албыг хашиж байжээ.
3. 1982 онд Хужирт сумын 10-н жилийн дунд сургууль, 1986 онд МУИС, 2005 онд “Отгонтэнгэр” их сургууль төгсчээ.
4. Мөн 2000-2008 онд Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн дэд сайд, 2008-2009 онд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын Газрын дэд дарга, ерөнхий менежер, 2009 оноос Монгол Улсын Ерөнхий сайдын Нийгмийн бодлогын зөвлөхөөр ажиллаж байна.
5. Төлөвлөгч эдийн засагч, бизнесийн удирдлага, эрх зүйч мэргэжилтэй тэрбээр Тайвань, Швед, Японд мэргэжил дээшлүүлсэн аж.
6. Харин түүний сонгуульт ажлын хувьд 1997-2000 онд аймгийн Монгол Ардын Намын хорооны дарга, 2011 оноос Монгол Ардын Намын Нийгмийн бодлогын байнгын хорооны даргаар ажиллаж байна. Өвөрхангай аймгийн Улаанбаатар хот дахь Нутгийн зөвлөлийн даргын сонгуульт ажилтай. Монгол Ардын Намын Бага хурлын гишүүн юм.
7. 2008 оны сонгуульд нэр дэвшиж хэдийгээр сонгогчдын 48 хувийн санал авсан ч парламентын гадна үлдэж байжээ.
8. С.Чинзориг нь эхнэр, 4 хүүхдийн хамт амьдардаг.
1. Содномын Чинзориг нь 1964 онд Өвөрхангай аймгийн Хужирт суманд төржээ. 2. Тэрбээр анх 1986-1990 онд Өвөрхангай аймгийн АДХ-ын гүйцэтгэх захиргааны төлөвлөгөөний комисст мэргэжилтэн, 1990-1992 онд Өвөрхангай аймгийн АДХ-ын гүйцэтгэх захиргааны Нийгэм, эдийн засгийн хэлтсийн дарга, 1992-1996 онд Өвөрхангай аймгийн Засаг даргын орлогч,1996-2000 онд Өвөрхангай аймгийн ИТХ-ын даргын албыг хашиж байжээ.
3. 1982 онд Хужирт сумын 10-н жилийн дунд сургууль, 1986 онд МУИС, 2005 онд “Отгонтэнгэр” их сургууль төгсчээ.
4. Мөн 2000-2008 онд Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн дэд сайд, 2008-2009 онд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын Газрын дэд дарга, ерөнхий менежер, 2009 оноос Монгол Улсын Ерөнхий сайдын Нийгмийн бодлогын зөвлөхөөр ажиллаж байна.
5. Төлөвлөгч эдийн засагч, бизнесийн удирдлага, эрх зүйч мэргэжилтэй тэрбээр Тайвань, Швед, Японд мэргэжил дээшлүүлсэн аж.
6. Харин түүний сонгуульт ажлын хувьд 1997-2000 онд аймгийн Монгол Ардын Намын хорооны дарга, 2011 оноос Монгол Ардын Намын Нийгмийн бодлогын байнгын хорооны даргаар ажиллаж байна. Өвөрхангай аймгийн Улаанбаатар хот дахь Нутгийн зөвлөлийн даргын сонгуульт ажилтай. Монгол Ардын Намын Бага хурлын гишүүн юм.
7. 2008 оны сонгуульд нэр дэвшиж хэдийгээр сонгогчдын 48 хувийн санал авсан ч парламентын гадна үлдэж байжээ.
8. С.Чинзориг нь эхнэр, 4 хүүхдийн хамт амьдардаг.
МАН-ын түүхэнд тэмдэглэх үйл явдлуудын эхлэлийг тавьсан эрхэм хүн бол тус намын бага хурлын гишүүн С.Чинзориг. Тэрбээр өчигдөр өлсгөлөн зарлахаа мэдэгдэж, намын дэмжигчид болон удирдлагуудаа ч хүртэл цочиролд орох мэдэгдэл хийсэн. Энэ удаа С.Чинзоригийн талаар сонирхолтой, содон баримтуудыг хүргэж байна.
1. Содномын Чинзориг нь 1964 онд Өвөрхангай аймгийн Хужирт суманд төржээ.
2. Тэрбээр анх 1986-1990 онд Өвөрхангай аймгийн АДХ-ын гүйцэтгэх захиргааны төлөвлөгөөний комисст мэргэжилтэн, 1990-1992 онд Өвөрхангай аймгийн АДХ-ын гүйцэтгэх захиргааны Нийгэм, эдийн засгийн хэлтсийн дарга, 1992-1996 онд Өвөрхангай аймгийн Засаг даргын орлогч,1996-2000 онд Өвөрхангай аймгийн ИТХ-ын даргын албыг хашиж байжээ.
3. 1982 онд Хужирт сумын 10-н жилийн дунд сургууль, 1986 онд МУИС, 2005 онд “Отгонтэнгэр” их сургууль төгсчээ.
4. Мөн 2000-2008 онд Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн дэд сайд, 2008-2009 онд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын Газрын дэд дарга, ерөнхий менежер, 2009 оноос Монгол Улсын Ерөнхий сайдын Нийгмийн бодлогын зөвлөхөөр ажиллаж байна.
5. Төлөвлөгч эдийн засагч, бизнесийн удирдлага, эрх зүйч мэргэжилтэй тэрбээр Тайвань, Швед, Японд мэргэжил дээшлүүлсэн аж.
6. Харин түүний сонгуульт ажлын хувьд 1997-2000 онд аймгийн Монгол Ардын Намын хорооны дарга, 2011 оноос Монгол Ардын Намын Нийгмийн бодлогын байнгын хорооны даргаар ажиллаж байна. Өвөрхангай аймгийн Улаанбаатар хот дахь Нутгийн зөвлөлийн даргын сонгуульт ажилтай. Монгол Ардын Намын Бага хурлын гишүүн юм.
7. 2008 оны сонгуульд нэр дэвшиж хэдийгээр сонгогчдын 48 хувийн санал авсан ч парламентын гадна үлдэж байжээ.
8. С.Чинзориг нь эхнэр, 4 хүүхдийн хамт амьдардаг.
9. “Зөөлөн эх”-ийн хэмээх тодотголтой, 2004 оноос шуугиан тарьсан хэрэгт тухайн үеийн НХХ-ийн сайд Ши.Батбаяр, дэд сайд С.Чинзориг нар холбогдож байжээ. Төрийн яамнаас Япон руу ажиллах хүч гаргах зөвшөөрөл авсан “Зөөлөн эх”-ийн Б.Цэрэндэжид түүний талийгаач нөхөр хоёр дээрх албан тушаалтнаас болж хэлмэгдсэн хэмээн нэг хэсэг хэвлэлээр шуугицгааж байсан. Учир юу вэ гэвэл, ажиллах хүч гаргах зөвшөөрөл олгосон атлаа дараа нь шалтгаангүйгээр цуцалснаас үүдэн залилан болж хувирч, Б.Цэрэндэжид 8.6 жилийн хорих ял, нөхөр нь 10 жилийн хорих ял сонсож байжээ. Шоронд Цэрэндэжидийн нөхөр нас барж гурван хүүхэд нь өнчирч үлджээ.
10. Мөн Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн яамны дэд сайдаар ажиллаж байхдаа ахмад дайчны байрны түлхүүрийг аваад алга болсон гэж хэвлэлийн хуудаснаа тэмдэглэгдэн үлджээ. Өвөрхангай айм¬гийн Нарийнтээл сумын өндөр настан, ахмад дай¬чин Д.Дашдоржид очих ёстой байрны түлхүүрийг "Д.Дашдорж гуайн байрны түлхүүрийг би өгчихье" гээд авсан ч өгөөгүй хэмээн хэл аманд өртөж байв.
11. Мөн Монросцветмет нэгдэл ажилтан албан хаагчдынхаа нийгмийн даатгалын шимтгэлийг олон сар жилээр төлөлгvй арга саам хийсээр эцэс сvvлдээ хууль шvvхийн өмнө дуудагддагийн даваан дээр Баянзvрх дvvргийн тав дугаар хорооны “Төгөл хус” орон сууцны цогцолбор дахь есдvгээр байрны таван тоот өрөөг 52.8 сая төгрөгийн өрөнд тооцож УНДЕГ-т шилжvvлжээ. УНДЕГ-ын орлогч дарга А.Амарт өрөнд ирсэн орон сууцыг Нийгмийн хамгааллын дэд сайд С.Чинзоригт тvрээсийн гэрээгээр эзэмшvvлэхээр лvндэн буулгасан байх юм. Харин дэд сайд маань тэрхүү байрыг хувийн өмчөөр бүртгүүлжээ хэмээн нэг хэсэг цоохор хэвлэлүүд бичиж байсан.
12. Мөн нэг хэсэг хэвлэлээр түүнийг “төрийн мэдлийн зуучлах товчооны далд эзнээр дахин тодорлоо” хэмээн бичиж байсан. Учир нь Д.Сүхбаатарын “Зуучлах товчоог” байгуулахаас нь эхлээд үйл ажиллагаанд нь оролцож, хувь эзэмших болсон НХХ-ийн дэд сайд С.Чинзориг угтаа тэр товчооноос мөнгө саагч, нутгийн ах З.Энхболдтой далдуур нийлэн сайдыгаа хавсайдаж унагасан гэх бөгөөд, шинээр томилогдсон сайд Д.Дэмбэрэлийгээ хөдөө ажлаар явсан хойгуур эзгүйчилж байгаад Засгийн газрын хуралдаанаар “шинэ” гэгдэх “Гадаадад ажиллах хүч илгээх төв” гэгчийг байгуулах тогтоол гаргуулж амжсан гэж байсан юм.
13. Тэрбээр өнгөрсөн 2012 оны УИХ-ын сонгуульд Өвөрхангай аймгийн тойрогт МАН-аас Н.Төмөрхүүгийн хамт нэр дэвшиж, үнэмлэхүй ялалт байгуулсан ч мөнгө болон эд материал тараасан гэх үндэслэлээр гишүүний тангарагааа өргөх боломжгүй болсон юм.
14. Харин МАН-ын энэхүү ялалтад чухал нөлөөлсөн гол хүчин зүйлб бол Т.Хасбаатарын хийсэн мэдэгдэл байлаа. Тэрбээр өөрийнхөө намаас нэр дэвшсэн Г. Батхүү, Д. Зоригт нарыг их хэмжээний мөнгө тарааж байгааг буруутган хэвлэлийн бага хурал хийсэн юм.
15. Түүний өнгөрсөн сонгуульд өрсөлдөг, АН-аас Өвөрхангайд нэр дэвшсэн Г.Батхүү, Д.Зоригт нар насанд хүрээгүй хүүхэд сонгуулийн сурталчилгаанд ашигласан гэх үндэслэлээр шүүхэд хандсан.
16. Гэтэл нөгөө хүүхдүүд нь "Бид Ардын намын сурталчилгаанд ажил¬ла¬гаа¬гүй. Сурталчилгаанд ажил¬лаж байсан оюутан найз нартайгаа уулзах гэж сур-талчилгааны бай¬раар нэг, хоёр удаа орж гарсан.Тийм байхад ин¬гэж гүтгэж болох¬гүй" гэж тайлбар өгчээ.
17. Түүний хамгийн сүүлийн үеийн дуулиан нь тэрбээр Сонгуулийн ерөнхий хорооны шийдвэрийг эсэргүүцэж, өлсгөлөн зарласан.
18. Өлсгөлөн зарлахдаа тэрбээр “Би үнэхээр өлсгөлөн зарлахад бэлэн байна. Г.Батхүү, Д.Зоригт нар ичихгүй бол би ч ичихгүй” хэмээжээ.
19. Тэрбээр өвөрхангайчуудаас “Хэдийгээр би хууль зөрчөөгүй ч та бүхнийхээ итгэл үнэмшлээр өгсөн саналыг баталгаажуулж чадахгүй өдий хүрсэндээ дотроо өөрийгөө буруутгаж, бас гэмшиж, хэдийгээр хууль бус зүйл хийгээгүй ч та бүхнээсээ уучлал хүсч байна” гэжээ.
20. С.Чинзориг, Н.Төмөрхүү нар Тагнуулийн ерөнхий газар, Нийслэлийн шүүх, Шүүхийн сахилгын хороо, Улсын ерөнхий прокурорын дэргэдэх мөрдөн байцаах албанд хандан Хан-Уул дүүргийн шүүх хууль бус шийдвэр гаргасан талаар гомдол гаргаж байсан.
21. Түүний хэрэг дээд шүүхэд шилжиж эцсийн хариу нь гараагүй гэх ч АН-ын нэр дэвшигч Г.Батхүү, Д.Зоригт нар УИХ-ын гишүүний тангараг өргөхөөр болоод байна.
22. Тэрбээр нэгэн ярилцлагандаа “хэрэв манай нам бүлэгтэй байсан бол Өвөр-хангайн асуудал дээр хуга¬цаагүй завсарлага аваад асуудлыг шийдэж л байх бай¬лаа” гэж өгүүлжээ.
23. МАН-ын түүхэнд анх удаагаа тэрбээр намынхаа аппарат болон гишүүд дэмжигчдийгээ Сүхбаатарын талбайд жагсаал хийхэд хүргэсэн. Олон жил төрийн эрхийг барьсан МАН-ын энэхүү жагсаал халуун үйл явдал байв.
24. Мөн УИХ дахь МАН-аас сонгогдсон гишүүд УИХ-ын даргын өрөөнд дайрч орсон. Бас л түүхэн тэмдэглүүштэй үйл явдал. Энэ нөгөө л С.Чинзоригтой холбоотой.
1. Содномын Чинзориг нь 1964 онд Өвөрхангай аймгийн Хужирт суманд төржээ. 2. Тэрбээр анх 1986-1990 онд Өвөрхангай аймгийн АДХ-ын гүйцэтгэх захиргааны төлөвлөгөөний комисст мэргэжилтэн, 1990-1992 онд Өвөрхангай аймгийн АДХ-ын гүйцэтгэх захиргааны Нийгэм, эдийн засгийн хэлтсийн дарга, 1992-1996 онд Өвөрхангай аймгийн Засаг даргын орлогч,1996-2000 онд Өвөрхангай аймгийн ИТХ-ын даргын албыг хашиж байжээ.
3. 1982 онд Хужирт сумын 10-н жилийн дунд сургууль, 1986 онд МУИС, 2005 онд “Отгонтэнгэр” их сургууль төгсчээ.
4. Мөн 2000-2008 онд Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн дэд сайд, 2008-2009 онд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын Газрын дэд дарга, ерөнхий менежер, 2009 оноос Монгол Улсын Ерөнхий сайдын Нийгмийн бодлогын зөвлөхөөр ажиллаж байна.
5. Төлөвлөгч эдийн засагч, бизнесийн удирдлага, эрх зүйч мэргэжилтэй тэрбээр Тайвань, Швед, Японд мэргэжил дээшлүүлсэн аж.
6. Харин түүний сонгуульт ажлын хувьд 1997-2000 онд аймгийн Монгол Ардын Намын хорооны дарга, 2011 оноос Монгол Ардын Намын Нийгмийн бодлогын байнгын хорооны даргаар ажиллаж байна. Өвөрхангай аймгийн Улаанбаатар хот дахь Нутгийн зөвлөлийн даргын сонгуульт ажилтай. Монгол Ардын Намын Бага хурлын гишүүн юм.
7. 2008 оны сонгуульд нэр дэвшиж хэдийгээр сонгогчдын 48 хувийн санал авсан ч парламентын гадна үлдэж байжээ.
8. С.Чинзориг нь эхнэр, 4 хүүхдийн хамт амьдардаг.
9. “Зөөлөн эх”-ийн хэмээх тодотголтой, 2004 оноос шуугиан тарьсан хэрэгт тухайн үеийн НХХ-ийн сайд Ши.Батбаяр, дэд сайд С.Чинзориг нар холбогдож байжээ. Төрийн яамнаас Япон руу ажиллах хүч гаргах зөвшөөрөл авсан “Зөөлөн эх”-ийн Б.Цэрэндэжид түүний талийгаач нөхөр хоёр дээрх албан тушаалтнаас болж хэлмэгдсэн хэмээн нэг хэсэг хэвлэлээр шуугицгааж байсан. Учир юу вэ гэвэл, ажиллах хүч гаргах зөвшөөрөл олгосон атлаа дараа нь шалтгаангүйгээр цуцалснаас үүдэн залилан болж хувирч, Б.Цэрэндэжид 8.6 жилийн хорих ял, нөхөр нь 10 жилийн хорих ял сонсож байжээ. Шоронд Цэрэндэжидийн нөхөр нас барж гурван хүүхэд нь өнчирч үлджээ.
10. Мөн Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн яамны дэд сайдаар ажиллаж байхдаа ахмад дайчны байрны түлхүүрийг аваад алга болсон гэж хэвлэлийн хуудаснаа тэмдэглэгдэн үлджээ. Өвөрхангай айм¬гийн Нарийнтээл сумын өндөр настан, ахмад дай¬чин Д.Дашдоржид очих ёстой байрны түлхүүрийг "Д.Дашдорж гуайн байрны түлхүүрийг би өгчихье" гээд авсан ч өгөөгүй хэмээн хэл аманд өртөж байв.
11. Мөн Монросцветмет нэгдэл ажилтан албан хаагчдынхаа нийгмийн даатгалын шимтгэлийг олон сар жилээр төлөлгvй арга саам хийсээр эцэс сvvлдээ хууль шvvхийн өмнө дуудагддагийн даваан дээр Баянзvрх дvvргийн тав дугаар хорооны “Төгөл хус” орон сууцны цогцолбор дахь есдvгээр байрны таван тоот өрөөг 52.8 сая төгрөгийн өрөнд тооцож УНДЕГ-т шилжvvлжээ. УНДЕГ-ын орлогч дарга А.Амарт өрөнд ирсэн орон сууцыг Нийгмийн хамгааллын дэд сайд С.Чинзоригт тvрээсийн гэрээгээр эзэмшvvлэхээр лvндэн буулгасан байх юм. Харин дэд сайд маань тэрхүү байрыг хувийн өмчөөр бүртгүүлжээ хэмээн нэг хэсэг цоохор хэвлэлүүд бичиж байсан.
12. Мөн нэг хэсэг хэвлэлээр түүнийг “төрийн мэдлийн зуучлах товчооны далд эзнээр дахин тодорлоо” хэмээн бичиж байсан. Учир нь Д.Сүхбаатарын “Зуучлах товчоог” байгуулахаас нь эхлээд үйл ажиллагаанд нь оролцож, хувь эзэмших болсон НХХ-ийн дэд сайд С.Чинзориг угтаа тэр товчооноос мөнгө саагч, нутгийн ах З.Энхболдтой далдуур нийлэн сайдыгаа хавсайдаж унагасан гэх бөгөөд, шинээр томилогдсон сайд Д.Дэмбэрэлийгээ хөдөө ажлаар явсан хойгуур эзгүйчилж байгаад Засгийн газрын хуралдаанаар “шинэ” гэгдэх “Гадаадад ажиллах хүч илгээх төв” гэгчийг байгуулах тогтоол гаргуулж амжсан гэж байсан юм.
13. Тэрбээр өнгөрсөн 2012 оны УИХ-ын сонгуульд Өвөрхангай аймгийн тойрогт МАН-аас Н.Төмөрхүүгийн хамт нэр дэвшиж, үнэмлэхүй ялалт байгуулсан ч мөнгө болон эд материал тараасан гэх үндэслэлээр гишүүний тангарагааа өргөх боломжгүй болсон юм.
14. Харин МАН-ын энэхүү ялалтад чухал нөлөөлсөн гол хүчин зүйлб бол Т.Хасбаатарын хийсэн мэдэгдэл байлаа. Тэрбээр өөрийнхөө намаас нэр дэвшсэн Г. Батхүү, Д. Зоригт нарыг их хэмжээний мөнгө тарааж байгааг буруутган хэвлэлийн бага хурал хийсэн юм.
15. Түүний өнгөрсөн сонгуульд өрсөлдөг, АН-аас Өвөрхангайд нэр дэвшсэн Г.Батхүү, Д.Зоригт нар насанд хүрээгүй хүүхэд сонгуулийн сурталчилгаанд ашигласан гэх үндэслэлээр шүүхэд хандсан.
16. Гэтэл нөгөө хүүхдүүд нь "Бид Ардын намын сурталчилгаанд ажил¬ла¬гаа¬гүй. Сурталчилгаанд ажил¬лаж байсан оюутан найз нартайгаа уулзах гэж сур-талчилгааны бай¬раар нэг, хоёр удаа орж гарсан.Тийм байхад ин¬гэж гүтгэж болох¬гүй" гэж тайлбар өгчээ. 17. Түүний хамгийн сүүлийн үеийн дуулиан нь тэрбээр Сонгуулийн ерөнхий хорооны шийдвэрийг эсэргүүцэж, өлсгөлөн зарласан.
18. Өлсгөлөн зарлахдаа тэрбээр “Би үнэхээр өлсгөлөн зарлахад бэлэн байна. Г.Батхүү, Д.Зоригт нар ичихгүй бол би ч ичихгүй” хэмээжээ.
19. Тэрбээр өвөрхангайчуудаас “Хэдийгээр би хууль зөрчөөгүй ч та бүхнийхээ итгэл үнэмшлээр өгсөн саналыг баталгаажуулж чадахгүй өдий хүрсэндээ дотроо өөрийгөө буруутгаж, бас гэмшиж, хэдийгээр хууль бус зүйл хийгээгүй ч та бүхнээсээ уучлал хүсч байна” гэжээ.
20. С.Чинзориг, Н.Төмөрхүү нар Тагнуулийн ерөнхий газар, Нийслэлийн шүүх, Шүүхийн сахилгын хороо, Улсын ерөнхий прокурорын дэргэдэх мөрдөн байцаах албанд хандан Хан-Уул дүүргийн шүүх хууль бус шийдвэр гаргасан талаар гомдол гаргаж байсан.
21. Түүний хэрэг дээд шүүхэд шилжиж эцсийн хариу нь гараагүй гэх ч АН-ын нэр дэвшигч Г.Батхүү, Д.Зоригт нар УИХ-ын гишүүний тангараг өргөхөөр болоод байна.
22. Тэрбээр нэгэн ярилцлагандаа “хэрэв манай нам бүлэгтэй байсан бол Өвөр-хангайн асуудал дээр хуга¬цаагүй завсарлага аваад асуудлыг шийдэж л байх бай¬лаа” гэж өгүүлжээ.
23. МАН-ын түүхэнд анх удаагаа тэрбээр намынхаа аппарат болон гишүүд дэмжигчдийгээ Сүхбаатарын талбайд жагсаал хийхэд хүргэсэн. Олон жил төрийн эрхийг барьсан МАН-ын энэхүү жагсаал халуун үйл явдал байв.
24. Мөн УИХ дахь МАН-аас сонгогдсон гишүүд УИХ-ын даргын өрөөнд дайрч орсон. Бас л түүхэн тэмдэглүүштэй үйл явдал. Энэ нөгөө л С.Чинзоригтой холбоотой.
Б.Даваа
Сэтгэгдэл (56)