Би
шууд хэлэхэд, төрийн дарангуйлал, төгрөгний дарангуйлал хоёр
Монголын гурван сая хүнийг дарлаж байна. Энд амьдрах эрх бидэнд алга.
Алга дарам газар ч олдохгүй энэ цаг үед хүмүүсийн амарч, чөлөөт цагаа өнгөрөөж, бяцхан үрсээ салхилуулдаг нийтийн эзэмшлийн талбай буюу тоглоомын талбай “Төрийн өмчийнх” гэдэг тодотголтойгоор хуруу дарам цөөхөн. Бараг л ганц нэгээр тоологдох төдий. Тэгвэл Улаанбаатар хотын Эрх чөлөөний талбайгаас гадна, бусдын гарт орж хувийн эзэмшил болоогүй хоёрдахь улсын мэдлийн талбай бол Сансарын тунель дээрх 1960-аад оны үеийн талбай. Энэхүү нийтийн эзэмшлийн тохь тухтай талбайг ЗХУ-ын тусламжтайгаар тухайн үед барьж байсан гэдэг.

Тэгвэл хөгшчүүдийн хуучилдаг, залуусын болздог, хүүхдүүдийн чөлөөт цагаа өнгөрөөдөг, ээжүүдийн бяцхан үрсээ салхилуулдаг эл талбайг хэн нэгэн эд мөнгөтэй нэгэн өөрийн эзэмшлийнх болгохоор нэлээд хэдэн жилийн өмнөөс санаархах болжээ.
Анх бараг 2002 оны үеэс л иргэн П.Очирбат гэгч энэ хэсгийн газрыг худалдаж авч гэр бүлийн зориулалттай 3 давхар байшин барина хэмээж байсан ч тэр хавийн зуу, зуугаараа тоологдох оршин суугчдын эсэргүүцэлтэй тулгарч эл ажлаа үргэлжүүлж чадаагүй гэдэг. Тэгвэл хэдхэн хоногийн өмнөөс дахин гарч ирж, шөнө дөлөөр, хүүхэд хөгшид унтчихсан байх үе буюу оройн 02.00-03.00 цагийн үед машин техниктэй ирж уг тоглоомын талбайн хашлагыг нурааж, газар сэндийчлэх ажлаа эхлүүлээд байгаа аж.

Тиймээс тэр хавийн орон сууцны оршин суугчид манай сайтад хандаж санал, гомдлоо Хотын дарга болоод Төрийн өндөрлөгүүд, засаг дарга нарт дайсан юм.

Юутай ч оршин суугчидтай уулзаж санал сэтгэгдлийг сонсож явтал “Энэ хүүхнүүд үү” киноны Дулмаагийн дүрээр хүмүүсийн сэтгэлд хоногшсон , урлагт 24 жил ажилласан МУГЖ Н.Мягмар гуай таарсан юм. Тэрбээр энэ хавийн оршин суугчдын нэг бөгөөд нийтийн эзэмшлийн талбайг хувь хүнд худалдсан энэ явдлыг эсэргүүцэж буй хүний нэг юм байна. Тиймээс түүнтэй уулзаж цөөн хэдэн асуултанд хариултж авсан юм.
-Энэ хэсгийн талбай бол яахын аргагүй Төрийн өмчийнх буюу нийтийн эзэмшлийн талбай байна. Чухам хэн гэгч эрх мэдэлтэн, эд мөнгөтэй хүний талд үйлчлээд энэ хэсгийн талбайд барилга барих зөвшөөрөл өгсөн юм бол?
-Пэрэнлэйгийн Очирбат гэгч энэ талбай дээр гэр бүлийн зориулалттай гурван давхар байшин барих юм гэнэ. Гэтэл энэ талбай нийтийн эзэмшлийн газар. Улаанбаатарын чөлөөтэй байгаа талбайн хоёрдахь талбай гэж хэлж болно. 1960-иад оны үед ЗХУ-ын тусламжтай барьсан энэ их сайхан дизейн, архитектуртай газраа устгаж дууслаа шүү дээ. Ямарч байсан хэдэн жилийн өмнө л лам авчирж ном уншуулаад бөөн юм болсон. Улмаар тухайн өдрийнхөө орой 2-3 том барилгын машин механизм авчирж энэ хавийн шороог ухсан. Тэгээд эндэхийн ард иргэд эсэргүүцэж байж болиулсан. Уг нь тэр үед Нийслэлийн засаг дарга байсан Г.Мөнхбаяр, Ерөнхий сайд асан С.Батболд нар бидэнтэй уулзаад “та нар насаараа тайван байж болно. Энэгазрыг чинь хэзээ ч, хэнд ч өгөхгүй” гэж ам гарч байсан.
-Хэрэв нийслэлээс энэ хүнд газар өмчлөх эрх өгсөн бол хэрхэх вэ?
-Нийслэлийн ямар ч албан тушаалтан тоглоомын талбайд хувь хүнд газар олгоод сууж байна гэж бодохгүй байна. Хэрэв Нийслэлээс хэн нэгэн газар олгосон бол хатуу хариуцлага тооцох хэрэгтэй. Уг нь Э.Бат-Үүл дарга өөрийнхөө гарын үсэггүйгээр нэг ч газар хөндөхгүй гэж ярьсан. Гэтэл түүний энэ амлалтыг доод албан тушаалтнууд нь эсэргүүцсэн үү мэдэхгүй байна.
Бүр гаршсан газрын луйвар энд явагдаж байна. Нийслэлээс захирамж гаргасан хүнтэй заргалдах хэрэгтэй. Тэр хүнийг албан тушаалд нь байлгах эрх байхгүй гэж бодож байна.
Хамгийн гол нь энэ талбай бол ганц 21-р байрны иргэдийн өмч биш. Нийслэлийнхний өмч. Гэтэл сүүлийн үед нэг хүн хажуулдаж явах хэмжээний зайтай барилгууд барьсан хэрнээ ганц байгаа тоглоомын талбайг нь ингэж сүйтгүүлнэ гэж байж болох зүйл мөн үү?. Бид энэ газар дээрээ хэзээ ч байшин бариулахгүй. Хоноод ч болов хамгаадна.
-Уг талбайн арын 21 дүгээр байрны хувьд 5 давхар юм байна. Тэгэхээр урд талд нь 3 давхар байшин барихаар айлуудын цонх хийгээд гарч орох зам ч хаагдаад хэцүүдэх нь дээ?
-Энд байшин барих газар хаана байна вэ?. Энэ таван давхар байрны урд гурван давхар байшин барьчихаар бид аль зайгаар нь гарч, аль зайнд нь нар салхи амьгалах болж байна. Хотынхоо дизайнд ч гэсэн, бидний амьдрах нөхцөлд ч гэсэн үл зохицож байна. Энэ талбайд чинь зөвхөн энэ хавийн иргэд биш энд тэндээсхүмүүс ирж салхилдаг. Ээж, аавууд хүүхдээ салхилиулдаг. Өвгөд хөгшид дасгалаа хийдэг, амарч суудаг газар. Яагаад энэ талбайг устгаж байшин барих гээд байгаа юм бэ. Ганц нэг ийм талбай байхад яагаад болохгүй гэж. Залуу хүүхдүүд орой үдэш зугаалж, сэтгэлийн үгээ ярилцах ч газар алга байна шүү дээ
-Э.Бат-Үүл даргад хандаж юуг онцолж хэлмээр байна?
-Таны захирамжийг, таны ажилтнууд эсэргүүцэж байгаа юм биш үү. Таны захирамж цаасан дээр буудаг ч, практикт ашиглагдахгүй байна.
Би шууд хэлэхэд, төрийн дарангуйлал, төгрөгний дарангуйлал хоёр Монголын гурван сая хүнийг дарлаж байна. Энд амьдрах эрх бидэнд алга. Ард түмэн гэдэг үе үеийн төрийнхний амны бамбай, илбэний үг. Түүнээс биш тэдэнд ард түмэн ямар ч хэрэггүй. Мөнгө л хэрэгтэй. Бидэнд ямар ч мөнгө байхгүй учир л ингэж дарлуулж байна.

Юутай ч Н.Мягмар гуай ийн бухимдлаа илэрхийлэв. Тэгвэл шинээр баригдах гэж байгаа гурван давхар хувийн орон сууцны цаахан дахин нэг мөнгөтэй этгээдийн гурван давхар байшин баригджээ.

Тухайн нийтийн эзэмшлийн талбайд баригдсан гурван давхар байшинд өдгөө номын санч үгүй “Билгүүн номч” гэх хувийн сургууль, янз бүрийн түрээсний газрууд үйл ажилалгаагаа явуулдаг байна. Мөн удахгүй нэг давхарт баар, караоке ажлуулахаар завсарын ажлыг аль хэдийнэ эхэлжээ.

Юутай ч барилга барих зөвшөөрлөө аваад буй иргэн П.Очирбатын барилга ч удахгүй баар, караокений үйл ажиллагаа эрхэлдэг газар болж магадгүй. Тэгэхээр иргэдийн нийтийн эзэмшлийн талбайг баар цэнгээний, янз бүрийн хувийн компаниудын оффис болгон хувиргаж байгаад иргэд бухимдалтай байгаа юм.


Анх бараг 2002 оны үеэс л иргэн П.Очирбат гэгч энэ хэсгийн газрыг худалдаж авч гэр бүлийн зориулалттай 3 давхар байшин барина хэмээж байсан ч тэр хавийн зуу, зуугаараа тоологдох оршин суугчдын эсэргүүцэлтэй тулгарч эл ажлаа үргэлжүүлж чадаагүй гэдэг. Тэгвэл хэдхэн хоногийн өмнөөс дахин гарч ирж, шөнө дөлөөр, хүүхэд хөгшид унтчихсан байх үе буюу оройн 02.00-03.00 цагийн үед машин техниктэй ирж уг тоглоомын талбайн хашлагыг нурааж, газар сэндийчлэх ажлаа эхлүүлээд байгаа аж.


Юутай ч оршин суугчидтай уулзаж санал сэтгэгдлийг сонсож явтал “Энэ хүүхнүүд үү” киноны Дулмаагийн дүрээр хүмүүсийн сэтгэлд хоногшсон , урлагт 24 жил ажилласан МУГЖ Н.Мягмар гуай таарсан юм. Тэрбээр энэ хавийн оршин суугчдын нэг бөгөөд нийтийн эзэмшлийн талбайг хувь хүнд худалдсан энэ явдлыг эсэргүүцэж буй хүний нэг юм байна. Тиймээс түүнтэй уулзаж цөөн хэдэн асуултанд хариултж авсан юм.
-Энэ хэсгийн талбай бол яахын аргагүй Төрийн өмчийнх буюу нийтийн эзэмшлийн талбай байна. Чухам хэн гэгч эрх мэдэлтэн, эд мөнгөтэй хүний талд үйлчлээд энэ хэсгийн талбайд барилга барих зөвшөөрөл өгсөн юм бол?
-Пэрэнлэйгийн Очирбат гэгч энэ талбай дээр гэр бүлийн зориулалттай гурван давхар байшин барих юм гэнэ. Гэтэл энэ талбай нийтийн эзэмшлийн газар. Улаанбаатарын чөлөөтэй байгаа талбайн хоёрдахь талбай гэж хэлж болно. 1960-иад оны үед ЗХУ-ын тусламжтай барьсан энэ их сайхан дизейн, архитектуртай газраа устгаж дууслаа шүү дээ. Ямарч байсан хэдэн жилийн өмнө л лам авчирж ном уншуулаад бөөн юм болсон. Улмаар тухайн өдрийнхөө орой 2-3 том барилгын машин механизм авчирж энэ хавийн шороог ухсан. Тэгээд эндэхийн ард иргэд эсэргүүцэж байж болиулсан. Уг нь тэр үед Нийслэлийн засаг дарга байсан Г.Мөнхбаяр, Ерөнхий сайд асан С.Батболд нар бидэнтэй уулзаад “та нар насаараа тайван байж болно. Энэгазрыг чинь хэзээ ч, хэнд ч өгөхгүй” гэж ам гарч байсан.
-Хэрэв нийслэлээс энэ хүнд газар өмчлөх эрх өгсөн бол хэрхэх вэ?
-Нийслэлийн ямар ч албан тушаалтан тоглоомын талбайд хувь хүнд газар олгоод сууж байна гэж бодохгүй байна. Хэрэв Нийслэлээс хэн нэгэн газар олгосон бол хатуу хариуцлага тооцох хэрэгтэй. Уг нь Э.Бат-Үүл дарга өөрийнхөө гарын үсэггүйгээр нэг ч газар хөндөхгүй гэж ярьсан. Гэтэл түүний энэ амлалтыг доод албан тушаалтнууд нь эсэргүүцсэн үү мэдэхгүй байна.
Бүр гаршсан газрын луйвар энд явагдаж байна. Нийслэлээс захирамж гаргасан хүнтэй заргалдах хэрэгтэй. Тэр хүнийг албан тушаалд нь байлгах эрх байхгүй гэж бодож байна.
Хамгийн гол нь энэ талбай бол ганц 21-р байрны иргэдийн өмч биш. Нийслэлийнхний өмч. Гэтэл сүүлийн үед нэг хүн хажуулдаж явах хэмжээний зайтай барилгууд барьсан хэрнээ ганц байгаа тоглоомын талбайг нь ингэж сүйтгүүлнэ гэж байж болох зүйл мөн үү?. Бид энэ газар дээрээ хэзээ ч байшин бариулахгүй. Хоноод ч болов хамгаадна.
-Уг талбайн арын 21 дүгээр байрны хувьд 5 давхар юм байна. Тэгэхээр урд талд нь 3 давхар байшин барихаар айлуудын цонх хийгээд гарч орох зам ч хаагдаад хэцүүдэх нь дээ?
-Энд байшин барих газар хаана байна вэ?. Энэ таван давхар байрны урд гурван давхар байшин барьчихаар бид аль зайгаар нь гарч, аль зайнд нь нар салхи амьгалах болж байна. Хотынхоо дизайнд ч гэсэн, бидний амьдрах нөхцөлд ч гэсэн үл зохицож байна. Энэ талбайд чинь зөвхөн энэ хавийн иргэд биш энд тэндээсхүмүүс ирж салхилдаг. Ээж, аавууд хүүхдээ салхилиулдаг. Өвгөд хөгшид дасгалаа хийдэг, амарч суудаг газар. Яагаад энэ талбайг устгаж байшин барих гээд байгаа юм бэ. Ганц нэг ийм талбай байхад яагаад болохгүй гэж. Залуу хүүхдүүд орой үдэш зугаалж, сэтгэлийн үгээ ярилцах ч газар алга байна шүү дээ
-Э.Бат-Үүл даргад хандаж юуг онцолж хэлмээр байна?
-Таны захирамжийг, таны ажилтнууд эсэргүүцэж байгаа юм биш үү. Таны захирамж цаасан дээр буудаг ч, практикт ашиглагдахгүй байна.
Би шууд хэлэхэд, төрийн дарангуйлал, төгрөгний дарангуйлал хоёр Монголын гурван сая хүнийг дарлаж байна. Энд амьдрах эрх бидэнд алга. Ард түмэн гэдэг үе үеийн төрийнхний амны бамбай, илбэний үг. Түүнээс биш тэдэнд ард түмэн ямар ч хэрэггүй. Мөнгө л хэрэгтэй. Бидэнд ямар ч мөнгө байхгүй учир л ингэж дарлуулж байна.




Д.Ундрах /24tsag.mn/
Сэтгэгдэл (12)