Хур элбэгтэй энэ өдрүүд барилгын этгээдүүдийн саймшран ярих ажлын чансааг шалгах дорвитой шалгалтын нэг юм.
Тодруулбал ашиглалтад ороод удаагүй ХСҮТ-ийн шинэ өргөтгөлийн хонгилоор борооны ус нэвтэрч туяа аппаратын эмчилгээний өрөө усанд автаж, эмчилгээний өрөөний завсар, аппарат угсрах үйл явц саатахад хүрээд байна. Өдөрт хэдэн арван иргэд ХСҮТ-ээр үйлчлүүлдэг бөгөөд ачааллаа дийлэхгүйд хүрч шинэ өргөтгөлийн барилгыг бариулсан билээ. Шинэ өргөтгөл баригдсанаар ХСҮТ-ийн ачаалал 30-40 хувь буурна гэсэн тооцоолол гаргаж байсан ч өдийг хүртэл эмчилгээний зарим өрөөнүүд ашиглалтад ороогүй хүлээгдсээр байна.
ХСҮТ-ийн шинэ өргөтгөлийн байр баригдаж эхэлсэн цагаасаа хойш одоог хүртэл асуудал дагуулсаар буй. Энэ сарын 10-ны үргэлжилсэн борооноор шинэ өргөтгөл рүү борооны ус орсноос үүдэн хамгийн сүүлийн үеийн аппарат гэгдэх 7 сая еврогийн эмчилгээний аппаратыг хөөдөхөө шахлаа. Харин эмчилгээний аппаратыг бүрэн угсраагүй байсан нь “аз” болсон юм.
Үүний шалтгаан нь барилга барихдаа ус зайлуулах хоолой хийгээгүйгээс үүдэлтэй. Гэсэн ч “шаварт унасан шарын эзэн” нь таг. ХСҮТ-ийн шинэ өргөтгөлийн барилгын гүйцэтгэгчээр Х.Чинболдын “Суурь”ХХК шалгарсан байдаг. Барилгын ажлыг 2011 онд эхлүүлж, 2013 онд барьж дуусгахаар тендерээ авсан. Харин барилгын ажил саатан явсаар 2016 оны сүүлээр ашиглалтад оруулсан гэх боловч барилгын цахилгаан шат болон бусад гүйцэтгэх ажил нь дутуу. ХСҮТ-ийн захирал Ж.Чинбүрэн өнгөрсөн онд Өдрийн сонинд өгсөн ярилдцлагадаа“2011 оноос одоог хүртэл гэдэг чинь зургаа дахь жил рүүгээ ороод явж байна. Одоо энэ өргөтгөлийн ажилд хамгийн саад болж байгаа газар бол “Суурь” гэж компани байна. Энэ компани гүйцэтгээгүй ажлынхаа мөнгө болох 450 сая төгрөгийг урьдчилж аваад алга болчихсон” гэж ярьж байсан. Үүнээс шалтгаалан химийн тасаг, туяаны хоёр тасаг, элэгний тасаг өвчтөнөө авч чадалгүй хүлээгдэж байгаа юм.
Х.Чинболдын Сууриас хэтэрдэггүй “Суурь” тодотголтой компани нь залилангийн компани гэдгээрээ нийтэд алдаршжээ. “Суурь” компанитай холбогдох олон асуудлууд нь үүнийг харуулах юм. Тодруулбал,тус компани Дундговь аймгийн төвд Төв халхын дуулалт жүжгийн театр барихаар болж, БСШУЯ-наас 440 сая төгрөгийн санхүүжилт авчээ. Харин 2012 онд 3.3 тэрбум төгрөг авахаас урьдчилгаа төлбөрийн баталгаа гарган БСШУЯ-наас 1.6 тэрбум төгрөг авсан байна. Гэвч барилгын ажлаа хийгээгүй тул үлдсэн 1.7 тэрбум төгрөгийг өгөлгүй, улсын төсөвт буцаасан байдаг. Үүнээс хойш хоёр жилийн дараа барилгын ажлаа эхлүүлсэн ч өнөөдөр сууриа цутгаснаас өөр хийсэн зүйлгүй байна.
Энэ мэт улсын ажлыг цалгардуулж, мөнгө завшдгаараа танил болжээ. Улсын ажлыг хоёр жил цалгардуулах үедээ бетон зуурмагийн үйлдвэрийг улсын ажил хийх нэрийдлээр тухайн нутагт барьж амжжээ.
Зуурмагийн үйлдвэр байгуулсныг “Суурь” компанийн менежер Х.Чинбаяр gogo.mn сайтад өгсөн ярилцлагадаа “Дундговь аймагт хайрга, зуурмагийн үйлдвэр огт байхгүй. Тэрийг барьж байж ажлаа явуулахгүй бол гараараа зуурмагаа зуурч болохгүй шүү дээ. Юу ч байхгүй газарт ийм үйлдвэр байгуулахаас өөр аргагүй” хэмээн тайлбарлажээ.
“Суурь” ХХК нь 1991 онд Улаанбаатар хотод хувьчлагдсан анхны бетон зуурмагийн үйлдвэрийн материаллаг баазад тулгуурлан байгуулагджээ. Мөн 2007 оноос улсдаа томоохонд тооцогдох Дарханы хайрганы ордыг ашиглах болсон байна. Үүнээс гадна Сэлэнгэ, Дорноговь аймагт шохойн чулууны орд газрыг ашигладаг.
Харин Баянгол дүүргийн XX хороонд байрлах “Суурь” бетон зуурмагийн цехэд нь өмнө нь гал гарч гурван хүн амиа алдсан хэрэг гарсан байдаг. Тодруулбал, тус компанийн зуурмагийн машинд тэсрэлт болсноос үүдэлтэй юм. Ажилчдынхаа аюулгүй байдлыг хангаагүйгээс үүдэн хүний амь нас хохирсон хэргийн хариуцлагаас мөн л холуур өнгөрсөн. Мөн удалгүй “Суурь” компанийн бетон зуурмагийн өөр нэг машин тэсэрч гал гарчээ. Тухайн үед Нийслэлийн онцгой байдлын газар, Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газартай хамтран тус компанийн үйл ажиллагааг зогсоосон юм.
Энэ мэтчилэнгээр Х.Чинболдын эзэмшлийн асуудал, луйврууд их бий. Улсыг луйвардсан нь ч, идэж уусан ч олонд танигдсан нэгэн.
Мөн Монгол Улсын Ерөнхийлөгч асан Ц.Элбэгдоржтой худ ургийн холбоотой гэдгээр нь иргэд андахгүй мэднэ. Дээрх хэргүүдийг хаацайлдаг нөлөө бүхий эрхэм Ц.Элбэгдорж гэх хардлага цөөнгүй бий. Учир нь Ц.Элбэгдоржийг Ерөнхийлөгч байх хугацаанд нь Х.Чинболд ХСҮТ-ийн өргөтгөлийн тендер авч дутуу дулимаг хийсэн ажил нь одоог хүртэл шийдэгдээгүй нь энэхүү хардлагыг гүнзгийрүүлж буй юм. Түүгээр ч барахгүй улсаас мөнгө хулгайлаад зүгээр өнгөрнө гэдэг хэцүү. Харин Х.Чинболд хэн нэгний өмгөөлөл дор өдийг хүртэл жаргаж л явна.
Б.Цэрэнлхам
Сэтгэгдэл (6)