Улсын хилээр хар тамхи, мансууруулах бодис нэвтрүүлэхийг завдсан тохиолдлууд нэмэгдэж байна. Үүнтэй холбогдуулан уг хэргийг илрүүлэхэд гаалийн байгууллагаас хэрхэн ажиллаж байгааг Гаалийн ерөнхий газрын Хуулийн хэлтсийн гаалийн улсын ахлах байцаагч Ч.Тамираас тодрууллаа.
-Он гарсаар улсын хилээр хар тамхи, мансууруулах бодис нэвтрүүлэхийг завдсан хэрэг хэчнээн гарсан бэ?
-Өнгөрсөн оны байдлаар хар тамхи, мансууруулах бодис улсын хилээр нэвтрүүлэхийг завдсан хууль бус найман удаагийн үйлдэл гарсан. Он гарсаар эхний зургаан сарын байдлаар 15 үйлдийг илрүүлсэн. Өөрөөр хэлбэл, хар тамхи, мансууруулах бодис улсын хилээр нэвтрүүлэхийг задсан үйлдэл нэмэгдэж байна. Хамгийн сүүлд гэхэд Улс хоорондын шуудан илгээмжийн Гаалийн газраар Монгол Улсын иргэн Б гурван кг геройнийн төрлийн мансууруулах бодис улсын хилээр нэвтрүүлэх гэж байсныг илрүүлсэн. Улмаар цагдаагийн байгууллагатай хамтран цааш түгээх гэж байсан үйлдлээс сэргийлж ажилласан юм.
Нөгөөтэйгүүр, гаалийн байгууллагын техник хэрэгсэл, түүнийг ашиглаж байгаа байдал, эрсдэл тооцож буй үйл ажиллагааны тактик, ур чадвар сайн байгаа нь энэ үйлдлийг таслан зогсооход нөлөөлж байна гэж үзэж болно. Ингэхдээ дийлэнхдээ БНХАУ, Европын холбооны улсаас манай улсад зорчиж байгаа иргэд энэ төрлийн бодис улсын хилээр нэвтрүүлэхийг завдаж байна. Мөн аль улс орноос ирсэн, эрсдэлтэй бүлэг үү эсвэл дайвар ачаа дамжин өнгөрүүлж, авч явж байгаа эсэхэд анхаарч ажиллаж байна. Түүнчлэн хүнээс дайвар ачаа авч явахгүй байхыг иргэддээ сэрэмжлүүлэг болгоё. Хамгийн гол нь тухайн бараанд хар тамхи, мансууруулах төрлийн бодис байвал ачааг авч явсан иргэн та гэмт хэргийн субъект болох тул анхааралтай байх хэрэгтэй.
-Монголчууд ихэвчлэн хар тамхи, мансууруулах төрлийн бодис зөөвөрлөж байгаад гэмт хэрэгт холбогддог гэж хэлж байсан. Энэ үнэн үү?
-Зүүн өмнөд азийн улс болон европын улс орнууд хар тамхи, мансууруулах бодисын хэрэглээ өндөрт тооцогддог. Тиймээс дэлхийн гаалын байгууллагаас байнга анхааруулга ирдэг. Хамгийн гол нь эдгээр улсыг холбодог улс нь манай улс юм. Өөрөөр хэлбэл, Монгол Улс хар тамхи, мансууруулах бодис зөөвөрлөх, тээвэрлэх дамжин өнгөрөх улс болж болзошгүй сэрэмжлүүлгийг бидэнд байнга ирүүлдэг. Ялангуяа, эрсдэлтэй бүлэгт ордог эдгээр улсууд руу зорчж байгаа иргэдэд судалгаа явуулах, урьдчилан сэргийлэх ажлыг тогтмол явуулдаг.
-Гэсэн атлаа улсын хилээр хар тамхи, мансууруулах бодис нэвтрүүлэхийг завдсан тохиолдлууд нэмэгдсэн байна шүү дээ. Ямар учиртай юм бол?
-Энэ нь гадаад улсад зорчих монгол иргэдийн тоо өссөнтэй холбоотой байж магадгүй. Мөн гаалийн байгууллагын илрүүлэх арга, тактик нарийссантай холбоотой. Тиймээс хар тамхины наймаачид гишгэх газар олгохгүй байх, тэдний хууль бус үйлдлийг таслан зогсоох, нийгмээс энэ төрлийн бодисоос цэвэрлэхийн тулд хууль, хяналтын байгууллагын ажилчид чадлаараа ажиллаж байна.
-Хар тамхи ихэвчлэн юугаар орж ирж байна?
-Улс хоорондын шуудан илгээмжийн Гаалийн газар, карго ачаа, түүвэр ачаа, шуудан илгээмжийн ачаан дотор хар тамхийг хэлбэр дүрсийг нь нууж нэвтрүүлэх тохиолдлууд гарч байна. Ялангуяа, АНУ болон Европын холбооны улсаас шуудан ачаагаар дамжуулан хар тамхи оруулж ирэх нь их байна.
-Хар тамхи оруулж ирэхдээ дамтамжтай зөөдөг ч юм уу, тийм судалгаа байна уу?
-Мансууруулах бодис улсын хилээр нэвтрүүлэхийг завдсан эсвэл завдаж болзошгүй гэсэн эрсдэлтэй бүлгүүдийн судалгааг хийдэг. Энэ талаарх мэдээллийг цагдаа, тагнуулын байгууллагатай солилцдог юм. Хэрэв хар тамхи нэвтрүүлэхийг завдаж, илэрсэн тохиолдолд уг хэрэг хууль хяналтын байгууллагад шилждэг тул давтан үйлдэгдэх боломжгүй. Өнгөрсөн он болон энэ онд улсын хилээр нэвтрүүлэхийг завдсан хэргүүдийг харахад ихэвчлэн залуус зөөж байна.
Б.Лхам
Сэтгэгдэл (3)