зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.08.27
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Хулгайч, хумслагчийн хамсаатан дотроосоо юм биш үү?

2020-4-07
0
ЖИРГЭХ

 

Улсын хилээр нэвтрүүлэхийг хориотой хууль бус бараа таваар ямар нэг аргаар нэвтрэх нь бий. Үүнд хил, гаалийн алба хаагчид буруутай юу эс бөгөөс нэлээд том артай, зохион байгуулалт өндөртэй бүлэг этгээдийн татаас нөлөөлж байгааг өнөөг хүртэл хэн ч шалгааж тогтоосон зүйл байдаггүй.

Хамгийн хачирхалтай нь дэлхий нийтэд коронавирусний цах тахал дэгдсэнтэй холбогдуулан хар тамхи, сэтгэцэд нөлөөт эм бэлдмэлийн хууль бус эргэлттэй холбоотой гэмт хэрэг дэлхий нийтэд багассан гэх тооцоог BBC мэдээлжээ. Тэгвэл коронавирусний нөхцөл байдал бидэнд яаж нөлөөлсөн бэ. Эдийн засгийн эргэлт талаасаа харвал, эрсдэлтэй байдал үүсэхэд ойрхон байгаа ч зарим төрлийн гэмт хэрэг буурсан сайн дүнтэй байгаа аж.

Энэ нь дээр хэлсэнчлэн хар тамхи, сэтгэцэд нөлөөт эм бэлдмэлийн хууль бус эргэлт манай улсад ч эгсэн багассан гэх мэдээлэл. Энэ бол таатай мэдээ. Нөгөө талаараа татварын бодлого өөрчлөгдөх тоолонд хаашаа ч юм бэ, алга болчихоод байдаг байсан шар алтны урсгал дотооддоо шингэх болжээ.

Учрыг тодруулбал, улсын хилээр шар алтыг хууль бусаар зөөдөг юм биш байгаа гэсэн хардлага 1995 оноос эхлэн гарч эхэлсэн байдаг. Энэ хугацаанд ганц нэг кг алт тээвэрлэсэн этгээдүүдийг баривчилж байснаас биш тоомохон тээвэрлэгчдийг саатуулсан нь нэгээхэн үгүй.

Монголбанкинд алт тушаасан байдлыг жил бүрээр нь харьцуулж үзвэл, 1990-1995 онд 4.5 тонн, 1996 оноос хойш тогтмол өссөөр 2001 онд 13.8 тонн хүрсэн бол 2005 онд 15.2 тонн болж өсчээ. Энэ бүхэнд Монгол Улсын анхны Ерөнхийлөгчийн түүчээлсэн “Алт” хөтөлбөр яах аргагүй нөлөөлсөн нь дамжиггүй. Энэ ч утгаараа 1990 оноос 2010 оны хооронд алт хайгчдын замбараагүй нүүдэл байгаль орчны доройтлыг бий болгохыг сацуу Монголбанкинд тушаасан хэмжээнээс илүүтэйг гадагшаа зөөсөн гэх яриа байсаар ирсэн юм.

Энэ нь ч үнэний ортой байх магадлалтай. Учир юу гэвэл, алт олборлогчдод зориулж төрөөс гаргасан шийдвэр нь тэдэндт таатай эсвэл таагүй байдал үүсгэхээс хамаарч тухайн жилд тушаах алтны хэмжээ хэлбэлзсээр ирсэн байдаг. Хамгийн наад захын жишээ дурдахад 2019 оны аравдугаар сарын байдлаар Монголбанканд тушаасан алтны хэмжээ 12.9 тонн байсан бол 2018 оны мөн үед 17.7 тонн алт тушаасан байжээ. Алт тушаалт ийнхүү буурсан нь Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр буюу АМНАТ эргээд таван хувь болсонтой шууд холбоотой юм. 

Энэ таамаглал нь ч өмнөх онуудын статистик үзүүлэлт багагүй нотлогддог. Тодруулбал, АМНАТ нэмэгдэх бүрт Монголбанканд тушаах алтны хэмжээ буурдгийг 68 хувийн татвартай байх үеийн статистикаас тодорхой харж болно.

Гэнэтийн ашгийн 68 хувийн татвартай байх үед буюу 2005-2010 оны хооронд жилд дунджаар 2-9 тонн алт тушааж байжээ. Харин 2014 оноос алт тушаалтыг нэмэгдүүлэх үүднээс АМНАТ-ийн 2.5 хувийн татварын бодлого хэрэгжүүлснээр 2014 онд 12.7 тонн, 2015 онд 15.1 тонн, 2016 онд 18.3 тонн, 2017 онд 20 тонн, 2018 онд 21.9 тонн алт тушаажээ.

Гэвч 2019 оноос эргээд АМНАТ-ийг эргээд таван хувь болгонгуут өнөөх 21.9 тонн алт нь салхинд хийссэн мэт алга болж зөвхөн 15.2 тонн арай чүү хүрсэн байдаг.

Гэвч оны эхээр дэлхий нийтэд коронавирусний тархалт дэгдсний улмаас өнгөрсөн сараас эхлэн улсын хилийг хааж, өндөр хяналтан дор ачаа тээврийн эргэлтийг хэвийн үргэлжлүүлж байгаа юм.

Гэтэл Монголбанкинд тушаах алтны хэмжээ дахиад өсөж эхэлжээ.

Тодруулбал, улсын хил хааснаас хойш буюу өнгөрсөн гуравдугаар сард нийт 3.6 тонн алт худалдан авчээ.  Энэ бүх тооноос үзвэл, Монголын газар нутгаас олборлосон байгалийн үнэт баялаг болох шар алтны багагүй хэсгийг улсын хилээр хууль бусаар гаргадаг байсан байж мэдэх нь. Энэ хардлагыг ч БНХАУ-ын Төв банкны худалдан авсан нийт алтны 40 орчим хувийн эх үүсвэрийг Монгол Улс гэдэг мэдээлэл батлах мэт. Нөгөө талаасаа үндэстнээ аврахаар улсын хил хаасан нь хулгайн үүр уурхай үнэхээр бий эсэхийг заагаад өгчих шиг боллоо.

Алтанд хөл ургаад улсын хилээр гүйж гарахгүй нь лавтай. Энэ төрлийн гэмт хэрэгт холбогдон зуучлагч, өгөөш хаягч, тээвэрлэгч гээд олон этгээд оролцдог гэсэн яриа бий. Үнэхээр улсын хилээр хууль бусаар гаргадаг байсан болоод л хил хаасан энэ өдрүүдэд Монголбанкинд тушаах алтны хэмжээ өссөн байж таарна. Тиймээс л хулгайч, хумслагчийн хамсаатан дотроос чинь юм биш үү гэдгийг гааль болоод хилийн шалганы албанд хандаж хэлье.

Учир нь хар тамхи, сэтгэцэд нөлөөт эм бэлдмэл хууль бусаар улсын хилээр нэвтрүүлэх гэсэн иргэд эхлээд өгөөш хаяж баривчлуулж араас нь гол бараагаа зувчуулдаг гэх мэдээлэл байдаг. Үүнд мэдээлэгч хамгийн том үүрэг гүйцэтгэдэг тул хууль хяналтын байгууллагын ажилтнуудыг уруу татах гэсэн, бүр эгнээндээ элсүүлсэн тохиолдол хүртэл гарсан. Тэгвэл алтны хууль бус эргэлт ч гэсэн үүнтэй төстэй гэдгийг албаныхан хэлдэг. Хамгийн сүүлд гэхэд Замын-Үүд дэх Гаалийн газраар энэ сарын 6-ны өдөр Монгол Улсын иргэн өмсөж явсан хүрэмнийхээ халаасанд 1.3 кг алт нуун улсын хилээр хууль бусаар нэвтрүүлэхийг завдсан байдаг. Нийт 1.3 кг алт нь зах зээлийн ханшаар 183 сая 965 мянган төгрөг. Ийм хэмжээни мөнгөний төлөө гэмт этгүүд ямар л бол ямар арга хэрэглэдэг нь лавтай. Энэ бүхнийг нь коронавирусний хөл хорио харуулчих шиг боллоо

Г.Маргад

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Олон хүнд онц хэмжээний хохирол учруулсан Д.Отгонбаярыг ЭРЭН СУРВАЛЖИЛЖ байна
“Говь” ХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Б.Амарсайханы гадаад паспортыг хүчингүй болгожээ
С.Баярбилэг: "Ноорог"-т холбогдох хэрэг хаагдаагүй
ГАЗРЫН НАЙМАА: МУ-ын 2 га газрыг БНСУ-ын иргэд хууль бусаар 3 ТЭРБУМ ТӨГРӨГӨӨР заржээ
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (2)

  • Зочин (182.160.35.148)
    Хил гааль цагдаа тагнуулынхан дотор сүлжээ нь ажиллаж байгаа юм байна. Ёстой шившиг юмаа
    2020 оны 04 сарын 07 | Хариулах
  • Зочин (182.160.35.148)
    Үнэн бичжээ. Хил гааль дээр нь цагдаа тагнуул маш муу ажиллаж байна.
    2020 оны 04 сарын 07 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Нийслэлийн цэцэрлэгийн хоёрдугаар шатны бүртгэл энэ сарын 28-нд эхэлнэ
    11 цаг 8 мин
  • Ирэх сард хур тунадасны эрчимшил, хэмжээнээс шалтгаалан усны түвшин огцом нэмэгдэж, гол мөрөн үерлэж болзошгүй байна
    11 цаг 31 мин
  • Эмээлт эко аж үйлдвэрийн парк төслийн ДЦС, бохир ус цэвэрлэх байгууламжийн ажил гүйцэтгэх ЕРС гэрээнд гарын үсэг зурлаа
    12 цаг 8 мин
  • Боловсролын яам болон МFF хамтран 200 сая төгрөгийн шагналын сантай “Мөрөөдлийн гоол” тэмцээнийг зохион байгуулна
    12 цаг 9 мин
  • Хилийн боомтуудын ирэх сарын цагийн хуваарь
    12 цаг 33 мин
  • НҮБ-ын Хүүхдийн сантай хамтарч 1385 айлыг ЧИП дулаалгын төсөлд хамруулна
    12 цаг 38 мин
  • Монгол-Солонгосын хамтарсан Ховор металлын судалгааны төвийг арваннэгдүгээр сард нээнэ
    12 цаг 41 мин
  • Д.Амгалан: Дуудлага худалдааны орлогыг 17 сургууль, 20 цэцэрлэгийн сандал, ширээ, зөөлөн эдлэл, тоног төхөөрөмжид зарцуулна
    12 цаг 59 мин
  • Улсын тусгай хамгаалалтад авсан газар нутгийн хил заагийг тогтоох, УИХ-ын тогтоолын биелэлтийг хангах асуудлаар санал солилцов
    13 цаг 0 мин
  • Үл хөдлөх хөрөнгө борлуулахад төлдөг 2 хувийн татварыг хүчингүй болгох өргөдлийг 57 мянга гаруй иргэн дэмжээд байна
    13 цаг 6 мин
  • Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хилийн чанад дахь монголчуудын зөвлөл” ТББ-ын удирдлагыг хүлээн авч уулзлаа
    13 цаг 21 мин
  • Дулаан хангамжийн 11 Г, Д гол шугамыг ф1000 мм-ийн голчтой болгон өргөтгөх ажил 70 гаруй хувьтай үргэлжилж байна
    14 цаг 16 мин
  • Нийслэлийн цэцэрлэгийн хоёрдугаар шатны бүртгэл пүрэв гарагт эхэлнэ
    15 цаг 1 мин
  • Б.Уянга: "Мандала Турс" компанид хулхидуулсан хүмүүс хамтдаа тэмцмээр байна
    15 цаг 37 мин
  • Дуудлага худалдаагаар Шуудангийн 24 дүгээр салбар байрлаж байсан барилгыг 1.6 тэрбум төгрөгөөр зарлаа
    16 цаг 4 мин
  • Манай улсын 17 аймгийн 137 сум ТАРВАГАН ТАХАЛ өвчний байгалийн голомттой
    16 цаг 23 мин
  • Монгол-Хятадын 5 дахь удаагийн экспод монголын 350 гаруй ААН оролцож байна
    16 цаг 47 мин
  • Голуудын усны түвшин өмнөх өдрийнхөөс 5-30 см нэмэгдсэн байна
    16 цаг 53 мин
  • Маргаашаас тэгш, сондгойгоор зорчино
    18 цаг 6 мин
  • "The Beatles"-ийн ард байсан хүн
    18 цаг 25 мин
  • Найранд дуулахад "хамгийн сайхан" 24 дуу
  • МУГТ Н.Нандинхүсэлийг орлох Амари Робинсон гэж хэн бэ?
  • UFC-ийн дэвжээнд ГАНГАН байгаа Т.Нямжаргалын тухай 12 баримт
  • “T-ARA”-гийн таны мэдэхгүй байж мэдэх БАРИМТУУД
  • "The Mongolz" багийн тухай таны мэдэх ёстой баримтууд
  • Борооны тухай тунгалаг мөртүүд
  • Rokit Bay: Өөрийгөө хамгаалж эхэлье дээ, энэ чинь одоо...
  • Victoria Danny: Би ирээдүйд илүү олон гоо бүсгүйн тэмцээнд оролцож, алдартай болохыг хүсдэг
  • Танилц: Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрүүд
  • Удтал “сураг алдарсан” Ч.Улаан гарч ирэв
  • Энэ сарын 25-наас тэгш, сондгой дугаарын хязгаарлалт үйлчилнэ
  • Бороотой өдрийн банштай цайны ЖОР
  • Шадар сайд, УОК-ын дарга С.Амарсайханы өгсөн үүрэг даалгаврын хүрээнд бүх шатны онцгой комисс өндөржүүлсэн бэлэн байдалд ажиллаж байна
  • Үер, усны аюулаас сэрэмжлүүлж байна
  • Энэ долоо хоногт хийгдэх цахилгаан засварын хуваарь
  • Монгол бахархал: “MONGOLZ”-ын 12 жил
  • Т.Нямжаргалтай өнөөдөр UFC-ийн дэвжээнд тулах “буруу эргэлт” хочит Терранс Саетерн гэж хэн бэ?
  • “Мандал турс” аяллын компани Жининь-Датон-Хөх хотын аялалд явсан аялагчдаа замын дундаас хаяжээ
  • Х.Нямбаатар: Бүгдэд хошуу дэвсээд, чимээгүй өнгөрөөгөөд байх юм бол би энд Хотын дарга хийгээд ч хэрэггүй
  • “GCC ACADEMY-2025” хичээлийн шинэ жилийн “GO CLIENTS GO” марафоны бүртгэл эхэллээ
  • Найранд дуулахад "хамгийн сайхан" 24 дуу
  • UFC-ийн дэвжээнд ГАНГАН байгаа Т.Нямжаргалын тухай 12 баримт
  • МУГТ Н.Нандинхүсэлийг орлох Амари Робинсон гэж хэн бэ?
  • Х.Нямбаатар: Бүгдэд хошуу дэвсээд, чимээгүй өнгөрөөгөөд байх юм бол би энд Хотын дарга хийгээд ч хэрэггүй
  • “T-ARA”-гийн таны мэдэхгүй байж мэдэх БАРИМТУУД
  • Удтал “сураг алдарсан” Ч.Улаан гарч ирэв
  • Нүглийн нүдийг гурилаар хуурсаар удав!
  • Victoria Danny: Би ирээдүйд илүү олон гоо бүсгүйн тэмцээнд оролцож, алдартай болохыг хүсдэг
  • "The Mongolz" багийн тухай таны мэдэх ёстой баримтууд
  • Дэлхийн 25 орны бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүд Улаанбаатар хотноо чуулж байна
  • Борооны тухай тунгалаг мөртүүд
  • Энэ долоо хоногт хийгдэх цахилгаан засварын хуваарь
  • Энэ сарын 25-наас тэгш, сондгой дугаарын хязгаарлалт үйлчилнэ
  • Rokit Bay: Өөрийгөө хамгаалж эхэлье дээ, энэ чинь одоо...
  • Роботууд "найз охид"-ыг орлох цаг ОЙРТСООР...
  • Г.Отгонтамир: Есдүгээр сарын 1-ны өдөр дугаарын хязгаарлалт үйлчлэхгүй
  • Үер, усны аюулаас сэрэмжлүүлж байна
  • Бороотой өдрийн банштай цайны ЖОР
  • Шадар сайд, УОК-ын дарга С.Амарсайханы өгсөн үүрэг даалгаврын хүрээнд бүх шатны онцгой комисс өндөржүүлсэн бэлэн байдалд ажиллаж байна
  • Танилц: Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрүүд
24 баримт
  • "The Mongolz" багийн тухай таны мэдэх ёстой баримтууд
  • “T-ARA”-гийн таны мэдэхгүй байж мэдэх БАРИМТУУД
  • UFC-ийн дэвжээнд ГАНГАН байгаа Т.Нямжаргалын тухай 12 баримт
  • МУГТ Н.Нандинхүсэлийг орлох Амари Робинсон гэж хэн бэ?
  • 2026 оны төсвийн төсөлд ИРГЭД хэрхэн саналаа өгсөн бэ?
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК