Олимпийн аварга Н.Түвшинбаяр, дэлхийн аварга Тагир Хайбулаев хоёрын Лондоны татамид болсон шийдвэрлэх барилдааныг монголчууд амьсгаа даран үзсэн билээ. Хөлний гэмтэлтэй алдарт бөхийг цэвэр ялсан Тагир Хайбулаевыг алтан медалиа дөнгөж зүүгээд бууж ирэхэд нь “Советский спорт” сонины сурвалжлагч ярилцсаныг 24tsag.mn орчуулан хүргэж байна.

 – Барилдааны үеэр би юунд ч сэтгэл зовоогүй. Харин 1/4 шигшээд чехтэй хийсэн барилдаан их хүнд байлаа. Би хожигдож явсан, гэхдээ барилдааны төгсгөл рүү ялж чадсан. Дмитр Петерстэй хийсэн хагас шигшээгийн барилдаан ч мөн адил. Эн тэнцүү барилдаан болсон.

 - Та өндрөөрөө ч дутаж байна лээ?
- Харин тийм, би энэ тэмцээний хамгийн намхан нь. Гэхдээ, бусад давуу тал бий гэсэн үг. Дандаа өндөр нь ялна гэж юу байхав.

- Шигшээ барилдааныг мөч бүрээр нь санаж чадах уу?
- Сайн барилдъя л гэж санаагаа төвлөрүүлсэн. Тэгээд л бүх юм маш хурдан болоод өнгөрсөн. Эхний довтолгоо болж өгөөгүй, монгол хамгаалаад тасалчихсан. Дараа нь тэр дайрах гэсэн. Гэхдээ би дасгалжуулагч нарынхаа даалгаврыг дагасан. Өрсөлдөгчөө зогсоогоод, барьцаа аваад, мэхээ хийсэн.

- Эцио Гамба хэмээх итали хүн Оросын шигшээгийн дасгалжуулагчаар ирсний дараа юу өөрчлөгдөв?
- Өмнө нь ч манайд сайн дасгалжуулагч нар байсан шүү дээ. Гэхдээ тэдэнд ийм сайхан боломжууд олгоогүй. Гамба Европоос ирсэн, түүнд боломж нөхцлийг нь өгсөн, мань хүн 100 хувь ашиглаж чадсан. Гамба гуайн хөтөлбөрөөр бид бүгд амжилт гаргаж байна. Олимпийн наадамд манай залуучуудыг ингэж өргөснийх нь төлөө түүний өмнө малгайгаа аван мэхийе.

 - Гамбагийн тухай сонин түүх танд байгаа даа?
- Тэр ямар ч сэдвээр хэзээ ч чамтай ярилцаж чадна. Тамирчиндаа итгэл өгнө, заримдаа инээлгэж хөгжөөнө. Нэг удаа Чехэд бэлтгэл хийж байхдаа салхинд гарсан юм. Хээр өвсөн дээр бэлтгэл хийж байтал Эцио царцаа олж л дээ. Тэгснээ аваад идчих шиг болсон. Бид бүр ухаан алдах шахаж байгаа юм чинь. Харин Гамба бүтнээр нь буцаагаад гаргаад ирсэн шүү.
Харин одоо бид эргүүлээд ийм илбэ үзүүлдэг болсон. Таньдаг хүн тааралдвал царцаа аваад л ам руугаа хийж орхино.

- Ерөнхийлөгч Путин барилдааныг тань ирж үзэж байгаа гэж мэдэж байсан уу?
- Нэг тийм яриа яваад байсан, гэхдээ би итгээгүй. Харин хүрээд ирсэн байхыг нь хараад маш их баярласан шүү. Гэхдээ зөвхөн барилдаанаа л бодож байсан.

- Путинтай урьд нь дэвжээнд дээр гар зөрж байв уу?
- Үгүй. Бид хоёр өөр өөр жингийн ангиллынх шүү дээ. Харин манай багийн Арсен Галстян, Ваня Нифонтов нар халаалт хамт хийж байсан. Путин хуучны жүдоч, спортын мастер гэдгийг та нар мэднэ дээ.

- Тийм болохоор нь та нар Олимпийн өмнөх сүүлчийн цугларалтаа Санкт-Петербургт хийсэн юм уу?
- Парисийн дэлхийн аваргын өмнө ч тэнд л цугласан шүү дээ. Цаг агаарын нөхцөл нь тохирдог газар. Халуун болдоггүй, энэ чинь гол нөхцөл.

 - Францад аваргалчихаад “За, одоо Олимпийн наадамд л түрүүлье” гэдэг бодол зурсхийв үү?
- Чухам тэр тухай л бодогддог юм билээ. “Лондонд Парисаас хамаагүй хялбар байх болно” гэж Гамба хэлснийг санаж байна. Би ч санал нэгдэж байна. Олон улсын хэмжээний туршлагатай болсон хэрэг.

- Шигшээ багийн нөхдийнхөө барилдааныг үзээ биз?
- Галстян и Мансур Исаевыг ялахад нулимс унагаж суулаа. Тэр тусмаа Мансур бид хоёр чинь нэг нутгийнх, хоёулаа Кизилюртэд төрсөн улс.

- Гамбагийн үед кросст гүйхээ больсон гэж үнэн үү?
- Үнэн. Гүйлт спортын бусад төрөлд илүү хэрэгтэй гээд дэвжээн дээр ажиллахад түлхүү анхаарах болсон. Жүдод л чухам хэрэгтэй дасгалууд илүү хийдэг болсон.

 - Олимпийн өмнө үндсэн өрсөлдөгчдийнхөө хэнийг нь илүү судалсан бэ?
- Толгойн найман бөхийг би бүгдийг нь судалсан. Япон, монгол, бельги, солонгос гээд... Аа, тийм чех үү? Маш хурдан өсч байгаа, их залуухан. Би түүнийг хоёр удаа ялсан. Маш хүнд барилдаанд. Лондонд ч бас тэглээ. Байсгээд л цаг руу харна. “Ганц минут үлдлээ” гэж толгойд орж ирээд л. Ялмаар байдаг. Крпалект нэг торгууль өгснийг би санаж байсан. Би эсвэл нэг юүко оноо авах, эсвэл түүнийг дахиад торгуулах ёстой болсон.

- Монголын бөх алтын төлөө бэртэлтэй гарч ирснийг та мэдэж байсан уу?
- Хагас шигшээд доголоод байхыг нь би харсан. Гэхдээ жүдо гэдэг ийм юманд анхаарал хандуулж болдоггүй зүйл шүү дээ. Магадгүй, тэрээр намайг тайвшруулах гэж зориуд тэгсэн байж болно. Би эмч биш шүү дээ. Тийм учраас 100 хувь бүх хүчээ л дайчлах ёстой байсан. Харин барилдаан дууссан хойно бол монголтой гар барих ёстой.

- Дараагийн олимпийн мөчлөг рүү үзэх үү?
- Одоохондоо хариулмааргүй байна. Эрүүл мэндийн байдлаас л болно. Есөн сард болох багийн дэлхийн аварга гэж үү? Надаас хамаарах юм юу байх вэ. Дасгалжуулагч бүрэлдхүүнээ зарлана. Гэхдээ Гамба бидний хүслийг бас харгалздаг л даа. Үргэлж хоёр талаасаа ярилцаж ойлголцдог.

 -Алтан медаль авсан Мансур Исаевт 30 сая рублийн шагнал өгнө гэж амласан гэсэн. Иймэрхүү өндөр шагналын тухай бодол орж ирж байв уу?
- Нарийн ширийнийг нь би сайн мэдэхгүй. Гэхдээ мөнгө бас хөшүүрэг шүү. Тамирчин хүн үүнд учиргүй анхаарч хөөцөлдөөд байх ёсгүй юм. Тийм бодол садаа болох нь их. Барилдаандаа л төвлөрөх хэрэгтэй.