Зам тээврийн бодлогын зөвлөлөөс өнөөдөр шатахууны үнийг бууруулахыг шаардаж мэдээлэл хийлээ.
Манай улс нефтийн бүтээгдэхүүнийхээ дийлэнхийг ОХУ-ын Рофнефть компаниас импортлон авдаг байна. Нэг компониас шахуу улсынхаа шатахууныхаа хэрэглээг хангадаг учраас худалдааны гэрээ байгуулах, үнийн хэлэлцээр хийхэд импортлогч тал давуу байж иржээ.
Шатахууны үнэ нэмэгдэхээр өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн мөн дагаад өсдөг нь бичигдээгүй хууль болсон. Тэгэхээр ОХУ нефтийн бүтээгдэхүүний экспортын татвараа нэмэх үү гэх мэт асуудал нь бидний амьдралд шууд нөлөөтэй болж байна гэж албаныхан хэлж байна. Иргэдийн хэрэглэдэг шатахууны үнэд:
1. Оросуудын зардаг үнэ;
2. Оросуудын экспортын татвар;
3. Валютын ханшийн өсөлт буюу ханшийн эрсдэл;
4. Шатахуун импортлогч компаниудын эргэлтийн хөрөнгө, худалдааны санхүүжилтийн боломж бололцоо, түүний өртөг зардал,
5. Шатахууны агуулах дахь нөөц;
6. Шатахууны онцгой албан татвар гэсэн 6 хүчин зүйл нөлөөлдгийг Монголбанк 2012 онд судалж гаргаж ирсэн байдаг.
Ингээд “Шатахууны жижиглэнгийн худалдааны үнийг тогтворжуулах” хөтөлбөрийн хүрээнд Монголбанк валютын ханшийн эрсдэлийг нь банкууд шатахууны импортын компаниудтай форвард хэлцэл хийх замаар бууруулах, шатахууны импортын компаниудад банкууд хөнгөлөлттэй хүүтэй эргэлтийн хөрөнгийн зээлийг төгрөгөөр олгох асуудлыг бодлогоор зохицуулжээ.
Харин Засгийн газар шатахууны дотоодын нөөцийг 80-90 хоногт хүргэж нэмэгдүүлэх, гадаад зах зээлд үнэ буурах үед нь шатахууны онцгой албан татварыг сэргээж улсын төсөвт шатахууны үнэд ирээдүйд учирч болох эрсдэлийг бууруулах нөөц сан үүсгэх, шатахууныг зөвхөн Роснефтээс биш, Солонгос, Хятадаас авах зэрэг арга хэмжээг хариуцан хэрэгжүүлж байжээ.
“Оросуудын зардаг үнэ, Оросуудын экспортын татварт Монголчууд нөлөөлж чадахгүй тул түүнээс шалтгаалсан үнийн өсөлтийг дотоодын зах зээлд тавиу хугацаагаар, үе шаттайгаар, маш алгуурхан шингээж явах бодлого АН-ын үед хэрэгжиж байсан байна. Энэ талаарх бүх тайлан мэдээлэл олон нийтэд нээлттэй байна.
“Гэтэл огцорсон Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат болон одоогийн Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийн үед шатахууны үнэ 700 орчим төгрөгөөр нэмэгдчихээд байна” хэмээн Авто тээврийн мэргэшсэн инженер Ж.Энхбат онцолсон юм. Тиймээс шатахууны үнийг хэвийн хэмжээнд хүргэхийг МАН-д хэд хэдэн шаардлага хүргүүлээд байна. Мөн иргэд олон нийтийг тодорхой үр дүнд хүрэхийн төлөө хамтдаа нэгдэхийг уриалав.
Б.Цэрэнлхам