Нийслэлийн хөдөлмөрийн газар энэ жил ажилгүй иргэдийг шинэчлэгдсэн хөтөлбөрийнхөө дагуу ажилд зуучлах болоод  ял эдэлж байгаад гарч ирсэн хоригдлуудын байраар хангах гээд олон арга хэмжээ явуулсан билээ. Тэгвэл энэхүү ажлуудынх нь үр дүнгийн талаар Нийслэлийн хөдөлмөрийн газрын хөдөлмөр эрхлэлтийн хэлтсийн дарга Д.Оюунгэрэлтэй уулзаж ярилцлаа.

-Ажилгүй иргэдийн тоо өмнөх онтой харицуулахад буурсан уу, эсвэл өссөн үү?
-Энэ онд ажилгүйдлийн түвшин 5.6 болоод  3.1 функцаар  буурсан байгаа юм. Бас ажилгүй иргэдийн  тоо өмнөх онд 114.000 мянга байсан бол энэ онд 100.000 болсон. Тэгэхээр өмнөх онтой харицуулахад ажилгүй иргэдийн тоо буурсан үзүүлэлтэй гарсан. Энэ нь иргэдэд хүрсэн  хөлөлмөр эрхлэлтийн үйлчилгээнүүд шинэчлэгдэж журмын дагуу явсан нь нөлөөлсөн хэрэг. Иргэдийг зорилтот бүлгүүдэд  чиглэгдсэн хөтөлбөрт хамруулж байгаа юм . Энэ жил бид ихэвчлэн иргэдийн идэвхийг нэмэгдүүлэх тал дээр анхаарч ажиллаж байгаа.  Хэдийгээр төрийн байгууллагууд  бүх үйлчилгээгээ иргэдэд үнэ төлбөргүй үзүүлж байгаа хэдий ч ажил хайж байгаа иргэдийн маань идэвхи маш сул байгаад байгаа. Иймээс иргэдийг идэвхийлэх ажил дээр илүү түлхүү  ажиллаж  байна. Тэд нарт мэдээллийн хүргэж тулж ажиллахын тулд хөдөлгөөнт бирж ажиллууллаа. Төлөвлөгөөнд ороод хэрэгжүүлээд явж байгаа дөрвөн зорилтот ажил байгаа.

-Тодорхой зорилтот бүлгүүдэд чиглэсэн ажил зохион байгуулж байгаа гэлээ. Энэ талаараа мэдээлэл өгөхгүй ву?
-Нэгдүгээрт, оюутан залуучууд руу чиглэсэн ажил хийгдэж байгаа. Энэ нь оюутнуудыг хичээлийн хажуугаар эсвэл зун, өвлын амралтаараа хийх боломжтой ажилуудад зуучлах юм.

-Хоёрдугаарт,  ажилгүй байгаа иргэдийг газар тариалангийн ажилд хамруулж байгаа. Энэ удаад уг ажил маань өргөжөөд 1050 хүн хамрагдаад байгаа.  Тэдгээр иргэд маань Сонгинохайрхан дүүргийн 21-р хороонд ногоо тариад мөн сургалтанд сууж байгаа. Одоо ирэх 9 сарын 20-нд ажлын маань үр дүн гарна. Тэгэхээр өнөөх иргэд маань бас өрхийнхөө хэрэгцээний ногоог  өөртөө авах боломжтой байгаа юм.  Энэ нь угтаа өрхийн аж ахуйг дэмжих ажил өрнөж байгаатай холбоотой юм.  Энэ иргэд маань тавдугаар сараас сургалтанд хамрагдаад мөн энэ сарынхаа дундаас ногоогоо тариад  эхэлчихсэн.  

-Гуравдугаарт, гадаадад ажиллаж амьдарч байгаад ирсэн иргэдийг ажилд хамруулах хөтөлбөр бас явагдаж байгаа. Гадаад ажиллаж байгаад ирсэн иргэд маань ажил хайхаасаа илүү өөрөө бие даан ямар нэг  үйлчилгээ явуулж ч юм жижиг газруудыг түрээсэлж ажиллуулах хандлагатай байдаг. Ерөнхийдөө  хувиараа бизнес эрхлэх хүсэлтэй байгаа гэсэн үг . Тэгэхээр тэр хүмүүст 450 мянган төгрөгийн тусламжийг нийслэлийн хөдөлмөр халамжийн газраас олгодог. Мөн  бизнес эрхлэх хүсэлтэй амжиргааны түвшин дундаж болон доогуур  өрхийг бас дэмжих ажил явагдаж байгаа. Жишээ нь, лангуу түрээслээд  ажиллаж байгаа  иргэнд түрээсийн мөнгийг нь хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих сангаас олгодог.

-Дараагийн томоохон хөтөлбөр бол сургалтын хөтөлбөр юм. Энэ нь үйлдвэр дээрх сургалт юм. Хоёр сарын хугацаанд сургалтанд суугаад ажилд нь чадавхжуулах. Бүх санхүүжилт нь хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих сангаас олгогдоод явж байдаг.  Үйлдвэр дээрх сургалтанд энэ жил 80-аад байгууллага хамрагдсан. Үүний дагуу 2900 ажлын байр бэлэн болж байгаа. Мэргэжил олгох сургалтаар бол 2000 хүн сураад сертификатаа авсан байгаа.

-Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газартай хамтраад хоригдлууд болон хоригдох хугацаа нь дуусч байгаа ялтануудад ажлын байр бэлдэх ажил явагдаж байгаа гэсэн.  Энэ ажил хэр үр дүнтэй болж байна?
-Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх ерөнхий газартай нийслэлийн хөдөлмөрийн газар хамтарсан гарын үсэг зурах ажил хоёр дахь жилдээ явагдаж байгаа. Үүний дагуу энэ жил бид 9 хорих ангийн 500 ял эдлээд гарч байгаа иргэдэд ажил хөдөлмөрийн талаар чиг баримжаа өгч, зөвлөгөөнд хамруулсан байгаа. Сүүлийн 2 сарын хугацаанд суллагдаад гарч ирж байгаа нилээдгүй хоригдлууд манайд хандаж байгаа. Үүний дагуу аж ахуй нэгжүүдтэй холбож ажлын байраар хангах ажил хийгдсэн. Мөн гараад ирсэн иргэдэд ганцааарчилсан зөвлөгөө өгдөг.

-Сүүлд Нийслэлийн цагдаагийн ерөнхий газартай хамтарч ажиллах гэж байгаа гэсэн мэдээлэл гарсан. Энэ талаар уншигчдад сонирхуулахгүй юу?
-Цагдаагийн ерөнхий газартай хамтарч тэтгэвэрт гарсан  иргэдийг ажлын байраар хангах ажил эхлүүлэхээр төлөвлөөд байгаа.  Энэ нь  замын хөдөлгөөний ачаалал ихэдсэн энэ үеүдэд тэтгэвэрт эрт гарсан иргэдийг замын зохицуулагчаар ажиллуулах арга хэмжээ юм.  Эл арга хэмжээний дагуу ажиллах сонирхолтой мөн эрүүл мэндээр мэдээж сайн иргэдийг хамруулж байгаа. Ерөнхийдөө цэрэг, цагдаагийн байгууллагаас эрт тэтгэвэрт гаргадаг учир өөрөө өөрсдөө ачаалал даах чадвартай, хөдөлгөөнөө зохицуулж ажиллаж сурсан  тийм иргэд хандах нь их байгаа.

-Танай дээр ирж байгаа ажлын байрны захиалгууд болон иргэдийн хайж байгаа ажил хоёр хэр ялгаатай байдаг вэ?
-Ажил хайж байгаа иргэдийн хувьд ихэнх нь дээд боловсролтой  иргэд байгаа. Харин ажил олгогч компаниуд ихэнх нь уул уурхайн чиглэлийнх, мөн инженер техникийн ажилчдыг авах санал их ирдэг. Туслах ажлууд. Тэгэхээр ажил хайгч иргэд болохоор мэргэжлийнхээ дагуу ажиллах сонирхолтой байдаг.  Тэр нь болохоор зах зээл дээр түгээмэл, орон тоо, нийлүүлт ихэдсэн байгаа мэргэжлүүд байдаг учир ажил олдохгүй уддаг.

-Нийслэлийн дүүргүүдийн хувьд  жижиг томоосоо хамаараад ажилгүй иргэдийн тоо өөр хоорондоо ялгаатай байх уу?
 -Сонгинохайрхан, Баянзүрх дүүрэг хүн ам их учир ажилгүй иргэдийн тоо бусад дүүргийг бодвол харьцангуй их.  Мөн шилжилт хөдөлгөөн их байгаатай холбоотой. Жишээлбэл бид 2000 иргэдэд ажил олгож өглөө гэхэд шилжиж ирж байгаа нь тэрнээсээ давчих жишээний.  Нийслэлд л гэхэд жилд дунджаар 30.000 мянган иргэнийг ажлын байраар хангаж ажилладаг. Гэтэл хөдөө орон нутгаас шилжин ирэгсэд их байдаг. Шилжин ирэгсдийн дийлэнх нь ажилгүй, мэргэжилгүй иргэд байдаг.  Тэгэхээр ажилгүй иргэдийн тоо нэмэгдэхээс өөр аргаггүй л дээ.