Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн үндэсний аюулгүй байдал, гадаад бодлогын зөвлөх Л.Пүрэвсүрэнтэй АОХН хурлын талаар ярилцлаа.
 
- Ардчилсан орнуудын хам­тын нийгэмлэг (АОХН)-ийн сайд нарын VII бага хурал ирэх сард манай улсад зохион байгуулаг­дана. Хуралд хичнээн орны тө­лөө­лөгчид оролцох төлөвлөгөө­тэй байна вэ?
 
-Манай улс АОХН-ийг 2011 оноос хойш тэргүүлж байгаа. Энэ онд эрхээ дараагийн оронд шил­жүү­лэх юм. Үүнтэй холбоотойгоор энэ сарын 29-нд АОХН-ийн сайд нарын VII бага хурал манай улсад зохион байгуулагдана. Уг хуралд нэлээд олон улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд, Гадаад харилцааны сайд оролцохоо мэдэгдээд байна. Монгол Улс ардчиллын зөв замаар явж байгаагаа гадаадын улс орнуу­дад танилцуулах, өнгөрсөн 23 жилийн хугацааны туршлагаа хуваалцах зэргээр дээрх хуралд ихээхэн ач холбогдол өгч байгаа. Ардчиллын төлөө тууштай зүтгэж ирсний хувьд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч уг хуралд онцгой анхаарч байна. Би Ерөнхийлөг­чийн зөвлөхийн хувьд АОХН-ийн сайд нарын VII бага хуралд бэлтгэх Үндэсний хорооны гишүүн. Тий­мээс ч ард­чил­лын төлөөх дэлхийд нэртэй зүтгэлтнүү­дийг хуралд оролцуулах зорилго тавьсан. Энэ утгаараа би Ерөнхийлөгчийн бие төлөөлөгчийн хувиар Мьянмарт айлчлаад ирсэн.
 
-Мьянмараас Нобелийн Энхтайваны шагналт Ан Сан Су Чи Монголд ирнэ гэсэн. Ер нь Монголыг чиглэлээр сонирхож байгаа юм бол?

-   Мьянмарын төр, засгийн удирд­лагуудтай уулзалт хийлээ. Тухайлбал, Ерөнхийлөгчийн Там­гын газрын дарга, парламентын дэд ерөнхийлөгч, парламентын гадаад бодлогын байнгын хороо­ны дарга нар болон яамдын сайд нартай уулзалт хийж хоёр улсын харилцааны асуудлаар ярилцсан юм. Мьянмар цэргийн дэглэмтэй орон байгаад ардчиллын замаар орсон улс учраас Монголын туршлагаас хуваалцах талаар ярьж байсан. Тиймээс тус улсын Гадаад хэргийн сайд, парламентын сайд манай улсад болох хувьд АОХН-ийн сайд нарын VII бага хуралд оролцохоор болсон. Үүнээс гадна Нобелийн Энхтайвны шагналт, хүний эрхийн төлөө тэмцэгч, Мьянмарын Үндэс­ний Ардчилсан Лигийн тэргүүн Ан Сан Сү Читэй 18 жил хоригдсон гэрт нь очиж уулзсан. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ан Сан Сү Чиг дээрх хуралд оролцохыг урьсан. Урилгыг биечилэн өгөхөд маш баяртай хүлээж авсан.

-    Тус чуулга уулзалтаар авлигатай холбоотой асуудал яригдана гэсэн. Энэ талаар дэлгэрүүлнэ үү?

-    Тийм. Тус хуралд төр засгийн хүмүүсээс гадна хэвлэл мэдээллийн төлөөлөгчид, төрийн бус байгууллагууд болон олон улсын байгууллагуудын төлөөлөл ирнэ. Тэгэхээр төр засгийн хэмжээнд асуудал яригдахаас гадна иргэний нийгэм, авлигалын асуудлыг яаж харж байгаа, ямар замаар явж байгааг болон цаашид авах арга хэмжээний талаар ярилцана. Мөн шинэ дэвшилт алхамууд гарч байна уу гэх асуудлаар илэн далангүй ярилцана.

-   Бид өөрсдийн асуудлаа тодорхойлж чуулган дээр ярилцах уу?

-    Монгол улс тус хурлыг зохион байгуулагчийн хувьд ч сүүлийн 23 жил Ардчилалын замаар замнаж ирсэн орны хувьд ч өөрсдийн туршлагаа ярина. Өөрсдийн алдаа оноог ярина. Мөн зөвхөн Монголын гэлтгүй өөр бусад орнуудын асуудлыг ч ярилцана. Киргиз, Латин Америкийн, Африкийн орнуудын өмнө тулгамдаж буй асуудлыг ярина. Ардчилалыг гүнзгийрүүлэх, бэхжүүлэхтэй холбоотой бүхий л бэрхшээл, зовлон амжилт бүгдийг нь энд ярилцана.

-  Ардчилалыг бэхжүүлэхэд “Social mediа”-ийн гүйцэтгэж байгаа үүргийн талаар ярилцах юм байна.  Энэ сэдэв их сонирхолтой санагдаж байна?

-    Social mediа бол улс орнуудыг өөрчлөхөд их үүрэг гүйцэтгэсэн. Арабийн хувьсгал  гурван жилийн өмнө “Social mediа”-аар дамжуулж хийгдсэн гэж шинжээчид үзэж байгаа. Нийгмийг эрүүл, нээлттэй болгоход “Social media”-ийн үүрэг асар их. Үүнийг аль чиглэлээр хөгжүүлэх вэ? Үүнд гарч байгаа шинэ чиглэлүүд юу байна гэсэн сэдвээр нилээн том хуралдаан болно. Мэдээллийн технологи өндөр хөгжсөн Швед улсын гадаад харилцааны сайд тус салбар хуралдааныг удирдаж явуулна.

-    Бас нэг салбар хуралдаан эдийн засаг бизнесийн чиглэлээр явагдана гэсэн. Энэ хуралдааны талаар дэлгэрүүлж ярина уу?

-    Энэ хурлыг Худалдаа аж үйлдвэрийн танхимтай хамтраад хийнэ. Бизнесийн салбарт авлигалын асуудал хэр байгааг ярина. Төр засгийн хүрээнд авлига авдаг хүмүүстэй яриад байдаг бол нөгөө талаас авлига өгдөг компанийн засаглалын талаар ярилцана. 

-    Энэ таван салбар хуралдаан дээр яригдсан асуудлын үр дүнг яаж нэгтгэх вэ?

-  Салбар хуралдааны төгсгөлд зөвлөмж гаргана. Үүнийг 29-ний үдээс хойшхи хуралдааны төгсгөлд гаргана.

-    Энэ удаагийн чуулга уулзалт 7-р хурал байгаа. Өмнөх зургаан тус хурал яаж явагддагийг та судалж үзсэн үү?

-   10 жилийн өмнө Польш анх зохион байгуулж байсан. Дараа нь Солонгос улс зохион байгуулсан. Солонгост эмэгтэйчүүд, залуусын асуудлаар ярьж байсан. Энэ удаагийн хуралдаанаар "Social media" гэсэн шинэ сэдвээр салбар хуралдана. Засаглалыг сайжруулах болон сонгуулийн асуудлаар мөн цаг үеийн сэвдээр бас ярилцдаг.

-    Ерөнхийдөө сонгууль, авлига гэсэн хоёр сэдэв бол энэ бага хурлын байнгын сэдэв болох юм байна. Тийм үү?

-    Ер нь Ардчилалын хамгийн том шалгуур нь сонгуулиа будлиангүй явуулах юм. Ардчилсан орнууд сонгууль хийдэг. Энэ утгаар сонгуулийн мехнизмын тогтолцоог сайжруулах тогтолцоог байнга хайж байдаг. Монгол улс ч үүгээрээ сайны үлгэр дууриалал болсон. Манайх өнгөрсөн сонгуулиар автомат машин ашигласан. Дэлхийн олон орнууд энэ хурдан хугацаанд амжилттай хэрэгжүүлсэн туршлагаа хэлээч гэж байгаа.

-  Энэ нийгэмлэг өөрөө хатуу гишүүнчлэлгүй гэсэн. Манай улс яагаад энэ нийгэмлэгт элссэн талаар ?

-   Дэлхийн Ардчилсан чиглэл рүү явж байгаа орнуудын хувьд хатуу гишүүнчлэлгүй. Гэхдээ орон бүрийг уриад байдаггүй. Хаалттай засагтай орнуудыг урьдаггүй. Эхлээд ажиглагчийн статус авдаг. Монгол улс өнгөрсөн 23 жилийн турш Ардчилалын замаар идэвхтэй  явж ирсэн учраас энэ байгууллагын гишүүнээр элсэхийг урьсан байгаа.

-    Энд ирэх сайд нарын талаар ?

-    Европын ихэнхи орны нэр хүндтэй гадаад хэргийн сайд нар ирж байгаа.

-  Энэ бага хурлын үеэр иргэд ямар үүрэгтэй байх ёстой вэ?

- Байгаа байдлаараа байна. Гэхдээ замын түгжрэл, зочдын аюулгүй байдлаас эхлэн иргэд нилээн тэвчээртэй хандах байх.