Орчин үеийн монгол залуусын мэдлэг оюун ухаан, авьяас чадвар, эрч хүч дэлхийн түвшинд гарчээ. Үүнийг батлах хэд хэдэн амжилт өнгөрсөн өдрүүдэд гарсан юм. Үнэхээр сүүлийн хэдэн жилд салбар бүрт монголчууд дэлхийд оюуны цараагаараа гайхуулж байна.
Өчигдөр л гэхэд Гиннесийн дээд амжилтыг тогтоосон Э.Цацрал хэмээх монгол охин дахин амжилтаа шинэчлэн тогтоосон баярт мэдээг дуулгалаа. Мөн малчны хотоос гаралтай М.Уранцэцэг охин жүдо бөхийн төрлөөр Монголын анхны дэлхийн аварга болж элэг нэгтнүүдээ баярлуулсан билээ. Хачирхалтай нь энэ удаад онцолж буй хүмүүс бүгд бүсгүйчүүд аж. Дэлхийд авъяас чадвар, ур ухаанаа гайхуулж, бахдам амжилтын буухиаг үргэлжлүүлсэн монгол бүсгүйчүүдийн тухай мэдээг хүргэе.
Гиннесийн амжилтыг шинэчлэн тогтоосон Э.Цацрал
Эрдэнэбилэгийн Цацрал хэмээх 24 настай монгол бүсгүй “Биеийнхээ бүх жингээр шүдэн дээрээ хэр удаан зогсох вэ” гэх гиннесийн амжилтыг шинэчлэн тогтоогоод эх орондоо өчигдөр ирлээ. Тэрбээр өнгөрсөн дөрөвдүгээр сарын 9-нд Унгар улсад болсон тэмцээнд хоёр минут 34 секундээр амжилт тогтоогоод байсан юм. Харин өнгөрсөн долдугаар сарын 24-нд өөрийнхөө рекордыг дахин эвдэж дөрвөн минут 17 секундээр шинэчлэн тогтоолоо. Ингээд зогсохгүй амжилтаа дахин шинэчлэхээр бэлтгэл хийж байгаа гэнэ. Тэрбээр уран нугаралтын төрлөөр тасралтгүй 20 жил хичээллэж, хатуу төмөр дээр уян налархай биеийн хөдөлгөөнөөр тив дэлхийг бишрүүлж яваа. Э.Цацрал 2011 онд Төрийн шагналт, Гавьяат жүжигчин н.Мажигсүрэнгийн удирдлага дор уран нугаралтаар хичээллэж, амжилт нь ахисаар ОХУ, Хятад, Франц зэрэг улсад болдог олон улсын А зэрэглэлийн тэмцээнүүдэд амжилттай оролцсон байна. Мөн Э.Цацрал бүсгүй Хятад, Парисын тэмцээнүүдэд тогтмол амжилттай оролцож байсан бөгөөд Италийн циркийн хүндэт гишүүн, ховор жүжигчдийн нэг гэнэ. Түүнчлэн тэрбээр Монте Карлод болсон циркчдийн чуулганаас агаарын үзүүлбэрээр хүрэл медаль хүртэж, авьяас чадвараа Европ даяар үнэлүүлсэн байдаг. Манай уран нугараачид шүдэн дээрээ тогтох үзүүлбэрийг дээд тал нь 50 секундын турш хийдэг гэнэ. Гэвч Э.Цацралын нөр их хөдөлмөр тус үзүүлбэрийн боломжит хугацааг даруй дөрөв дахин уртасгажээ.
Дартсын дэлхийн цомын аваргаар монгол эмэгтэй тодров
БНХАУ-ын Шанхай хотноо болсон Дэлхийн цомын аварга шалгаруулах тэмцээнд манай 11 тамирчин амжилттай оролцлоо. Тодруулбал тус тэмцээний дээд лигийн эмэгтэй ганцаарчилсан төрөлд Д.Эрдэнэчимэг тэргүүлж, Дэлхийн цом гардсан юм.
Өнгөрсөн жил энэ тэмцээнээс Д.Эрдэнэчимэг хүрэл цом хүртэж байсан нь өнгөрсөн дөрвөн жилийн түүхэн дэх хамгийн том амжилт юм.
Супер амжилтын эзэн М.Уранцэцэг
Өнгөрсөн долоо хоногт дэлхийн хэмжээнд супер амжилт гаргасан эмэгтэй бол Мөнхбатын Уранцэцэг юм. Өнөөдөр өглөө эх орондоо ирсэн тэрээр “Эзэн хичээвэл заяа хичээнэ гэж үг байдаг. Хичээсний эцэст амжилтад хүрлээ. Дэлхийн аварга болсондоо одоо ч итгэхгүй” байна хэмээн ярьжээ.
Хамгийн хөнгөн жин болох 48 кг-д барилддаг тэрээр Баянхонгор аймгийн Баян-Овоо сумаас гаралтай жирийн нэг айлын охин. Сая Бразилд болж өнгөрсөн насанд хүрэгчдийн ДАШТ-нд тэрбээр 48 кг-ын жинд алтан медаль авснаар Монголын түүхэн дэх хамгийн анхны эмэгтэй дэлхийн аварга жүдочин болж чадлаа. Тэрбээр энэ тэмцээний В хэсэгт сугалаа татаж, эхний тойрогт хийлж, хоёрдугаар тойргийн барилдаанд Украйны жүдоч Марина Кротыг цэвэр, дараагийн барилдаандаа Колумбын Эблин Лукумиг мөн цэвэр, улмаар Кубын тамирчин Мария Селия Лабордег дахин цэвэр ялснаар хэсгийн аварга болсон. Дараагийн барилдаанаа Бразилийн жүдоч Сара Менезестэй хийж, олимпийн аварга тамирчныг нутгийнх нь дэвжээнд сөхрүүлснээр аваргын алтан медалийн төлөө өрсөлдөх эрх авсан юм. Харин аваргын төлөөх шийдвэрлэх барилдаанд М.Уранцэцэг 2010 оны дэлхийн аварга, Японы тамирчин Харуна Асамитай барилдаж, 2:18 минутад цэвэр ялсан юм.
Язгуур урлагийн дэлхийн аварга хамтлагтай боллоо
Наймдугаар сарын 23-31-нд Болгар улсын Нессебар хотноо зохиогдсон язгуур урлагийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнд Монгол Улсаа төлөөлөн оролцсон "Домог" хамтлагийн уран бүтээлчид тэмцээний Гран при шагналыг хүртэн дэлхийн язгуур урлагийн үнэмлэхүй аварга цолны эзэн боллоо.
"Домог" хамтлагийнхан дангаараа дан хөгжмийн төрөлд өрсөлдөн дэлхийн аваргын болзол ханган эртний Грекийн домогт гардаг хөгжмийн бурхан Орфюзийн дүрс бүхий алтан цомыг гардав. Харин тэмцээнд үзүүлсэн зургаан удаагийн тоглолтыг найруулан тавьсан төрийн шагналт Д.Сосорбарамд Дэлхийн язгуур урлагийн академиас маэстро цол олгохоор шийдвэрлэжээ. Язгуур урлагийн дэлхийн аварга шалгаруулах энэхүү тэмцээнийг Ардын урлагийн наадмуудын дэлхийн ассоциаци, Ардын урлагийн наадмуудын Европын ассоциаци, Дэлхийн язгуур урлагийн академиас ЮНЕСКО-гийн дэмжлэг дор зохион байгуулсан байна.
Оюуны спортоор дэлхийн дээд амжилтыг тогтоосон Б.Намуунтуул
17 настай монгол охин ой тогтоолтын спортын дэлхийн рекордыг эвдсэн мэдээ бас л өнгөрсөн долоо хоногийн онцлох мэдээ байлаа. “Эрдэм төгс” бүрэн дунд сургуулийн сурагч Б.Намуунтуул саяхан болсон Монголын ой тогтоолтын үндэсний аварга шалгаруулах тэмцээнд 4478 оноо авч тэргүүлснээр дэлхийн рекордыг шинэчлэн тогтоосон байна.
Б.Намуунтуул охин энэ онд л гэхэд ой тогтоолтын спортоор 12 медаль авсан амжилттай яваа бөгөөд ирэх есдүгээр сард Хонконгийн нээлттэй тэмцээнд орохоор бэлдэж байгаа аж. Хэрэв энэхүү тэмцээнд амжилттай оролцвол арванхоёрдугаар сард болох Дэлхийн аваргад оролцох юм байна. Монгол Улсын Их Сургуульд Олон улсын харилцааны мэргэжлээр суралцаж буй тэрээр сонирхолоо хөгжүүлсэнээр энэ амжилтын эзэн болсон юм. Оюуны спорт тэр дундаа ой тогтоолтын төрлөөр зургаан сар хичээллээд дэлхийн рекордыг тогтооно гэдэг авьяас хүч шаардсан ажил. Түүний хичээллэж байгаа "Оюуны спорт" ихээхэн хатуу дүрэмтэй. Тухайлбал нэг хүснэгтэн дотор өрөөстэй байгаа олон тоонуудыг бүгдийг нь зөв таавал 40 оноо, нэгийг алдвал 20 оноо, хоёрыг алдвал оноо авахгүй дүрэм үйлчилдэг. Оюуны спорт олон төрөл байдгаас Б.Оюунтуул охин зөвхөн ой тогтоолтын төрлөөр хичээллэдэг. Анх ах нь "Оюуны спорт"-оор хичээллэх саналыг тавьжээ. Энэ хугацаанд ой тогтоолтын үндэсний аваргад 10 төрлөөр оюун ухаанаа өрсөлдүүлэн тоглож хоёртын тооллоор 360 оноотой байсан Энэтхэг охины амжилтыг 565 оноогоор шинэчилж мөн 15 минутын тооны марафон төрөлд 395 байсан оноог 580 болгож рекорд тогтоосон юм. Тэрээр одоо тив, дэлхийд нэрээ дуурсгасан сайн тамирчин болохыг зорьж явна. Одоо Б.Намуунтуул охин рекорд тогтоосон нийлбэр оноогоор нас харгалзахгүй, дэлхийд чансаагаараа 52-т бичигдэж байна.Түүний өөр нэг хобби бол зурагтай ном унших, мөн хүүхэлдэйн кино үзэх сонирхолтой гэсэн. Амрах хөгжилдөх гэдэг үүднээсээ хүүхэлдэйн кино үзэж алжаал ядаргаагаа тайлдаг гэнэ. Оюуны спортоор хичээллэхэд гэр бүлийнхэн нь ихээхэн дэмждэг аж. Б.Намуунтуул охины аав нь Мэргэжлийн хяналтын газрын байцаагч хийдэг бол ээж нь МИАТ компанийн хангамжийн хэлтэст ажилладаг. Охиноо хэрэгцээтэй байгаа бүхий л зүйл дээр нь тусалж дэмжиж ажилладаг нь амжилт гаргахад ихээхэн нөлөөлдөг аж. Удахгүй оролцох гэж байгаа олон улсын тэмцээнд оролцох зардал нь гурван сая төгрөг. Зардлын 50 хувийг "Оюуны спорт"-ын төвөөс гаргаж байгаа бол үлдсэнийг гэр бүлийн зүгээс гаргаж байгаа юм байна. Намуунтуул охины зүгээс зөвхөн бэлтгэлээ сайн хийж амжилт гаргахад л анхаарлаа төвлөрүүлэх гэнэ.
Өчигдөр л гэхэд Гиннесийн дээд амжилтыг тогтоосон Э.Цацрал хэмээх монгол охин дахин амжилтаа шинэчлэн тогтоосон баярт мэдээг дуулгалаа. Мөн малчны хотоос гаралтай М.Уранцэцэг охин жүдо бөхийн төрлөөр Монголын анхны дэлхийн аварга болж элэг нэгтнүүдээ баярлуулсан билээ. Хачирхалтай нь энэ удаад онцолж буй хүмүүс бүгд бүсгүйчүүд аж. Дэлхийд авъяас чадвар, ур ухаанаа гайхуулж, бахдам амжилтын буухиаг үргэлжлүүлсэн монгол бүсгүйчүүдийн тухай мэдээг хүргэе.
Гиннесийн амжилтыг шинэчлэн тогтоосон Э.Цацрал Эрдэнэбилэгийн Цацрал хэмээх 24 настай монгол бүсгүй “Биеийнхээ бүх жингээр шүдэн дээрээ хэр удаан зогсох вэ” гэх гиннесийн амжилтыг шинэчлэн тогтоогоод эх орондоо өчигдөр ирлээ. Тэрбээр өнгөрсөн дөрөвдүгээр сарын 9-нд Унгар улсад болсон тэмцээнд хоёр минут 34 секундээр амжилт тогтоогоод байсан юм. Харин өнгөрсөн долдугаар сарын 24-нд өөрийнхөө рекордыг дахин эвдэж дөрвөн минут 17 секундээр шинэчлэн тогтоолоо. Ингээд зогсохгүй амжилтаа дахин шинэчлэхээр бэлтгэл хийж байгаа гэнэ. Тэрбээр уран нугаралтын төрлөөр тасралтгүй 20 жил хичээллэж, хатуу төмөр дээр уян налархай биеийн хөдөлгөөнөөр тив дэлхийг бишрүүлж яваа. Э.Цацрал 2011 онд Төрийн шагналт, Гавьяат жүжигчин н.Мажигсүрэнгийн удирдлага дор уран нугаралтаар хичээллэж, амжилт нь ахисаар ОХУ, Хятад, Франц зэрэг улсад болдог олон улсын А зэрэглэлийн тэмцээнүүдэд амжилттай оролцсон байна. Мөн Э.Цацрал бүсгүй Хятад, Парисын тэмцээнүүдэд тогтмол амжилттай оролцож байсан бөгөөд Италийн циркийн хүндэт гишүүн, ховор жүжигчдийн нэг гэнэ. Түүнчлэн тэрбээр Монте Карлод болсон циркчдийн чуулганаас агаарын үзүүлбэрээр хүрэл медаль хүртэж, авьяас чадвараа Европ даяар үнэлүүлсэн байдаг. Манай уран нугараачид шүдэн дээрээ тогтох үзүүлбэрийг дээд тал нь 50 секундын турш хийдэг гэнэ. Гэвч Э.Цацралын нөр их хөдөлмөр тус үзүүлбэрийн боломжит хугацааг даруй дөрөв дахин уртасгажээ.
Дартсын дэлхийн цомын аваргаар монгол эмэгтэй тодров БНХАУ-ын Шанхай хотноо болсон Дэлхийн цомын аварга шалгаруулах тэмцээнд манай 11 тамирчин амжилттай оролцлоо. Тодруулбал тус тэмцээний дээд лигийн эмэгтэй ганцаарчилсан төрөлд Д.Эрдэнэчимэг тэргүүлж, Дэлхийн цом гардсан юм.
Өнгөрсөн жил энэ тэмцээнээс Д.Эрдэнэчимэг хүрэл цом хүртэж байсан нь өнгөрсөн дөрвөн жилийн түүхэн дэх хамгийн том амжилт юм.
Супер амжилтын эзэн М.УранцэцэгӨнгөрсөн долоо хоногт дэлхийн хэмжээнд супер амжилт гаргасан эмэгтэй бол Мөнхбатын Уранцэцэг юм. Өнөөдөр өглөө эх орондоо ирсэн тэрээр “Эзэн хичээвэл заяа хичээнэ гэж үг байдаг. Хичээсний эцэст амжилтад хүрлээ. Дэлхийн аварга болсондоо одоо ч итгэхгүй” байна хэмээн ярьжээ.
Хамгийн хөнгөн жин болох 48 кг-д барилддаг тэрээр Баянхонгор аймгийн Баян-Овоо сумаас гаралтай жирийн нэг айлын охин. Сая Бразилд болж өнгөрсөн насанд хүрэгчдийн ДАШТ-нд тэрбээр 48 кг-ын жинд алтан медаль авснаар Монголын түүхэн дэх хамгийн анхны эмэгтэй дэлхийн аварга жүдочин болж чадлаа. Тэрбээр энэ тэмцээний В хэсэгт сугалаа татаж, эхний тойрогт хийлж, хоёрдугаар тойргийн барилдаанд Украйны жүдоч Марина Кротыг цэвэр, дараагийн барилдаандаа Колумбын Эблин Лукумиг мөн цэвэр, улмаар Кубын тамирчин Мария Селия Лабордег дахин цэвэр ялснаар хэсгийн аварга болсон. Дараагийн барилдаанаа Бразилийн жүдоч Сара Менезестэй хийж, олимпийн аварга тамирчныг нутгийнх нь дэвжээнд сөхрүүлснээр аваргын алтан медалийн төлөө өрсөлдөх эрх авсан юм. Харин аваргын төлөөх шийдвэрлэх барилдаанд М.Уранцэцэг 2010 оны дэлхийн аварга, Японы тамирчин Харуна Асамитай барилдаж, 2:18 минутад цэвэр ялсан юм.
Язгуур урлагийн дэлхийн аварга хамтлагтай боллоо Наймдугаар сарын 23-31-нд Болгар улсын Нессебар хотноо зохиогдсон язгуур урлагийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнд Монгол Улсаа төлөөлөн оролцсон "Домог" хамтлагийн уран бүтээлчид тэмцээний Гран при шагналыг хүртэн дэлхийн язгуур урлагийн үнэмлэхүй аварга цолны эзэн боллоо.
"Домог" хамтлагийнхан дангаараа дан хөгжмийн төрөлд өрсөлдөн дэлхийн аваргын болзол ханган эртний Грекийн домогт гардаг хөгжмийн бурхан Орфюзийн дүрс бүхий алтан цомыг гардав. Харин тэмцээнд үзүүлсэн зургаан удаагийн тоглолтыг найруулан тавьсан төрийн шагналт Д.Сосорбарамд Дэлхийн язгуур урлагийн академиас маэстро цол олгохоор шийдвэрлэжээ. Язгуур урлагийн дэлхийн аварга шалгаруулах энэхүү тэмцээнийг Ардын урлагийн наадмуудын дэлхийн ассоциаци, Ардын урлагийн наадмуудын Европын ассоциаци, Дэлхийн язгуур урлагийн академиас ЮНЕСКО-гийн дэмжлэг дор зохион байгуулсан байна.
Оюуны спортоор дэлхийн дээд амжилтыг тогтоосон Б.Намуунтуул 17 настай монгол охин ой тогтоолтын спортын дэлхийн рекордыг эвдсэн мэдээ бас л өнгөрсөн долоо хоногийн онцлох мэдээ байлаа. “Эрдэм төгс” бүрэн дунд сургуулийн сурагч Б.Намуунтуул саяхан болсон Монголын ой тогтоолтын үндэсний аварга шалгаруулах тэмцээнд 4478 оноо авч тэргүүлснээр дэлхийн рекордыг шинэчлэн тогтоосон байна.
Б.Намуунтуул охин энэ онд л гэхэд ой тогтоолтын спортоор 12 медаль авсан амжилттай яваа бөгөөд ирэх есдүгээр сард Хонконгийн нээлттэй тэмцээнд орохоор бэлдэж байгаа аж. Хэрэв энэхүү тэмцээнд амжилттай оролцвол арванхоёрдугаар сард болох Дэлхийн аваргад оролцох юм байна. Монгол Улсын Их Сургуульд Олон улсын харилцааны мэргэжлээр суралцаж буй тэрээр сонирхолоо хөгжүүлсэнээр энэ амжилтын эзэн болсон юм. Оюуны спорт тэр дундаа ой тогтоолтын төрлөөр зургаан сар хичээллээд дэлхийн рекордыг тогтооно гэдэг авьяас хүч шаардсан ажил. Түүний хичээллэж байгаа "Оюуны спорт" ихээхэн хатуу дүрэмтэй. Тухайлбал нэг хүснэгтэн дотор өрөөстэй байгаа олон тоонуудыг бүгдийг нь зөв таавал 40 оноо, нэгийг алдвал 20 оноо, хоёрыг алдвал оноо авахгүй дүрэм үйлчилдэг. Оюуны спорт олон төрөл байдгаас Б.Оюунтуул охин зөвхөн ой тогтоолтын төрлөөр хичээллэдэг. Анх ах нь "Оюуны спорт"-оор хичээллэх саналыг тавьжээ. Энэ хугацаанд ой тогтоолтын үндэсний аваргад 10 төрлөөр оюун ухаанаа өрсөлдүүлэн тоглож хоёртын тооллоор 360 оноотой байсан Энэтхэг охины амжилтыг 565 оноогоор шинэчилж мөн 15 минутын тооны марафон төрөлд 395 байсан оноог 580 болгож рекорд тогтоосон юм. Тэрээр одоо тив, дэлхийд нэрээ дуурсгасан сайн тамирчин болохыг зорьж явна. Одоо Б.Намуунтуул охин рекорд тогтоосон нийлбэр оноогоор нас харгалзахгүй, дэлхийд чансаагаараа 52-т бичигдэж байна.Түүний өөр нэг хобби бол зурагтай ном унших, мөн хүүхэлдэйн кино үзэх сонирхолтой гэсэн. Амрах хөгжилдөх гэдэг үүднээсээ хүүхэлдэйн кино үзэж алжаал ядаргаагаа тайлдаг гэнэ. Оюуны спортоор хичээллэхэд гэр бүлийнхэн нь ихээхэн дэмждэг аж. Б.Намуунтуул охины аав нь Мэргэжлийн хяналтын газрын байцаагч хийдэг бол ээж нь МИАТ компанийн хангамжийн хэлтэст ажилладаг. Охиноо хэрэгцээтэй байгаа бүхий л зүйл дээр нь тусалж дэмжиж ажилладаг нь амжилт гаргахад ихээхэн нөлөөлдөг аж. Удахгүй оролцох гэж байгаа олон улсын тэмцээнд оролцох зардал нь гурван сая төгрөг. Зардлын 50 хувийг "Оюуны спорт"-ын төвөөс гаргаж байгаа бол үлдсэнийг гэр бүлийн зүгээс гаргаж байгаа юм байна. Намуунтуул охины зүгээс зөвхөн бэлтгэлээ сайн хийж амжилт гаргахад л анхаарлаа төвлөрүүлэх гэнэ.
24tsag.mn
Сэтгэгдэл (3)