
Нийслэлийн Засаг даргын 2013-2016 онд хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны хөтөлбөр, нийслэлийн эдийн засаг, нийгмийг хөгжүүлэх 2014 оны зорилт, нийслэлийн төсвийн орлогын боломжит бүх эх үүсвэрийг дайчлах, Монгол Улсын Их Хурал, Засгийн газраас баримталж буй бодлогын хүрээнд тэвчиж болох урсгал зардлыг хэмнэх, бууруулах үндсэн чиглэл, бодлогыг баримтлан 2014 онд нийслэлийн төсөвт төвлөрөх төсвийн орлогын төлөвлөгөөг 556,9 тэрбум төгрөг байхаар баталлаа. Энэ нь 2013 оны төсвөөс 108.7 тэрбум төгрөгөөр буюу 24,3 хувиар, хүлээгдэж буй гүйцэтгэлээс 96,9 тэрбум төгрөгөөр буюу 20 хувиар, 2012 оны гүйцэтгэлээс 208,6 тэрбум төгрөгөөр буюу 1,6 дахин нэмэгджээ. Нийслэлийн төсвийн орлогын дийлэнх хувийг буюу 65,9 хувийг Хувь хүний орлогын албан татвараар, 24,8 хувийг бусад нэр төрлийн татварын орлогоор, 8,0 хувийг татварын бус орлогоор, үлдэх 1,3 хувийг хөрөнгийн орлого буюу өмч хувьчлалын орлогоос бүрдүүлэхээр тооцсон байна. Төсвийн орлогын бүрдүүлэлтийг хот, дүүргээр нь ангилан авч үзвэл хотын шуудын төсөвт 459,7 тэрбум төгрөгийн орлого төвлөрч нийслэлийн төсвийн орлгын 82,7 хувийг бүрдүүлэхээр, дүүргүүдийн төсөвт 96,3 тэрбум төгрөгийн орлого төвлөрч, нийслэлийн төсвийн 17,3 хувийг бүрдүүлэхээр байгаа юм.
Дүүргүүдийн төсвийг задлан танилцуулвал:
Налайх дүүрэг 778,5 сая
Багануур дүүрэг 1,04 тэрбум
Багахангай дүүрэг 139,4 сая
Сонгинохайрхан дүүрэг 6,5 тэрбум
Баянгол дүүрэг 12,9 тэрбум
Чингэлтэй дүүрэг 17,2 тэрбум
Сүхбаатар дүүрэг 219,1 тэрбум
Хан-Уул дүүрэг 181,7 тэрбум
Баянзүрх дүүрэг 175,1 тэрбум төгрөгийг төсөвлөжээ.
“Нийслэлийн 2014 оны төсвийг боловсруулахдаа нийслэл анх удаа “Иргэний оролцоотой төсөв-2014” хэлэлцүүлгийг зохион байгуулж нийслэлийн 152 хороогоор дамжуулан 318 мянган өрхөөс санал авч, иргэдээс хамгийн их ирүүлсэн саналуудыг тусгасан бөгөөд иргэдрүүгээ чиглэсэн, дүүрэг, хорооны чадамж, биеэ даасан байдлыг сайжруулахад онцгой анхаарч ажилласан төсөв болсон” гэдгийг албаныхан онцолж байгаа юм. Иргэний оролцоотой төсвийн хэлэлцүүлгээр иргэд 157 байршилд цэцэрлэг барих, хороо бүрт гэрэлтүүлэг, хүүхдийн тоглоомын талбайн тохижилт, камержуулалт, утасгүй интернетийн орчинг бүрдүүлж өгөхийг хүссэн. Тэгвэл ирэх оны төсөвт эдгээр саналыг шийдвэрлэхээр цэцэрлэг, бага сургуулийн 17 цогцолбор, он дамжин 36 сургууль, 37 цэцэрлэгийн барилгыг ашиглалтад оруулахаар хөрөнгө суулгалаа. Мөн жижиг дунд үйлдвэрийг дэмжих санд 5 тэрбум, бичиг зээлийн санд 15,2 тэрбум гээд нийт 20,2 тэрбум төгрөгийг төсөвлөсөн бөгөөд нийслэлийн Засаг дарга энэхүү хөрөнгийг иргэдийн санаачлага, хяналтаар хувиарлан тэдний амьжиргаа, орлогыг нэмэгдүүлэхэд өөрсдийнх нь оролцоог ханган, хэрэгжүүлэх бодлого баримтлах чиглэл өгөөд байгаа юм. Нийслэлийн хот тохижуулах зардалд энэ онд 41,1 тэрбум төгрөгийг төсөвлөж, гүйцэтгэсэн бол ирэх онд 60,7 тэрбум төгрөг болгож нэмэгдүүлсэн байна. Энэ оны төсвийн тодотголд нийслэлийн 9 дүүрэгт хүүхдийн түргэний тэрэг авахаар өөрчлөлт хийж байсан бол ирэх оны төсөвт түргэний 20 тэрэг худалдан авахад нэг бүрийн үнийг 85 сая төгрөгөөр тооцож 1,7 тэрбум төгрөг төсөвлөжээ. Харин ирэх оны төсвөөс 11,8 тэрбум төгрөгийн урсгал зардлыг хассан байна. Энэ нь төвлөрсөн арга хэмжээний зардал, эд хогшил худалдан авах хөрөнгө гээд нийслэл тэвчиж болох бүхий л зардлаа танасан гэж албаныхан үзэж байна.
Ийнхүү нийслэл иргэний оролцоотой боловсруулсан төсвөө баталлаа. Цаашдаа жил бүрийн 9, 10-р саруудад иргэний оролцоотой төсөв хэлэлцүүлэг өрнүүлж, тэдний саналыг тусгахаар нийслэлийн Засаг дарга захирамж гаргаад байна. Нийслэлийн ИТХ-ын 13-р ээлжит хуралдаанаар ирэх оны төсвийг баталсантай холбогдуулан нийслэлийн Засаг даргын 2014 оны нийгэм, эдийн засгийн зорилт, Авто зам ашигласны төлбөрт өөрчлөлт оруулах, 2014 оны Газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөө зэргийг нийслэлийн ИТХ-ын ээлжит хуралдаанаар баталсан юм гэж Нийслэлийн Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.