Өнөөдөр манай улсад Улсын Дээд Шүүхэд бүртгэлтэй 28 нам үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа. Тэгвэл тун удахгүй бас нэгэн нам мэндлэхээр дуншиж буй ажээ. “Голомт” банкны гүйцэтгэх захирал, Монголын банкуудын холбооны ерөнхийлөгч Ө.Ганзориг улс төрийн нам байгуулахаар баг байна бүрдүүлэх, гишүүн элсүүлэх ажилд шамдан орсон тухай мэдээлэл мэр сэрхэн нисч. Нийгмийн сүлжээгээр “хамгийн олон дагагчтай эдийн засагчдын нэг” хэмээн бяцхан пиар хийгээд авсан түүний бүрдүүлэх намын тулах цэг нь 1980-аад оны залуус байх бололтой. Нийтлэлч Бабарын хэлсэнчлэн түүний үеийнхэн улс төрөөс явсны дараа л улс төрийн цэвэр орчин бүрдүүлнэ гэдэгт итгэдэг 80-аад оныхны нэгдэл нь гэхдээ эхнээсээ л бусдаас хараат бус, бохир явуулгагүй гэхэд эргэлзээ төрүүлэм байна. Учир нь, банкуудын холбооны ерөнхийлөгч, арилжааны банкны СЕО нам байгуулна гэдгээ нээлттэй илэрхийлж байгаа нь хувь хүний хүсэл зориг биш бололтой. Түүний цаана “Голомт” банк, “Голомт”-ын эзэн Г.Баясгалан буй нь бараг тодорхой зүйл биз. Учир нь, Банкуудын холбоо Төрийн бус байгууллага тул ерөнхийлөгчийнхөө улс төрийн үйл ажиллагааг зөвшөөрдөг байлаа гэхэд арилжааны банкны захирал нь хувь нийлүүлэгчдэдээ мэдэгдэхгүйгээр ажлынхаа хажуугаар нам байгуулаад явж байна гэвэл дэндүү гэнэн төсөөлөл болно.
“Голомт”-ын Г.Баясгалан бол ямар ч сонгуулиар хос морьтой ордог гүйлгээ ухаантай нэгэн. Тодруулбал, өрсөлдөгчдөд тал алдахгүй хандив өргөж тал засдгаараа алдартай нэгэн. УИХ-ын сонгуулиар түүний багийнхан Улаанбаатар хотод Э.Бат-Үүлийн талд бооцоо тавьж байсан бол Ерөнхийлөгчийн сонгуулиар МАН-аас нэр дэвшсэн М.Энхболдыг дэмжсэн тэрбээр өдгөө нөхцөл байдал өөрчлөгдсөн хэмээгээд хөтөлгөө мориндоо мордож буй бололтой. Тэр нь Ө.Ганзоригоор халхавчилсан “Залуус”-ын нам ажээ. Учир нь, найдаж байсан Ардын нам нь хоёр хуваагдаад талцчихсан, Ардчилсан нам нь сонгуульд ялагдчихсан учир “нэр цэвэр” шинэ нам байгуулж ирэх сонгуулийн дараах “бизнесийн таатай орчин”-оо бүрдүүлэхээр болж байгаа нь энэ.
Гэтэл үүнтэй зэрэгцээд МАН-ын залуу гишүүн Л.Оюун-Эрдэнийг залуусын шинэ нам байгуулах гэж байгаа, Ерөнхийлөгч дэмжиж байгаа гэх бор шувуу нисч эхлэв. Өрнөж буй үйл явдлуудын дарааллаас харахад энэ бор шувуу үнэний ортой байж мэдэхээр байгаа. Гэхдээ зориуд тодотгоход шинэ намын сураг Ө.Ганзориг дээр ил өрнөж байгаа бол, Л.Оюун-Эрдэнэ гишүүний хувьд бор шувуу төдий байгаа. Харин энэ хоёр эрхмийн шинэ намын аль аль нь 1980-аад оны залуус дээр түшиглэж байгуулагдана гэдгийг эх сурвалж хэлж байгаа юм. Тэгэхээр энэ хоёр нам нэг цэг дээр огтлолцох уу, эс бөгөөс залуусаар имижээ хийсээр хоёр салаа замаар урагшлах уу гэдэг цаг хугацааны л асуудал болох нь байна.
Шинэ содон нам байгуулах энэ мэдээлэлтэй зэрэгцэн улс төрийн хүрээнд өрнөсөн бас нэгэн сонирхолтой мэдээлэл нь Ерөнхийлөгч асан Ц.Элбэгдоржийг элсүүлэх АН-ын үүр олдохгүй байгаа гэх. Тэрбээр өнгөрсөн гуравдугаар сард АН-ын гишүүнчлэлээ сэргээх өргөдлөө өгсөн боловч намын дарга нараасаа үүрэг авсан үүрийн дарга нь түүний гишүүнчлэлийг сэргээхгүй байгаа юм байна. Энэ нь ч учиртай. АН-ын дотоод зөрчил МАН-аас илүү гарна уу гэхээс дутахгүй. Элбэгдоржийг дахин АН-д орж ирээд сэлэм эргүүлэхийг АН-ын олон ханлигууд зүгээр хараад суухгүй гэдэг нь ойлгомжтой. Товчхондоо түүнийг алгаа дэлгэн угтах бодол АН-ын ханлигуудын хэнд ч байхгүй. Харин нөгөө талд Ерөнхийлөгч асан Ц.Элбэгдорж бол улс төрийн уран нүүдэл, заль ухаанаараа хэнийг ч дагуулахгүй. АН алгаа дэлгэн угтсангүй гээд улс төрөөс зүгээр л яваад өгөх тийм төрлийн улстөрч биш. Харин ч МАНАН угшилтай “Голомт”-ын Г.Баясгалангийн нууц эзнээр тодроод гараад ирэхэд үгүйсгэхгүй. Харин олон нийтэд 80-аад оны залуучуудын нам гэсэн ойлголт төрүүлэх тактиктай, үүнийгээ “Голомт”-ын гүйцэтгэх захирал, Монголын Банкуудын холбооны ерөнхийлөгч Ө.Ганзоригоор нүүр хийж гаргахаар төлөвлөсөн бололтой. Ямартай ч удахгүй МАНАН-гийн шинэ нам мэндлэх нь ээ. Иргэд олон нийт намаас залхаж байгаа энэ цаг үед санхүүжилтийн асуудалгүй, 1980-аад оны залуусаар ковер хийсэн нам тавилтаа хэрхэн хийж гарч ирэх нь тун сонирхолтой.
Дашрамд сонирхуулахад Ө.Ганзориг нь Худалдаа Үйлдвэрлэлийн Дээд сургуулийг нягтлан бодогч мэргэжлээр төгссөн, санхүүгийн чадварлаг мэргэжилтэнд тооцогддог бөгөөд нийгмийн сүлжээнд идэвхтэй нэгэн. Тэрбээр 2016 онд Эдийн засгийн реформ илтгэлдээ “Монголбанк, Сангийн яам бол барууны хуулбар, яаралтай салах хэрэгтэй” гэж үздэгээ илэрхийлж байсан бол өнгөрсөн онд Зээлийн хүү бууруулах стратегийг “боловсрууллаа” гэж олон нийтэд мэдээлж байв. Эдийн засгийн мэргэжилтнүүд үүнийг мэргэжлийн судалгаа гэж үзэхээс илүү харин мань хүнийг улс төрийн амбийцаа илэрхийлж, нийтэд таалагдахаар попорч эхэллээ гэж үзсэн. Ер нь попрогчдоос барууны тогтолцоог үзэн яддаг, үндэстэн дамнасан корпорацуудын дарлалыг ярьж эсэргүүцдэг нийтлэг шинж ажиглагддаг. Энгийнээр бодоход барууныг дагахаа болилоо гээд Төв банк, Сангийн яамаа татан буулгачихвал ёстой дэлхийн доог болох биз ээ.
С.Нацагтовуу
Сэтгэгдэл (14)