УИХ-ын 39 дүгээр тогтоол гэж бий, Тавантолгойн орд газрыг эзэмшихтэй холбоотой. Спикерээр нь Д.Дэмбэрэл, Ерөнхий сайдаар нь Сү.Батболд ажиллаж байсан үе. 2010 оны долдугаар сарын 7-нд баталсан тогтоолийн хүрээнд Тавантолгойн нүүрсний ордод төрийн өмчит компани ашиглалтын үйл ажиллагаа явуулах, “Эрдэнэс Тавантолгой” охин компанийг холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу байгуулж, ордын ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийг хуваахгүйгээр шилжүүлэх, түүнтэй хөрөнгө оруулалтын гэрээ байгуулах, оператор аж ахуйн нэгжээр олборлолтын үйл ажиллагааг тодорхой хугацаанд гүйцэтгүүлэхийг Засгийн газарт даалгаж байв.
Мөн Тавантолгойн нүүрсний ордны ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч “Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн 50 хүртэлх хувийг Монгол Улсын иргэн, үндэсний аж ахуйн нэгжүүдэд эзэмшүүлэх, дотоод гадаадын хөрөнгийн биржээр арилжаалах талаар үе шаттайгаар хэрэгжүүлэхийг Ерөнхий сайд Сү.Батболдод даалгаж байсан юм.
Хачирхалтай нь, 2010 онд баталсан УИХ-ын 39 дүгээр тогтоолыг У.Хүрэлсүхийн танхимаас өнгөрсөн сарын 9-нд гаргасан 296 дугаар тогтоолоор үгүйсгэж, бүр хууль зөрчих нөхцөл бүрджээ.
“Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн талаар авах зарим арга хэмжээний тухай Засгийн газрын тогтоолд тус компанийн хувьцааны өөрчлөлтийг холбогдох хууль тогтоомж, анхан шатны баримтад тулгуурлан хянаж, нягтлах ажлыг зохион байгуулж, хувьцаа эзэмшиж байгаа иргэдийн бүртгэлийг 2019 оны арванхоёрдугаар сарын эхний долоо хоногт багтаан дуусгаж, үр дүнг танилцуулах, “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн иргэд, аж ахуйн нэгжийн эзэмшиж байгаа хувьцааг гадаад улсын хөрөнгийн биржид давхар бүртгүүлэх, арилжаалах бэлтгэл ажлыг хангуулахыг даалгасан юм.
Ингэхдээ олон улсын хөрөнгийн зах зээлд IPO хийх замаар “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн охин компаниудыг байгуулах, тусгай зөвшөөрлүүдээс эхний ээлжид МҮ-011943 дугаар бүхий Зүүн Цанхийн хэсгийн ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийг эзэмшүүлэхээр тусгасан байдаг. Нэг үгээр “Эрдэнэс Тавантолгой майнинг” компанийг байгуулж, 30 хүртэлх хувийг арилжаалахаар төлөвлөж буй. Энэ тухай салбарын сайд Д.Сумъябазар ч хэдэнтээ тодотгоод байгаа юм.
Хэдийгээр “Эрдэнэс Тавантолгой майнинг”-ийн 70 буюу түүнээс доошгүй хувийг “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК эзэмшихээр тусгасан ч ингэсэн тохиолдолд Засгийн газар 2010 онд баталсан УИХ-ын тогтоолыг зөрчсөн болж таарах нь.
Энгийнээр тайлбарлавал “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн 30 хүртэлх хувийг олон улсын зээлд IPO хийж, хөрөнгө босгохын тулд Зүүн Цанхийн тодорхой хэсгийг тусад гаргасан гэдгийг Засгийн газрын тогтоолоос харж болохоор байна. Угтаа бол “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн охин компанийг холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу байгуулж, ордын ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийг хуваахгүйгээр шилжүүлэх, түүнтэй хөрөнгө оруулалтын гэрээ байгуулах талаар УИХ-ын 39 дүгээр тогтоолд цагаан дээр хараар, тов тодорхой бичжээ. Өөрөөр хэлбэл, Тавантолгойн ордыг хувааж, хэсэгчлэн ашиглах сонирхолд тухайн үеийн парламент тогтоол гаргаж хаалт хийсэн гэсэн үг. Гэвч тэрхүү тогтоолыг зөрчсөн, бүр бүдгэрүүлсэн шийдвэрийг Засгийн газраас гаргаж, хэрэгжүүлэхээр зэхэж байгаа нь хачирхалтай биш гэж үү.
Ташрамд дурдахад шинээр байгуулсан “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн охин компани болох “Эрдэнэс Тавантолгой майнинг”-ийн гүйцэтгэх захирлаар Х.Наранхүүг томилсон тухай мэдээлэл байна. Х.Наранхүү нь УИХ-ын гишүүн, “Эрдэнэт” үйлдвэрийн ерөнхий захирлаар ажиллаж байсан нэгэн.
С.Сүлд
Сэтгэгдэл (5)