Өнөөдрийн байдлаар Монгол Улсын шүүхэд ажиллаж буй шүүгч нэг сард 2.7-3.3 сая төгрөгийн цалин авч буй аж. Анхан шатны шүүхийн шүүгч 2.7 сая төгрөгийн цалин авдаг бол Улсын дээд шүүхийн ерөнхий шүүгч 3.3 сая төгрөгийн цалин авдаг байна. Үүнээс улсад төлөх ёстой татвараа төлдөг талаар өнөөдөр хийсэн ШЕЗ-ийн хурлын үеэр тайлбарлав.
Улсын хэмжээнд 470 шүүгч ажиллаж байгаа. Шүүгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуульд “шүүгчийн албан тушаалын цалингийн хэмжээ нь эдийн засгийн хувьд бусдаас хараат бус ажиллах, амьдрахад хүрэлцээтэй, баталгаатай байх боломжийг хангасан байна” гэж заасан байдаг. ШЕЗ-өөс манай улсын шүүгчид хэдэн төгрөгийн цалинтай ажиллавал энэ нөхцлийг хангахыг МУИС-ийн судлаачдыг багаар гүйцэтгүүлжээ. Хөндлөнгийн судлаачид шүүгч 2.7-3 сая орчим төгрөгийн цалинтай байвал энэ нөхцлийг хангана гэж дүгнэжээ. Өөрөөр хэлбэл 2.7-3 сая төгрөгийн цалинтай ажиллахад шүүгчийн эдийн засгийн хараат байдал зохих хэмжээгээр хангагдана гэсэн үг.
Шүүгчид үндсэн цалин дээрээ нэмж нэг урамшуулал хүртдэг. Шүүгчийн эрх зүйн байдлын хуульд зааснаар шүүгчээр ажилласан тав дахь жилээс эхлэн шүүгчийн цалин жил бүр өмнөх оныхоос хоёр хувиар нэмэгддэг байна.
Харин хэрэгжихгүй байгаа нэг нэмэгдэл нь шүүгчийн мэргэжлийн түвшин тогтоож түүнээс хамааруулаад цалинг нэмэх тухай заалт. Энэ нь шүүгчийн хараат бус байдалд нөлөөлж магадгүй гэдэг үүднээс хэрэгжихгүй байгаа аж.
Д.Дуулим
Сэтгэгдэл (9)