зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.07.09
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Нандин дурсамжаа сэрээцгээе

2015-5-18
0
ЖИРГЭХ

Хүүхэд байхад эмээгийн хөөрүүлсэн сүүн дээр тогтсон өрмийг хуруугаараа цоолж идээд баахан загнуулаад явсан хөгжилтэй дурсамж цаанаа л нэг өег сөн.

 

Хүүхэд байхад эмээгийн хөөрүүлсэн сүүн дээр тогтсон өрмийг хуруугаараа цоолж идээд баахан загнуулдаг явсан хөгжилтэй дурсамж цаанаа л нэг өег сөн. Бас эмээгийн бүрсэн таргийг бүлээнээр нь ууж суухад хоёр завжаар сэрүү татаад ирдэг тэр сайхан мөч өчигдөрхөн мэт тагнайд амтагдах... 

 

Хөдсөн өлгийд хүн болж, малын бэлчээрт өлчиржиж, буянт сүргийн сүү, таргаар ундаалсан болохоор монгол түмэн угаасаа яс, цус сайтай гэж Азийн цээжинд танигдсан улс. Гэвч бүх л эд эсэнд маань шингэсэн энэ уламжлал суурин соёлд уусан замхарч буйг биеэр мэдэрч явна. 

 

Хөдсөн өлгийд хүн болж, малын бэлчээрт өлчиржиж, буянт сүргийн сүү, таргаар ундаалсан болохоор монгол түмэн угаасаа яс, цус сайтай гэж Азийн цээжинд танигдсан улс. Гэвч бүх л эд эсэнд маань шингэсэн энэ уламжлал суурин соёлд уусан замхарч буйг биеэр мэдэрч явна. 

 

Саяхан даа, хүүгийн минь гэдэс өвдөж гүйлгээд би гэдэг хүн баахан сандрав. Ээдэм өгөх сайн гэж дуулаад дэлгүүрээс авсан савтай сүүгээрээ ээдэм хийхээр болов оо. Сүүгээ бүлээсгээд дээр нь жаахан тараг хийгээд ээдэхийг нь удтал хүлээлээ. Юун ээдэх, харин ч энд тэндээ жижиг жижиг бөөгнөрсөөр хөхрөөд ирэв. Ядахдаа шар сүү ч гараагүй юм даа. Эмээгийн бүрдэг хөөрүүлсэн сүү ядах юмгүй ээдэм болчихдог байсныг санахад одоо үеийн миний хэрэглээ сүү мөн үү гэж өөрөөсөө асуусаар хоцорсон доо. 

"Сүү сайн байх тусмаа л амархан гашилдаг юм. Сайн гэдэг нь амьд, богино настай байна гэсэн үг. Эх малаас гарч байгаа байгалийн өөрийнх нь бүтээгдэхүүн учраас тэр шүү дээ" гэж эмээ хэлж байсныг нэхэн санав. Тиймдээ ч эмээ хөөрүүлсэн сүүгээ гашилчихна гэхдээ хурдхан л тараг, ааруул, аарц болгочихдог байж. Гэтэл өнөөдөр дэлгүүрийн лангуун дээр бүр 6 сар хадгална гэсэн бичигтэй сүү, тараг байх юм. Хэчнээн ч удаан хадгалсан бай гашилдаггүй, яаж ч ээдэм хийе, тараг бүрье гэсэн "хөдөлж" өгдөггүй ид шидийн сүү хэрэглэдэг, хорвоо ертөнцөөс тасарсан хүмүүс нь бид болчихож. Лав л малчны хотноос авчраад, хөөрүүлж савласан сүүг ганц 7 хоног битгий хэл ганц өдөр орчны хэмд байлгахад ээдэж гашлах нь энүүхэнд. Тийм болохоор бид өөрсдөөсөө малын сүү уугаад байна уу, эсвэл... гэсэн асуултыг тавих цаг болж. 

 

Сүүлийн үед монгол хүүхэд сүүний харшилтай болсон гэх мэдээлэл их байна. Хэзээ байтлаа монголчууд хар балчраасаа залгилж өссөн уураг арвин энэ ундаанаасаа харшиж нийцэхээ байчихав. Энэ асуултын хариулт ч мөн л дээр өгүүлсэн гашилдаггүй гайхамшигт сүүний нөлөөнд ч байж мэдэх юм гэсэн хардлага эх хүний хувьд төрөөд байна. Байгалийнхаа амьд чанарыг гээгээгүй цацлын эрдэнэ болсон жинхэнэ сүүг хэрэглэж чадаж байна уу гэдгээ хардах эрх нь эх хүн бүхэнд бий. 

 

Хамгийн харамсмаар нь юу гээч... Бид саалийн сүүнийхээ амтыг мартчихаж. Энэ амтыг мэдэх хүн хөдөөний хөх өвгөчүүлээс өөр алга гэхэд хилсдэхгүй нь. Хуурай сүүгээ шингэн сүү гэж сурталчлаад худалдаж байна гэсэн яриа ам дамжин олны дунд бат бөх оршиж байна. Үнэн, худлыг мэдэхгүй ч саалийн сүүнээс хамаагүй ялгаатай гэдгийг нь амтлахад л түвэггүй мэдэгддэг дээ. 

 

Хамгийн харамсмаар нь юу гээч... Бид саалийн сүүнийхээ амтыг мартчихаж. Энэ амтыг мэдэх хүн хөдөөний хөх өвгөчүүлээс өөр алга гэхэд хилсдэхгүй нь.

 

Саяхан өөртөө ч итгэмээргүй зүйлтэй учирснаа хуваалцахгүй өнгөрч бас чадахгүй нь. Танил эгч маань "Сайн" сүүгээр ээдэм хийгээд орио бялуу хийсэн талаараа хуучилсан юм. Үнэндээ тухайн үедээ итгээгүй, бас санаанд ч орсонгүй. Ямартаа ч үзээд алдъя гэж санаад энэ сүүгээр ээдэм хийж үзэхээр шийдсэн юм. Эхлээд амсаж үзлээ. Үнэхээр л эмээтэйгээ хөөрүүлж уудаг байсан сүүний амт яг мөн шүү. Эргэлзэж ядаад ээждээ амсууллаа. "Хөөх, энэ чинь жинхэнэ сүү байна ш дээ" гэж хоёр хүүг минь асарч өдөржин гэрт үлддэг ээж минь дуу алдсан даа. Хүүхдүүддээ ийм л сүү авч өгье гэж бид хоёр ярилцсан. Бас ээдэм ч хийж үзлээ. Хөвсийж ирээд л зөөлөн цагаан ээдэм дүрээрээ биелээд гараад ирсэн дээ. Энэ чинь л эмээгийн минь ярьдаг байсан амьд сүү байна даа гэж тэрхэн мөчид өөртөө хэлж билээ.

 

АПУ компани "Сайн" сүүгээ малчны хотноос авчирсан сүүг олон улсын стандартын дагуу ариутган, амин дэм, амьд шинж чанарыг нь алдагдуулалгүйгээр савладаг гэдгийг бас олж мэдлээ. Тиймээс гэр бүлийнхээ төлөө та "Сайн" сүүг зүгээр л амсаад үз. Таныг саалийн шинэхэн сүүний амтыг мэдрэх хуучин сайхан дурсамжууд руу тань хөтлөн аваачна. Бүү эргэлзээрэй. 
    

 

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Төв аймгийн Жаргалант сумын наадамд дүүргийн Алдарт уяач Н.Доржийн буурал азарга түрүүллээ
Улаанбаатар метро төслийн бараа, үйлчилгээг нийлүүлэх чиглэлд ИБУИНХУ-тай хамтран ажиллана
Монголчууд донтох хандлага хамгийн бага таван үндэстний нэгээр тодров
Цэнгэлдэх хүрээлэнгийн орох, гарах хаалга бүрд 10 алба хаагч ажиллахаас гадна гадаад хэлээр жуулчдад мэдээлэл хүргэнэ
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (38)

  • Зочин (202.180.216.19)
    gue tegeed ali sniig ni l xereglne blgudee exled ymar sv ni sn gdgig olj medx xeregtei
    2015 оны 05 сарын 22 | Хариулах
  • Зочин (27.123.213.4)
    sain suu chin gooy shd
    2015 оны 05 сарын 22 | Хариулах
  • Зочин (203.169.49.29)
    tiim shuu suu bas zoohii amttai amttai
    2015 оны 05 сарын 22 | Хариулах
  • Зочин (202.131.233.187)
    bi law ger buldee eruul organic buteegdehuun heregluulehiig zoridog ch odoogoo chanariin shaardlaga hangahuits ni ih tsoohon ym aa tgd ch apugiin suu zoohii ch bas gaigui
    2015 оны 05 сарын 22 | Хариулах
  • БИ (203.169.48.142)
    ӨӨӨӨӨӨ АПУ-ГИЙН СУРТАЛЧИЛГАА БАЙСАН ЮМ УУ
    2015 оны 05 сарын 19 | Хариулах
    • Зочин
      sain suu uur ym blee. awah heregtei shu humuus ee. edniih uursdiin uneenii fermtei tendeesee shuud saagaad tsewershuuleed sawaldiin bna e
      2015 оны 05 сарын 19
  • АПУ (203.194.114.16)
    БИЕ БОДООРОЙ СҮҮНЭЭС БИЕ БОДООРОЙ, САЙН СҮҮНЭЭС САЙН БОЛГООМЖЛООРОЙ.
    2015 оны 05 сарын 19 | Хариулах
  • Haha (169.252.4.21)
    Uyaraad yavj bsan chini novshiin reklam bsan yumuu? hahaha
    2015 оны 05 сарын 19 | Хариулах
    • Зочин
      saihan niitlel bna
      2015 оны 05 сарын 19
  • mgl (150.129.142.161)
    Soyoltoi surtalchilgaa hiisend bayarlalaa. APU ch jinhene hulhinii compani daa.
    2015 оны 05 сарын 18 | Хариулах
    • Зочин
      манайхан чадаж байгаа нэгнээ муулах гээд бүр ядчийхын
      2015 оны 05 сарын 18
  • Зочин (202.21.111.198)
    апүгийн реклам шаагаадаагаарай
    2015 оны 05 сарын 18 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Төв аймгийн Жаргалант сумын наадамд дүүргийн Алдарт уяач Н.Доржийн буурал азарга түрүүллээ
    9 мин
  • Японы Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито “Монгол Коосэн технологийн коллеж”-ид зочиллоо
    49 мин
  • П.Мөнхтулга: Жолооч нарын хариуцлагыг нэмэгдүүлнэ
    52 мин
  • Улаанбаатар метро төслийн бараа, үйлчилгээг нийлүүлэх чиглэлд ИБУИНХУ-тай хамтран ажиллана
    56 мин
  • "Багануур" ХК-ийн ажилчид ТУЗ-ийн зөвлөлийн шийдвэрээ эсэргүүцэж, ажил хаялт зарлахаа мэдэгдээд байна.
    1 цаг 48 мин
  • Монголчууд донтох хандлага хамгийн бага таван үндэстний нэгээр тодров
    2 цаг 11 мин
  • Төслийн нэгжүүдийн орон тоог 200-гаар багасгаж, 11,5 тэрбум төгрөг хэмнэнэ
    2 цаг 34 мин
  • "Алт-3" аяныг хэрэгжүүлэх тогтоолын төслийг УИХ дэмжлээ
    2 цаг 57 мин
  • Нэгдүгээр шинэ тойрог замын төслийг УИХ-д танилцууллаа
    3 цаг 10 мин
  • Х.Булгантуяа: Бүгд Найрамдах Чех Улс манай улсын “гуравдагч хөрш”, Европ дахь итгэлт түнш
    3 цаг 22 мин
  • Цэнгэлдэх хүрээлэнгийн орох, гарах хаалга бүрд 10 алба хаагч ажиллахаас гадна гадаад хэлээр жуулчдад мэдээлэл хүргэнэ
    3 цаг 53 мин
  • Барилгын салбартаа олон жил идэвх зүтгэлтэй албан хаагчдад төрийн дээд цол, медаль гардууллаа
    4 цаг 20 мин
  • Танилц: Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрүүд
    4 цаг 36 мин
  • Наадмын өдрүүдэд 24 цагаар ажиллах эрүүл мэндийн байгууллагууд
    5 цаг 17 мин
  • Баянгол дүүргийн хэмжээнд улаанбурхан өвчний эсрэг нөхөн дархлаажуулалтын явц 87,4 хувьтай байна
    5 цаг 28 мин
  • М.Мандхай: Шинэ хуулийн үр дүнд хүнсний хяналт, баталгаажуулалт, стандарт тогтоох боломж бүрдлээ
    5 цаг 46 мин
  • Наадам айсуй: Харваачдын ГОЦ амжилт
    5 цаг 51 мин
  • Наадмын өдрүүдэд Хүй долоон худаг, Төв цэнгэлдэх хүрээлэн чиглэлд нийтийн тээвэр үнэ төлбөргүй үйлчилнэ
    6 цаг 8 мин
  • Улсын цолонд ойрхон бөх #9: Аймгийн хурц арслан М.Еркебулан
    6 цаг 8 мин
  • Японы эзэн хаан Нарүхито: Монголын нийгэм эрч хүчээр бялхаж байгаа нь мэдрэгдэж байна
    6 цаг 9 мин
  • Рэйвагийн тооллыг эхлүүлэгч, Японы 126 дахь Эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?
  • "Бүх цэргийн наадам"-аар шөвгөрсөн найман бөхийн допингийн хариу иржээ
  • П.Мөнхтулга: Морин уралдаанд малчдын морь уралдах боломжгүй болсон
  • Улсын цолон ойрхон бөх #6: Цэргийн заан Б.Батсуурь
  • Б.Энхбаяр: АН хуралд суудаггүй хүмүүсээ татаж ав
  • Г.Занданшатар: Хүн төвтэй хандлага төрийн албаны үндсэн зарчим болох ёстой
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаан эхэллээ
  • Г.Дамдинням: Увс аймаг дахь асуудал “Алт” аяны хүрээнд яригдахгүй
  • Б.Түвшин: Эдийн засгийн байдлаа алсдаа харж, төлөвлөж чадахгүй байна
  • Б.Батцэцэг: Манай дипломатууд цөөн хүчээр асар их ажлыг амжуулдаг
  • Ч.Ундрам: Олимпийн төрөлд байдаг спортуудаа төрөөс дэмжих нь зүйтэй
  • Монгол тогооч нар дэлхийн аваргын хагас шигшээд оролцох эрхээ авлаа
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
  • Улсын цолон ойрхон бөх #3: Аймгийн хурц арслан Н.Амгаланбаатар
  • 115 мянган тул загасны, 60 мянган зэвэг, хадран загасны жараахайг нутагшуулжээ
  • Улсын цолон ойрхон бөх #5: Аймгийн хурц арслан О.Наранбаатар
  • Улсын цолон ойрхон бөх #8: Аймгийн заан С.Доржпалам
  • Мотокроссын улсын аварга шалгаруулах цуврал Дархан-Уул аймагт болно
  • Голомт банк 2024 оны Тогтвортой хөгжлийн тайлангаа нийтэллээ
  • Улсын цолон ойрхон бөх #7: Аймгийн арслан Ц.Төмөрцоож
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаан эхэллээ
  • Б.Энхбаяр: АН хуралд суудаггүй хүмүүсээ татаж ав
  • П.Мөнхтулга: Морин уралдаанд малчдын морь уралдах боломжгүй болсон
  • Г.Занданшатар: Хүн төвтэй хандлага төрийн албаны үндсэн зарчим болох ёстой
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганы хуралдаан үргэлжилж байна
  • Б.Батцэцэг: Манай дипломатууд цөөн хүчээр асар их ажлыг амжуулдаг
  • Б.Түвшин: Эдийн засгийн байдлаа алсдаа харж, төлөвлөж чадахгүй байна
  • 115 мянган тул загасны, 60 мянган зэвэг, хадран загасны жараахайг нутагшуулжээ
  • Улсын цолон ойрхон бөх #7: Аймгийн арслан Ц.Төмөрцоож
  • Улсын цолон ойрхон бөх #3: Аймгийн хурц арслан Н.Амгаланбаатар
  • Улсын цолон ойрхон бөх #6: Цэргийн заан Б.Батсуурь
  • Х.Булгантуяа: Хүн төвт үзэл баримтал бүхий төрийн албыг хөгжүүлнэ
  • Г.Дамдинням: Увс аймаг дахь асуудал “Алт” аяны хүрээнд яригдахгүй
  • Ч.Ундрам: Олимпийн төрөлд байдаг спортуудаа төрөөс дэмжих нь зүйтэй
  • Мотокроссын улсын аварга шалгаруулах цуврал Дархан-Уул аймагт болно
  • Рэйвагийн тооллыг эхлүүлэгч, Японы 126 дахь Эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?
  • Г.Тэмүүлэн: Төсвийн тодотголыг хэлэлцэхдээ 126 гишүүний ирцтэй байх ёстой
  • Б.Энхбаяр: ХЭҮК-ын тайланг хэлбэр төдий сонссон болоод өнгөрдөг байсан асуудал түүх болсон
  • Улсын цолон ойрхон бөх #4: Аймгийн хурц, бадрангуй арслан Э.Мөнхбаатар
  • Улсын цолон ойрхон бөх #5: Аймгийн хурц арслан О.Наранбаатар
24 баримт
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
  • Рэйвагийн тооллыг эхлүүлэгч, Японы 126 дахь Эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?
  • Хамгийн залуу эмэгтэй МУГТ болж буй Н.Нандинхүсэл гэж хэн бэ?
  • 17 жилийн өмнөх 7 дугаар сарын 1-ний өдрийг сануулах хуучирч, мартагдахгүй 24 баримт
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК