Даниас ирсэн залуу судлаач хотын төвд гэр барьжээ. Тодруулбал, Бөхийн өргөөний зүүн талд орших Улаанбаатар хотын музейн хашаанд. Тэрээр эхнэр аваад өрх тусгаарлаж байгаа юм биш, Монголын залуустай ярилцах гэж гэрээ барьсан байна.
Мальте Барнкоб нэртэй энэ залуу Данийн хоёр дахь том хотод орших Аархусын их сургуулийн магистр. Түүний урилгаар гэрт нь зочлоход аль болох монгол ахуйгаар гэрээ тохижуулахыг хичээсэн байв. Гэртээ авдар, шүүгээ, тулга, ширээ тавьж, хоймортоо Чингис хааны хөрөг бүхий хивс өлгөжээ.
Мальте Барнкоб ирсэн гийчдээ монгол цайгаар дайлж, хууч хөөрөх зуураа Монголын залуус нийгмийн өөрчлөлт, ирээдүйг хэрхан харж буйг судалж байна. Судалгаанд хэрэглэгдэх материалууд болон судалгаанд оролцогчдын санал бодлыг бичсэн цаас, даавуунуудыг гэрийн ханаар олныг өлгөсөн байлаа. Гэрт зочлогсод Монголын ирээдүй, өнөөгийн нийгэм, нийгмийн өөрчлөлтийн талаар үзэл бодлоо бичиж, зурах, түүнтэй нээлттэй ярилцах нь Мальте Барнкобын судалгааны ажлын нэг хэсэг юм.
Өнгөрсөн хоёдугаар сард манай улсад ирсэн Мальте нийгмийн өөрчлөлт, ирээдүйг залуус хэрхэн харж байгаа тухай судалж байгаа бөгөөд Дани, Монголын залуус энэ асуудалд хэрхэн хандаж буйг харьцуулан судалж байгаа юм байна. Тиймээс аль болох олон хүнтэй уулзах зорилгоор хотын төвд, хүмүүсийн анхаарлыг татахын тулд монгол гэр барьсан гэнэ.
Тэрээр монгол хэл, соёл сурахын тулд монгол айлд амьдарч байгаа бөгөөд гэрийг нь “Улаанбаатарын гэр бүл” нь гаргаж өгсөн байна. Харин хотын төвд гэр барих зөвшөөрлыг Улаанбаатар хотын музейн захиргаанаас авчээ.
Мальте Банркобын судалгааны төв болсон гэрт нь өдөрт дунджаар 20 гаруй залуус ирж үзэл бодлоо хуваалцдаг байна. Тэрээр анх 2012 онд Монголд ирж залуусын үзэл бодлыг судлахад ирээдүйн тухай маш эерэг сэтгэгдэлтэй байжээ. Харин энэ жил байдал эрс өөрчлөгдөж судалгаанд оролцсон хүн бүр өнөөгийн нийгмийн талаар сөрөг сэтгэгдэлтэй болсон байна гэв.
Судалгаа хэдий дуусаагүй байгаа ч гэрт зочилсон ззалуусын ихэнхи нь Монголын өнөөгийн нийгэм шударга бус байдал, авлигал, сэтгэлгээ, ёс суртахууны доройтлоор дүүрсэн хэмээн үзсэн байна. Энэ сөрөг үзэгдэлд социализмаас ардчилалд шилжсэн нийгмийн өөрчлөлт ихээхэн хамаатай болохыг ч ярьжээ. Харин тэд ирээдүйг гэрэлтэйгээр харж байгаа гэнэ.
Мальте олон улсын хурал чуулганы үеэр гадаадад боловсрол эзэмшсэн монгол залуустай ч уулзжээ. Гэтэл дэлхийд тэргүүлэх сургуулиудад сурсан тэдгээр залуус өөрсдийгөө монголдоо амьдрах боломжгүй хэмээн дүгнэсэн тухай соирхолтой асуудал хөндөв. “Манлайлагч залуус хичнээн өндөр мэдлэг боловсрол эзэмшсэн ч Монголын өнөөгийн нийгмийн тогтолцоо тэдний боловсролыг шударгаар үнэлэхгүй байгаа учраас буцаад л гадаад руугаа явж байгаа” хэмээн Мальте ярив. Учир нь судалгаанд оролцогч залуус Монголын нийгмийн өнөөгийн шударга бус байдал арилахад тодорхой хугацаа хэрэгтэй гэдгийг хүлээн зөвшөөрсөн байна. Үүнд бас л өнөө нийгмийн өөрчлөлтийг холбон үзжээ.
Дани судлаач судалгаагаа бүрэн дуусгаагүй учраас тодорхой тоо баримт ярих боломжгүй байв. Ажиглагч, оролцогчийн хувьд ерөнхий ямар үзэл бодолтой байгааг энд ярьсан гэдгээ онцолсон юм.
Түүний гэрт зочилж, судалгаанд нь оролцож, хичнээн их хөдөлмөрлөж буйг нь мэдсэнээр судалгааны ажлыг үнэхээр ингэж л хийдэг юм байна хэмээн бодогдож байлаа. Мальте Монгол, Данийн залуусын үзэл бодлыг харьцуулсан судалгаагаа ирэх 12 дугаар сард хэвлүүлэх юм байна.
Судлаач сарын өмнө барьсан гэрээ долоо хоногийн дараа хураана. Тиймээс энэ хугацаанд хүссэн үедээ гэрт нь зочилж үзэл бодлоо хуваалцахыг монгол залууст уриалж байна.
Г.Үжин
www.24tsag.mn