Юу юугүй Монголчуудын хүсэн хүлээдэг, омогшиж, бахархдаг монгол наадам болох гэж байна. Жил бүр л  хурдан морьд, хүчит бөхөөрөө тодотгосон наадамдаа өргөн олноороо өнгөтэй сайхан оролцдог.

Хүүхдүүдээ хөтөлсөн аав, ээж, хөгшчүүдээ замчилсан олон түмэн Хүй долоо худаг, Төв цэнгэлдэх хүрээлэн, Чингисийн талбайд хурна.

Морьд үзэх нь үзэж, бөх сонирхох нь сонирхож хурсан олонтойгоо баяр наадмаа сайхан үддэг.

Харамсалтай нь наадмын дараа хүний хөдөлгөөн намдаж, хөглөрөх хогнууд л хаа сайгүй үлддэг.

Булан эргэх төдийхөнд л хэрэгцээгүй хог хөглөрнө. Өчигдөрхөн л “гоё дээрээ тавьж”, хамаатан садан,  хажуу айл, хайрт гэр бүл, анд найзуудтайгаа баяраа тэмдэглэж байсан иргэд хөглөрөх хогны дээгүүр хэнэгч үгүй гишгэлнэ.

Тэгвэл ийм дүр төрхийг та өнөө жилийн наадмаас хармаар байна уу?...  Үгүй л байх.

Энэ жилийн наадмаар Монгол түмнээрээ чихрийн цаасыг ч зориулалтын хогийн саванд нь хийж наадамлая. Бид өөрсдийгөө гутаах алхмыг дахиж хийх нь утгагүй шүү дээ.

Наадмын зохион байгуулагчдын зүгээс ч тэр хоёр алхмын зайтай хогийн сав байршуулж, олон түмэндээ хүндэтгэлтэй хандая.

Цэвэр цэмцгэр орчинд сэтгэл хангалуун наадах нь зөвхөн биднээс шалтгаална гэдгийг хэлэх нь илүүц биз. Гэхдээ л соёлт хүн та ядаж л  бусдын хөдөлмөрийг үнэлж, өөрийгөө болон гэр бүлээ хүндэтгэж соёлтой байцгаая гэдэг уриалгыг хүргэмээр байна.

Өнгөрсөн жилийн наадмаар л гэхэд Төв цэнгэлдэх хүрээлэн болон Хүй долоон  худагт  200 гаруй зам талбайн үйлчлэгч хоёр ээлжээр ажиллан  нийт 562 тн хог хаягдлыг цэвэрлэж, тээвэрлэсэн байдаг.

Харин энэ жил тэдний хөдөлмөрийг үнэлж наадамчин олон маань хог хаягдлаа зохих журмын дагуу хаяж, хурсан олноо хүндэтгэнэ гэж итгэж байна.

Жил жилийн наадмаар  машинтай болгон, төрийн далбаагаа хатган, салхи татуулан давхидаг. Харин наадмын маргаашнаас Монгол төрийн далбаа зам дээр, шавхайн дотор хэвтэж байгаа дүр зураг харагддаг. Наадам дууслаа, одоо хэрэггүй гээд машинаа гоёсон төрийн далбаагаа газар хаясан наадамчдын хувьд төрийн далбаагаараа гоёх нь зүгээр нэг хэлбэр хөөсөн хэрэг байдаг.

Тэгвэл энэ жил “Тусгаар тогтнол”-оо хогтойгоо хутгаж наадахгүй байхыг манай сайтын зүгээс уриалмаар байна.

Улс гүрнүүдийн төрийн далбаа гэдэг тухайн үндэстнийхээ хувьд асар чухал ач холбогдолтой, гүн гүнзгий утга санааг илэрхийлж байдаг. Өөрөөр хэлбэл, тухайн орны түүх соёлыг агуулж олон улсад нүүр царай нь болж байдаг. Монгол Улсын төрийн далбааг улаан, цэнхэр өнгө илэрхийлдэг. Мөн алтан соёмбо үсэг бий. Далбааны улаан өнгө нь мандан бадрахын бэлгэдэл, хөх өнгө нь мөнх хөх тэнгэрийг илэрхийлжээ. Соёмбо бол Монголын ард түмний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолын бэлгэ тэмдэг юм.

Ийн жил бүрийн гашуун түүхээсээ туршлагажиж энэ жилийн наадмаа “Цэвэр орчинд сайхан наадая” уриатайгаар бултаараа нэг сэтгэлтэй, түмнээрээ нэг зорилготойгоор наадамлая.

Наадмыг зохион байгуулагчид хийгээд наадамчин олон хэн хэнтэйгээ уялдаа холбоотой байж, энэхүү уриалгад нэгдэж, нийгмийн сайн сайхны төлөө хичээх нь бидний нэн тэргүүнд хэрэгжүүлэх үүрэг билээ.

Д.УНДРАХ /24TSAG.MN/