Сайн дурын, авлагагүй донорын эгнээг өргөжүүлэх, донорын үйлсийг тогтмол сурталчлах, ард иргэдэд цусаа бэлэг- лэхийн ач холбогддыг ойлгуулахаар Эрүүл мэнд, спортын сайд 2015 онд тушаал гаргаж, cap бүрийн 3-ныг Цусаа бэлэглэх өдөр болгон зарласан.
Тэгвэл эл өдрөөр Цус сэлбэлт, суддалын үндэсний төв (ЦССҮГ), Нийг- мийн эрүүл мэндийн хүрээлэн 70-аас олон удаа цусаа бэлэглэсэн хүндэт гурван донорт “Хүрэл донор” өргөмжлөл хадгалуулж, тэдний гавьяаг олон нийтэд танилцууллаа.
Н.Энхтайван 1987 оноос хойш нийт 85 удаа, Ш.Отгонцэнд 1991 оноос өдий хүртэл 87, Ю.Цэрэнчимэг 2002 оноос хойш 71 удаа цусаа бусдад өгсөн байна. Ш.Отгонцэнд “Манай ээж 1960-аад онд Монголын анхны хүндэт донор болж байлаа. Хүүхдийн больницод насаараа сувилагч хийсэн дээ. Ээжийн минь энэ хүмүүжил үр хүүхдүүд бидэнд өвлөгдсөн хэрэг. Цусаа өгөх нь олон талын ач холбогдолтой шүү дээ. Хамгийн чухал нь хүний амь аврах, тэгээд өөрийнхөө эрүүл мэндийг байнга хянах боломжтой. Сайн санааны, нигүүлсэнгүй сэтгэлээр энэ олон жил цусаа өгч яваа хүн, ах нь. Анх 1970-аад онд цусны донор болж байлаа. Өнгөрсөн хугацаанд 80 орчим литр цус өгсөн байдаг. 87 удаа өгсөн гэж байгаа нь компьютерт бүртгэдэг болсноос хойших тоо юм” гэж ярив.
ЦССҮГ-ийн Чанар, цусны сонор сэрэмжийн албаны дарга Т.Алимаагаас зарим зүйл тод- руулахад “Эмнэлгүүдийн хэрэгцээ шаарддагаас хамаардаг учраас цус, цусан бүтээгдэхүүний нөөц хангалттай, бас дутагдалтай байна гэж хэлэхэд хэцүү. Харин ердийн үед хэрэглэх нөөц хангалттай байгаа. Манайх нийслэлд үйл ажиллагаа явуулж буй улсын болон хувийн хэвшлийн 60 гаруй эмнэлэгтэй бүтээгдэхүүн ханган нийлүүлэх гэрээтэй. Өдгөө донорын бэлэглэсэн цуснаас 10-аад нэр төрлийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж байна. Цаашид бүтээгдэхүүнийхээ тоо, төрлийг нэмэгдүүлэхээр шинэ технологиуд нэвтрүүлж байгаа.
Тоног төхөө- рөмжүүдээ оруулж ирээд эхнээс нь суурилуулж байна. Хамгийн гол нь доноруудаа авч үлдэх, цусаа тогтмол өгөхийг нь дэмжих зорилгоор бид олон ажил зохион байгуулдаг. Хүн амьд- ралынхаа явцад 70-аас олон удаа цусаа өгнө гэдэг агуу үйл. Ямар нэгэн ашиг хонжоо, тус нэхдэггүй учраас бид доноруудаа алдаршуулж, нийтийн тээврээр үнэ төлбөргүй зорчуулан, хүндэт доноруудаа (35-аас олон удаа цусаа өгсөн) улсын рашаан сувилалд жилд нэг удаа үнэ төлбөргүй сувилуулдаг. Мөн эрүүл мэндийн байгууллагад дараалалгүй үйлчлүүлэх эрхтэй. Хүний амь аврах, нийгмийн хариуцдагаа ухам- сарлах, иргэнийхээ үүргээ биелүүлнэ гэдэг л хамгийн агуу, гавьяа юм” хэмээв.
