Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг хамт олонд хамруулан хөгжүүлэх асуудлаар Ази, Номхон далайн бүсийн 4 дүгээр их хурал манай улсад болно.
2019 онд зохион байгуулах их хурлын бэлтгэлийг өнөөдрөөс эхлүүлж, анхны уулзалтыг хийлээ. Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам, Ази, Номхон далайн бүсийн хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг хамт олонд хамруулан хөгжүүлэх сүлжээний тэргүүн, олон улсын байгууллагууд болон ТББ-ын төлөөллүүд уулзалтад оролцож байна.
Ази, Номхон далайн бүс нутагт 57 орон багтдаг ба ойролцоогоор 650 сая хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн байдаг гэх баримт бий. Дээрх орнуудаас Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг хамт олонд хамруулан хөгжүүлэх сүлжээнд 37 орон гишүүнээр элссэн байдаг тухай уг сүлжээний тэргүүн Гулам Наби Низамани хэлж байна. Уулзалтыг нээж ХНХЯ-ны Хүн амын хөгжлийн газрын дарга С.Тунгалагтамир хэлсэн үгэндээ Монгол Улсын Засгийн газрын зүгээс баримталж буй бодлого, УИХ-аас батлан хэрэгжүүлж буй хууль, баримт бичгүүдийн талаар танилцуулж, цаашид хэрэгжүүлэх арга хэмжээний талаар мэдээлэл өгсөн юм. 2009 онд манай улс “Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийн эрхийн тухай” НҮБ-ын конвенцид нэгдэж орсон. Улмаар 2016 онд Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрхийн тухай хуулийг батлан хэрэгжүүлж байгаа билээ.
Манай улс 4 дүгээр их хурлыг “Бизнест хөгжлийн бэрхшээлийг тэгш хамруулах” уриатай зохион байгуулахаар төлөвлөж байна. Үүнд, бүс нутгийн орнуудаас 200 гаруй төлөөлөгч ирэх бөгөөд Монгол Улсын 21 аймаг, дүүргээс ч хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд, олон улсын байгууллага, ТББ-ын төлөөллийг тэгш хамруулахыг зорьж байгаа юм. Ирэх хоёр жилийн хугацаанд зохион байгуулалтыг Засгийн газрын түвшинд анхаарч ажиллана гэдгийг уулзалтын үеэр тодотгож байв.
Их хурал нь анх 2008 онд Тайландын Бангкок хотод болж 53 орны 600 гаруй иргэн оролцжээ. Дараагийн их хурал 2011 онд Филлипиний Манила хотод “Хүн бүрийг хамт олонтой болгоно” сэдвийн дор нэгдсэн бол гуравдугаар их хурал 2015 онд Японы Токиод “Ядуурлыг бууруулж, хамт олонд хамруулан хөгжүүлэх ба тогтвортой хөгжлийн зорилтууд” сэдвийн дор зохион байгуулагдсан. Тэгвэл 2019 оны гол сэдэв нь “Бизнест хөгжлийн бэрхшээлийг тэгш хамруулах” тухай. Өөрөөр хэлбэл, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн эрхийг хүндэтгэж, ижил тэгш хэмжээнд авч үзэх, улмаар ажлын байранд хамруулж, ядуурлыг бууруулахад чиглэж байна.
Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг ажил хөдөлмөр эрхлэхийг дэмжих, хамт олонд хамруулан хөгжүүлэх хандлага ч олон улсад хэдийнээ түгэн дэлгэрсэн. Ази, Номхон далайн бүсийн Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн хөгжлийн төвийн гүйцэтгэх захирал Аки Ниномия “Disability Inclusive Business” буюу хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнийг хамруулсан бизнесийн талаар ярьж байлаа. Тайланд, Вьетнам, Япон зэрэг оронд амжилттай хэрэгжиж буй DIB олон бий. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд хүнсний үйлдвэрт, модны үйлдвэрт маш олноороо ажиллаж харилцан бие биенийхээ бизнесийг өргөжүүлэхэд тусалдаг. Үүнээс гадна тухайн орны төр, Засгийн газар, үндэстэн дамнасан томоохон корпорациуд нь DIB-ийн бараа, бүтээгдэхүүнийг түлхүү захиалан хэрэглэж, дэмждэг тухай бодит жишээ хэлж байв. Энэ ч утгаараа Монгол Улс дөрөвдүгээр их хурлыг зохион байгуулагчийн хувьд амжилттай хэрэгжиж буй DIB төслүүдийн олон жишээ гаргаж, бүс нутагтаа сурталчлаасай гэж хүсч байлаа.
Бэлтгэл ажлын уулзалт маргааш /7-р сарын 28-нд/ үргэлжилнэ.
