зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.07.04
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Таван жил "залгисан" нулимс

2020-8-03
0
ЖИРГЭХ

Монголчууд сүмод хайртай. Магад хамгийн их шимтэн үздэг ард түмний нэг нь байх. Ардчилсан хувьсгалын салхи сэвэлзэж, хоёр нийгмийн хооронд шилжсэн тэртээх 1990-ээд оны үед манай эриний наймдугаар зуунаас үүдэлтэй хэмээн Японы судар бичгүүдэд тэмдэглэгдэн үлдсэн сүмо бөхөд хүч үзэхээр Монголоос гурван хүү зорьсон нь Д.Батбаяр, Н.Цэвэгням, Б.Энхбат нар. Тэд ч зорилгодоо хүрсэн. Арлын Японы мэргэжлийн сүмогийн түүхэнд шинэ хуудсыг нээж чадсан. Тэдгээрийн араас Д.Дагвадорж, Х.Даваажаргал, Б.Дашням нарын дараагийн үе хүч түрж, эр бяраа үзүүлж эхэлсэн нь 2003 он.

Энэ үед “Өглөөний хөх луу” хэмээх авторын эзэн Асашёорюү Д.Дагвадорж олон зууны түүхтэй Японы мэргэжлийн сүмогийн дэвжээнд Монголын анхны ёкозүна буюу аварга болж 2007 оныг хүртэл цорын ганцаараа уг цолыг эзэмшиж байв.

Ард түмэндээ “АСА” хэмээх нэрээрээ эчнээ танил болсон Д.Дагвадоржийн араас олон аварга төрсөн, сүмогийн дэвжээнээс. Мэргэжлийн сүмогийн 68 дахь ёкозүнагаар Д.Дагвадорж тодорсноос хойш 69, 70, 71 дэх их аваргаар Хакүхо М.Даваажаргал, Харүмафүжи Д.Бямбадорж, Какүрюү М.Ананд тэргүүтэй Монгол хөвгүүд тодорсон нь үүний илрэл.

Харин энэ удаад дэлхий нийтийг хамарсан коронавирусийн цар тахлын хүрээнд болж өнгөрсөн долдугаар буюу өнгөрсөн сарын башёд бас нэгэн шинэ түүхийг бичсэн нь дахин монголчуудтай холбогдлоо. Тэр нь Тэрүнофүжи Г.Ган-Эрдэнэ. Түүний хувьд 13 давж, хоёр унаснаар мэргэжлийн сүмогийн Нагоя башёд хоёр дахь түрүүгээ хүртсэн нь энэ. Санаж байгаа бол Тэрүнофүжи Г.Ган-эрдэнэ мэргэжлийн сүмод хамгийн эр бяртай, итгэл найдварын туг нь болж байв. Японы хэвлэлүүд төдийгүй Сүмо бөхийн холбооноос Г.Ган-Эрдэнийг дараагийн ёкозүнагаар нэрлэж, бичиж байсан нь үүний илрэл.

Гэвч Тэрүнофүжи Г.Ган-Эрдэнэд амжилт, алдрын зам бусад шиг нь үүдээ нээсэнгүй. Түүний туулах он цаг хугацаа тийм ч дардан, шулуун байсангүй. Дараагийн башё дахь дараалсан хоёр ялагдал нь түүнийг тохойндоо хүнд гэмтэл авч олон удаагийн мэс засалд оруулах шалтгаан болж, хэсэгтээ эмнэлгийн орон дээр “хэвтүүлсэн” юм. Үүний хажуугаар чихрийн шижин, бөөрний чулуу, элэгний эмчилгээ Г.Ган-Эрдэнийг “ороожээ”.

Сүмогийн дүрэм хатуу. Нэгэнт барилдаж эхэлсэн бол түүнийг тойрсон дэг журам, ёс жаягаас зөрж, сажих эрх үгүй. Эр бяр нь амтагдсан ямар ч аавын хүү байсан дэг журам, ёс жаягаасаа гажвал шийтгэл ногдуулахаас эхлээд олон арван хариуцлага дагадаг.

Хэнбугай ч байсан хүрсэн, хүртсэн цолондоо эзэн байж чадахгүй бол хураалгана. Эцсийн зогсоол нь зодог тайлах. Ийм л нэгэн хатуу дүрэм дунд тэд ялалт гэсэн ганцхан зорилгын төлөө дэвжээн дээр гардаг, түүндээ хүрэх гэж тэмүүлдэг. Тэрүнофүжи Г.Ган-Эрдэнэ энэ замыг тойроогүй, туулсан.

Баргийн нэгэн хүрээнд байдаггүй Озеки буюу Арслан цолонд тэр хүрсэн ч бэртэл гэмтлээсээ болж зиндаа буурч Жонидан зиндааных болтлоо зэрэг буурч байв. Ингэлээ гээд тэр бууж өгсөнгүй. Бэртлээ гүйцэд эдгээгүй байхдаа доод зиндаанд буцаж барилдаж Жониданаас буцаж барилдаж Санданмэ, Макүшита, Жүүрёо хүртэл дэвшсэн тухай Японы хэвлэлээр бичсэн нь одоо ч шарлаагүй байна. Ингэж л Г.Ган-Эрдэнэ дээд зиндаандаа эргэн ирж чадсан юм.

Хүнд бэртсэний улмаас барилдалгүй бараг жил болсон Тэрүнофүжи Жониданы дохён дээр гарч ирж барилдахдаа зүүн жигүүрийн 48 дахь бөх Ваканогүчиг зайлж, давсан байдаг. Г.Ган-Эрдэнэ 2018 оны хаврын тэмцээний 11 дэх өдрөөс хойш анх удаа ялалтын амтыг мэдэрсэн нь энэ.

Тухайн үед тэрбээр Жүүрёод барилдаж байв. Өглөөний 10 цаг орчим эл хуль байсан Бөхийн өргөөнд хоёр өвдгөө боосон Тэрүнофүжиг орж ирэхэд цөөн хэдэн үзэгч ихэд баярлан угтсан гэдэг. Ялалтынхаа дараа Тэрүнофүжи сэтгүүлчдэд “Дохён дээр гаралгүй удсан болохоор бага зэрэг эвгүй байлаа. Нэг сонин мэдрэмж төрж байв. Үзэгчдийн дэмжин хашхирч байгааг сонсоод баярласан” гэж ярьсан байдаг.

Яг үнэндээ Мэргэжлийн сүмогийн Озэки байсан бөх Макүшита зиндаанд барилдаж байсан түүх үгүй.

Харин Тэрүнофүжи Г.Ган-Эрдэнийн тэмцэл, тэмүүлэл, зорилго, түүнийхээ төлөө гаргасан хөлс бүрийн үнэ цэнэ нь Жониданаас буцаад дээд зиндаа /Макүүчи/-нд дэвших зорилготой барилдаж эхэлсэн нь ийнхүү түрүү бөхийн энтэй байжээ. Ямар ч байсан жилийн өмнөх тэр нэгэн хар өдрийн дараахь нулимс өнөөдөр ялалтынх байсан нь юутай ч зүйрлэшгүй бахархам үйл явдал байсан нь сайхан.

С.Гандөл

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Н.Болор-Эрдэнэ: БНСУ-ын шилдэг их сургууль "анх удаа" хэлний бэлтгэлдээ тэтгэлэг зарлалаа
З.Энхболд: Маш их зүйл хийжээ. Үндэсний компаниуд ингэж л ажиллах ёстой
Э.Бадар-Ууган "даварсаар" бас дахин даварсаар!
Г.Гүенбаатар: Түүхэн кино ажилбар ихтэй, зураглаачаас их хариуцлага шаарддаг учир ажиллахад урамтай байдаг
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (11)

  • Zochin (64.119.16.65)
    Bayar hvrgie uwchin gej baidaggvi bie setgeliin hvch l gej baidag. Dan uwchin emgeg yaridag muuhai amnuud boliuuuul yasiin saihan ug saihan eruul sain hvmvvs yamar ch muuhai zviliig setgeliin bieiin hvcheer dawdag gedgiig medeh uu? Muuhai amtuudaaa
    2020 оны 08 сарын 12 | Хариулах
  • Зочин (139.5.219.24)
    Эрүүл байж их амжилтын эзэн болох болтугай...
    2020 оны 08 сарын 03 | Хариулах
  • Зочин (64.119.17.210)
    Авторын эзэн гэж хэлэх нь зөв үү? Автор - зохиогч, зохиогчийн эзэн гэж?
    2020 оны 08 сарын 03 | Хариулах
  • Усан нүдэт (66.181.181.187)
    Сахартай нь их садаа болж байна даа Ган-Эрдэнэд
    2020 оны 08 сарын 03 | Хариулах
    • шижин
      Чихрийн шижинтэй болноо гэдэг чинь элэг нь зөв ажиллаж инсулин ялгаруулах чадваргүй болжээ гэсэн үг. Пиво их ууж хамаа замбараагүй идэж хөөрхий элгээ гомдоожээ. Эдгэдэггүй өвчин шүү дээ. Бүх эрхтэн рүү довтолдог. Одоо зодог тайлж эрүүл мэнддээ анхаарах цаг болжээ
      2020 оны 08 сарын 03
  • Зочин (43.250.126.130)
    Тэсвэр тэвчээр сэтгэлийн хаттай мундаг залуу гайхалтай.
    2020 оны 08 сарын 03 | Хариулах
  • Зочин (202.21.114.139)
    sain edgeerei
    2020 оны 08 сарын 03 | Хариулах
  • Иргэн: (103.229.122.179)
    Багш хүний тэр тусмаа сумогийн япон багшийнхаа итгэл найдварыг алдалгүй, үг захиасыг нь дагаж өнөөгийн амжилтанд хүрснээ дурсан ахуйг хараад манай үндэсний бөхөөр барилдсан гадаадын бөхөд хэрхэн хандаж байсаныг санахад сонин л санагдах юм. Хичээгээрэй...
    2020 оны 08 сарын 03 | Хариулах
  • Unshihch (31.164.60.21)
    Bayar hyrgej az jargal eryyl enh ulam ih amjilt hysen erooe
    2020 оны 08 сарын 03 | Хариулах
  • Зочин (202.9.46.183)
    sain huu
    2020 оны 08 сарын 03 | Хариулах
  • баярлаж сууна (192.82.67.14)
    ГАНЭРДЭНЭД их баярлалаа. ОДОО аварга гэдэг цолны төлөө нухацтай үзээрээ.
    2020 оны 08 сарын 03 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ
    8 цаг 35 мин
  • Танилц: Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрүүд
    8 цаг 49 мин
  • Ливерпүүлийн 28 настай португал довтлогч Диого Жота автомашины ослоор амиа алджээ
    9 цаг 9 мин
  • Х.Золжаргал: Нэг айл нэг машинтай байна гэсэн журам байхгүй
    9 цаг 11 мин
  • С.Туваан: "Алт аян" тогтоолын төсөл унаад байгаа нь цэвэр ЗГ-ын асуудал
    9 цаг 45 мин
  • Г.Дамдинням: Увс аймаг дахь асуудал “Алт” аяны хүрээнд яригдахгүй
    10 цаг 8 мин
  • Google map, E-Mongolia системээр авто замын засвар, хаасан мэдээллийг авдаг боллоо
    10 цаг 15 мин
  • Г.Занданшатар: Халамжаас хөдөлмөрт шилжихэд ЗГ баялаг бүтээгчдээ дэмжиж ажиллана
    10 цаг 23 мин
  • Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ
    10 цаг 25 мин
  • Орон нутгийн карт эзэмшигчдэд зориулсан урамшуулал эхэллээ
    10 цаг 49 мин
  • Б.Энхбаяр: АН хуралд суудаггүй хүмүүсээ татаж ав
    11 цаг 37 мин
  • Жүдо бөхийн “Улаанбаатар их дуулга-2025” тэмцээн болно
    11 цаг 40 мин
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаан эхэллээ
    11 цаг 43 мин
  • Голомт банк Монгол Улсын ТОП-100 аж ахуйн нэгжийн 5 дугаарт эрэмбэлэгдлээ
    11 цаг 47 мин
  • Х.Булгантуяа: Хүн төвт үзэл баримтал бүхий төрийн албыг хөгжүүлнэ
    12 цаг 16 мин
  • Г.Занданшатар: Хүн төвтэй хандлага төрийн албаны үндсэн зарчим болох ёстой
    12 цаг 37 мин
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвшүүллээ
    12 цаг 43 мин
  • Үндэсний их баяр наадамд зодголох бөхчүүдийн бүртгэл даваа гарагт эхэлнэ
    15 цаг 27 мин
  • О.Номинчимэг: Хуулиас давсан, хүний эрхийг зөрчсөн дүрэм журам гаргахгүй байх суурь хууль эрх зүйн орчныг бий болголоо
    15 цаг 40 мин
  • Улаанбурхан өвчний батлагдсан тохиолдол 11338 болжээ
    15 цаг 54 мин
  • Инээмсэглэл шиг ээ "гоёхон барилддаг" хүчтэн Д.Амарсайханы тухай 24 баримт
  • Монгол орны үзэсгэлэнт байгалиас ОНЦЛОХ аяллын 24 цэг
  • 17 жилийн өмнөх 7 дугаар сарын 1-ний өдрийг сануулах хуучирч, мартагдахгүй 24 баримт
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • Хамгийн залуу эмэгтэй МУГТ болж буй Н.Нандинхүсэл гэж хэн бэ?
  • С.Цэнгүүн: Төрдөө үнсүүлнэ гэж ярьдаг ч үнэндээ татвар төлөгчдийн мөнгөөр л одон медаль өгч байгаа
  • Даншиг наадмын барилдаанд Улсын арслан Э.Оюунболд, гарди Б.Гончигдамба нар манлайлна
  • Монголын газар нутаг шатаад байна, Х.Баттулга аа
  • "Камертон 30" тоглолтын онцлох агшнууд
  • Долоодугаар сард болох үндэсний бөхийн барилдааны хуваарь
  • Ж.Энхбаяр: Хонь, ямаа, адуун сүргийг бууруулж, үхэр болон тэмээн сүргийг нэмэгдүүлэх шаардлага байгаа
  • Долоодугаар сарын эхэн өдрүүдийн цаг агаарын төлөв
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хасын хүлэгүүд” багийнхныг хүлээн авч уулзлаа
  • Түүх бүтээж буй Монгол ОХИД
  • С.Цэнгүүн: Наадмын өдрүүдээр Б.Чойжилсүрэн сайд “мега хулгай” хийх гэж байна
  • Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Хэмнэлтийн тодотгол”-оо танилцуулж, УИХ-ын чуулганд үг хэллээ
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хасын хүлэгүүд” багийнхныг хүлээн авч уулзлаа
  • Ж.Энхбаяр: Богино хугацаанд эрс өсөж байгаа салбар, хүмүүс урам зоригтой байгаа
  • Монгол, Киргизийн хамтын ажиллагаа шинэ түвшинд хүрлээ
  • И.Зандангарав: Дулааны шугамын ажилд зохих журмыг мөрдөөгүйн улмаас эвдрэл үүссэн зөрчлийг арилгуулж байна
  • С.Цэнгүүн: Төрдөө үнсүүлнэ гэж ярьдаг ч үнэндээ татвар төлөгчдийн мөнгөөр л одон медаль өгч байгаа
  • "Камертон 30" тоглолтын онцлох агшнууд
  • Ж.Энхбаяр: Хонь, ямаа, адуун сүргийг бууруулж, үхэр болон тэмээн сүргийг нэмэгдүүлэх шаардлага байгаа
  • Инээмсэглэл шиг ээ "гоёхон барилддаг" хүчтэн Д.Амарсайханы тухай 24 баримт
  • С.Цэнгүүн: Наадмын өдрүүдээр Б.Чойжилсүрэн сайд “мега хулгай” хийх гэж байна
  • Түүх бүтээж буй Монгол ОХИД
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хасын хүлэгүүд” багийнхныг хүлээн авч уулзлаа
  • Монголын газар нутаг шатаад байна, Х.Баттулга аа
  • Г.Занданшатар: Хүн төвтэй хандлага төрийн албаны үндсэн зарчим болох ёстой
  • Б.Энхбаяр: АН хуралд суудаггүй хүмүүсээ татаж ав
  • ГАЗРЫН НАЙМАА: МУ-ын 2 га газрыг БНСУ-ын иргэд хууль бусаар 3 ТЭРБУМ ТӨГРӨГӨӨР заржээ
  • Улсын цолонд ойрхон бөх #1: Аймгийн хурц арслан Д.Алтанцоож
  • Засгийн газрын эмэгтэй сайд нарын ХОМ
  • Төрийн гурван өндөрлөгийн ХОМ
  • Ч.Ундрам: Өнөөдөр МУГТ болсон тамирчдад сар бүр 1 сая төгрөгийн урамшууллыг насан туршид нь олгоно
  • Х.Тэмүүжин: Хууль зүйн байнгын хороо яг л шүдгүй арслан шиг байна
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаан эхэллээ
  • Б.Жавхлан: Царцаана гэж ярих бол амархан
  • Ж.Ганбаатар: Монголбанкны Ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн хэнийгээ дуурайгаад байгаа юм бэ?
  • Даншиг наадмын барилдаанд Улсын арслан Э.Оюунболд, гарди Б.Гончигдамба нар манлайлна
24 баримт
  • Хамгийн залуу эмэгтэй МУГТ болж буй Н.Нандинхүсэл гэж хэн бэ?
  • 17 жилийн өмнөх 7 дугаар сарын 1-ний өдрийг сануулах хуучирч, мартагдахгүй 24 баримт
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • Монгол орны үзэсгэлэнт байгалиас ОНЦЛОХ аяллын 24 цэг
  • Инээмсэглэл шиг ээ "гоёхон барилддаг" хүчтэн Д.Амарсайханы тухай 24 баримт
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК