Монголын өнөө цагийн улс төрд Ц.Нямдорж шиг олон дайсантай хүн үгүй аж. Хууль зүйн сайдаар гурван удаа, дэд сайдаар нэг удаа, одоогийн УИХ-д тасралтгүй сууж байгаа энэ эрхмийн хурц тод шүүмжлэл, хорлонтой үг, гэнэт хөрөнгөжсөн байдал ангийнх нь гишүүдийн атаархал хорслыг хүргэдэг байж мэднэ. Хамгийн сүүлд л гэхэд тэрээр УИХ-ын дарга З.Энхболдыг “ТМС-ийн хуульч”, УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүүг “пропорциональ системийн алдаа” хэмээн тордорхойлсон юм.  “В.Путин, Д.Медведев бид гурав чинь нэг багштай” хэмээн тодотгодог энэ эрхэм Н.Энхбаяр, М.Энхсайхан, Л.Гүндалай, Х.Тэмүүжин, Х.Баттулга, З.Энхболд гээд олон улс төрчидтэй “байлдаж” байсан удаатай. Н.Энхбаяраас бусад нь дандаа сөрөг хүчнийхэн байгаа нь түүнийг гандан бууршгүй намаа хамгаалагч болохыг гэрчилнэ. Тэгвэл түүнийг УИХ-ын дараах гишүүд шалгуулахаар хуулийн байгууллагад хандаж байжээ.

УИХ-ын гишүүн Л.Гүндалай: Нэгэн цагт Монголын улс төрд Ц.Нямдорж, Л.Гүндалай гэсэн дуэль оршиж байсан юм. Тэдний маргаан улсын нууцын асуудлаас эхэлсэн. Учир нь тухайн үед Ц.Нямдоржийг БНХАУ-ын тагнуул туршуул гэсэн агуулгатай материалыг УИХ-ын гишүүн Л.Гүндалай сөхсөн. Тэгээд энэ асуудлыг шалгуулахаар Л.Гүндалай хуулийн байгууллагад хандсан. Эцэст нь энэ хэргээс болж Л.Гүндалай баривчлагдаж ТЕГ-ын дарга асан Х.Баатар ял авснаар асуудал дууссан юм. Шалтгаан нь уг материалыг Х.Баатар генерал Л.Гүндалайд дамжуулсан гэж хэвлэлүүд шуугиж байлаа. 


 
УИХ-ын гишүүн, ХХААХҮ-ийн сайд Х.Баттулга: Ц.Нямдоржийг хуулийн байгууллагад өгсөн хоёрдахь гишүүн бол Х.Баттулга юм. Тэрээр Ц.Нямдорж нь “Энержи ресурс” компанийн Зайсан дахь орон сууцны хотхонд түрээсийн байранд үнэ төлбөргүйгээр амьдардаг гэх асуудлыг шалгах асуудлыг хөндсөн.  Тухайн үед АТГ “Энержи ресурс” компанийн ашигт малтмалын үйл ажиллагаатай холбоотой эрүүгийн хэрэг үүсгэж шалгах шаардлага  бий гэж үзсэн. Харин  прокуророос хэрэгсэхгүй болгосон. Тиймээс Ц.Нямдоржийг шалгах ажиллагаа хүчингүй болсон билээ. Ингээд Ц.Нямдоржийг шалгуулах гэсэн хоёр дахь гишүүний санаачилга талаар болсон.


УИХ-ын дэд дарга Л.Цог, УИХ-ын гишүүн З.Баянсэлэнгэ: Ц.Нямдоржийг ХЗДХ-ийн сайд байхдаа одоогийн яригдаад байгаа томоохон гэмт хэргүүдийг нуун дарагдуулсан асуудлыг шалгуулахаар АТГ-т хандсан юм. Харин УИХ-ын дэд дарга Л.Цог дараа нь “Би хүн шалгуулахаар өгдөг хүн биш” гэж санаачилгаасаа буцсан сураг бий. Тэгвэл хэргийн эзэн Ц.Нямдорж энэ талаар “Хэрэг бүртгэх, мөрдөн байцаах үйл ажиллагаанд Хууль зүйн сайд оролцдоггүй. Хэрэг болгоны дугаарыг прокурор өгдөг. Өөрөөр хэлбэл, таслан зогсоодог эрхийг прокурор эдэлдэг. Хууль зүйн сайд хэрэг шалгаж, мэдээлэл гадагшаа гаргадаггүй. Хэргийн талаархи мэдээллийг зөвхөн мөрдөн байцаагчийн зөвшөөрлөөр гадагшаа гаргана гэсэн хуулийн үг байдаг” хэмээн өөрийгөө буруугүй болохыг тайлбарласан.  Удахгүй АТГ УИХ-ын гишүүдийн хүсэлтийг шалгаад хариу өгнө. Энэхүү ээлжит ажиллагаа бас л үр дүнгүй болохыг Ц.Нямдоржийн дээрх тайлбар өгүүлж байна.


УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү: АТГ-т Ц.Нямдоржийг өгсөн дараагийн хүн бол О.Баасанхүү. Тэрээр Ц.Нямдорж гишүүнийг ямар хөрөнгийн эх үүсвэрээр хоёр хувийн хаус бариулсан болохыг шалгаж өгөхийг хүссэн юм. Мөн Зайсангийн алдарт түрээсийнх нь орон сууцыг шалгаж өгөхийг ч давхар дайсан билээ. Эхний асуудлыг АТГ судлаад УИХ-ын хөрөнгө орлоготой холбоотой асуудлыг Ёс зүйн дэд хороо шалгахаар хуульчилсан. Тиймээс энэ асуудлаа АТГ-т биш Ёс зүйн хороондоо тавь гэсэн найрсаг зөвлөлгөөг өгсөн билээ. Мэдээж хоёр дахь хүсэлтийг нь өмнө Х.Баттулга тавиад шалгах шаардлагагүй гэсэн учир бас л бүтэлгүйтжээ. Ингээд Ц.Нямдоржийг шалгуулах гэсэн ээлжит ажиллагаа үр дүнгүй боллоо.

Тайлбар: Ийнхүү УИХ-ын гишүүн Ц.Нямдоржийг шалгуулах гэж нэг ангийнх нь таван гишүүн албан ёсоор хандаж байжээ. УИХ-ын гишүүн бус хүмүүсийн жагсаалтыг ингээд гаргавал бас л урт тоо хөвөрч мэднэ. Тэдгээрийн аль нь ч амжилтанд хүрээгүй нь Ц.Нямдоржийг хэн болохыг илтгэх шиг. Бас ангийнх нь хүүхдүүд түүнийг шалгуулах гээд байдаг нь ч бас түүнийг хэн болохыг илтгэнэ. Ардчилсан парламентын  хорь гаруй жилийн түүхэнд УИХ-ын гишүүд нэг нэгнээ шалгуулах гэж хандсан түүх тун цөөхөн. Сонирхолтой нь тэр бүх хүсэлтүүд ганцхан Ц.Нямдорж гэдэг хүнийг шалгуулах гээд байдаг нь сонин юм. Цаашид ч гэсэн УИХ-ын гишүүд нэг нэгнийгээ хуулийн байгууллагад өгөх гэж хичээх нь тун ховор байх биз. Хэрэв байвал бас л Ц.Нямдоржын талаар байж мэднэ.