"Алсын хараа-2050” Монгол Улсын урт хугацааны хөгжлийн бодлого, “Монгол Улсын Засгийн газрын 2024-2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр” зэрэг хөгжлийн бодлого, төлөвлөлтийн баримт бичигт заасан “Ахлах сургуулийг бие даасан хэлбэрээр төрөлжүүлэн хөгжүүлэх”, “Суралцагчдад ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгож, мэргэжлийн эрх олгох, сонгох боломжтой төрөлжсөн ахлах сургууль байгуулах” зорилтыг тусгасан.
Энэ хүрээнд зарим сургуулиуд 2025-2026 оны хичээлийн жилээс "Төрөлжсөн ахлах сургууль"-ийн бүтцээр ажиллаж эхэлнэ.
Үүнтэй холбогдуулан Боловсролын сайд чиглэл баталсны дагуу маргааш буюу тавдугаар сарын 20-ны дотор чиглэлийг хэрэгжүүлэх ажлын төлөвлөгөөг батлуулахыг тусгасан байдаг.
Улмаар төрөлжсөн ахлах сургуулийг санхүүжүүлэх санхүүжүүлэлтийн саналыг энэ оны зургаадугаар сард багтаан танилцуулж, лаборатори, дадлагын орчин, сургалтын хэрэглэгдэхүүн, багаж хэрэгсэл, тоног төхөөрөмжөөр хангах ажлыг үе шаттайгаар эхлүүлэх юм.
Монгол Улсын бүсчилсэн хөгжлийн үзэл баримтлал, хөгжлийн тэргүүлэх болон эрэлттэй мэргэжлийн чиглэлтэй уялдуулан ахлах сургуулийг төрөлжүүлэн хөгжүүлж, хөдөлмөрийн зах зээлд өрсөлдөх чадвартай, мэргэжлийн эрхтэй хүний нөөц бэлтгэх нь тус ахлах сургуулийн тэргүүлэх чиглэл байна.
Ахлах сургуулийг төрөлжүүлэн хөгжүүлэхэд төр, хувийн хэвшлийн түншлэлд суурилах зарчим баримтлах аж.
Харин дунд ангиас төрөлжсөн сургалт зохион байгуулж байгаа ерөнхий боловсролын сургууль болон ердийн ахлах сургуульд энэ чиглэл хамаарахгүй байхаар заажээ.
Ахлах сургууль нь Сургуулийн өмнөх болон ерөнхий боловсролын тухай хуулийн 20.2.4-т заасны дагуу 10-12 дугаар ангитай байх юм.
Төрөлжих ахлах сургууль нь суралцагчдад бүрэн дунд боловсрол эзэмшүүлэхийн зэрэгцээ тэднийг дараагийн түвшний боловсрол болон ажил мэргэжлээ сонгоход бэлтгэх, мэргэжлийн эрх олгох/мэргэжлийн сургалт, үйл ажиллагаа зохион байгуулах, хувь хүний хөгжлийг дэмжих чиг үүргийг хэрэгжүүлэх аж. Мөн сургалтын хөтөлбөрөөр хичээлээ сонгон судлах болон мэргэжлийн эрх олгох/мэргэжлийн сургалтад хамрагдах боломжийг суралцагчдад олгож, тэдний ажил мэргэжлийн замнал (карьер)-ыг төлөвлөхөд нь дэмжлэг үзүүлэх учиртай.
Ингэхдээ ахлах сургууль нь технологи, хөдөө аж үйлдвэрлэл, худалдаа үйлчилгээ, байгалийн ухаан, соёл урлаг, спортын чиглэлээр төрөлжих юм байна.
Улмаар аймаг, нийслэлийн дүүрэг бүрд ахлах сургуулийг үе шаттайгаар хөгжүүлнэ. Төрөлжсөн ахлах сургууль нь багш мэргэжлийн сонгон бүлгийг холбогдох журмын дагуу зохион байгуулж болох ажээ.
Төрөлжсөн ахлах сургуульд хэрэгжүүлэх сургалтын төлөвлөгөө ерөнхий боловсролын заавал судлах, ажил мэргэжлийн чиг баримжаанд үндэслэсэн сонгон судлах, мэргэжлийн эрх олгох/мэргэжлийн сургалт болон хичээлийн дараах үйл ажиллагаа гэсэн үндсэн хэсгээс бүрдэнэ гэж чиглэлд тусгасан байна.
- Заавал судлах хичээл нь монгол хэл, бичиг, уран зохиол, гадаад хэл, математик, байгалийн ухаан, монголын түүх, нийгмийн ухаан, мэдээллийн технологи, программчлал
-
Харин сонгон судлах хичээл нь төрөлжсөн чиглэлээр, суралцагчдын ажил мэргэжлийн сонголтод үндэслэн судлах хичээл байх юм.
Түүнчлэн хичээлийн дараах үйл ажиллагаанд ажил мэргэжлийн чиг олгох, сайн дурын үйл үйл ажиллагааг заавал хэрэгжүүлэх ёстой аж.
Нийт судлах хичээлийн тоо Х ангид 8-10, ХI ангид 6-8 байх бол ХII ангид сонгон судлах болон мэргэжлийн эрх олгох/мэргэжлийн сургалтын хичээл, хичээлийн дараах үйл ажиллагаа байхаар тооцно.
Түүнчлэн их сургууль, коллежийн харьяа ахлах сургуулиас бусад төрөлжсөн ахлах сургууль нь суралцагчдад энэ чиглэлийн 2.4-т заасан технологи, хөдөө аж ахуй, эрүүл мэнд-сувилахуй, үйлдвэрлэл, худалдаа үйлчилгээ гэсэн чиглэлээс сонгон мэргэжлийн эрх олгох/мэргэжлийн сургалт зохион байгуулах юм байна. Улмаар чадамжийн гэрчилгээ олгох аж.
Төрөлжсөн ахлах сургууль нь нэг ээлжтэй байх бөгөөд сургалтын үйл ажиллагаа бүтэн өдрийн зохион байгуулалттай байна.
Төрөлжсөн ахлах сургууль нь хамран сургах тойргоос үл хамааран суралцагч элсүүлэх бөгөөд элсэлт зохион байгуулахад суралцагчийн суралцах чадамж, авьяас сонирхол, ирээдүйд эзэмших мэргэжил, ажиллах чиглэлээ төсөөлсөн байдлыг харгалзах юм байна. Түүнчлэн тус сургуулийн орчин ямар байх талаарх шаардлагыг чиглэлд тодорхой зааж өгчээ.
