Гар утас, интернет гээд мэдээлэл, харилцааны нууцлалын тухай асуудал Монголд тийм ч өндөр түвшинд яригддаггүй. Саяхан төрийн байгууллагын хэдэн сайтуудыг удаа дараа хакердсаныг эс тооцвол мэдээллийн аюулгүй байдлын тухай яриа тагнуулын байгууллагын дунд яригдаад өнгөрдөг. Тэгвэл бидний хэрэглэж байгаа гар утас хэр найдвартай вэ гэдгийг бид анзаарах цаг болжээ. Учир нь Монголын харилцаа холбооны тоног төхөөрөмжийг нийлүүлдэг Хятадын “ZTE” гэх компани олон улсад өөрсдийн тавьсан техникээрээ дамжуулан иргэдийн яриаг чагнасан гэх хэрэгт холбогдоод байгаа юм. Дээр нь цөөнгүй оронд эх баригчдад нь авлигал өгч, тэр нь баримттайгаар нотлогдсон энэ компани аль хэдийн  Монголын Засгийн газарт гараа дүрээд эхэлчихсэн байгаа юм.

   “ZTE”-ийн 51 хувь нь Хятадын төрийн өмчид байдаг. Монголд 2004 онд төлөөлөгчийн газраа байгуулж, үүрэн телефоны оператор “Skytel” компанитай хамтран СDМА-2000 технологиор манай улсын баруун, өмнөд бүс нутагт тоон радио релейний сүлжээ байгуулах төслийг хэрэгжүүлж эхэлжээ. Мөн “G-mobile”-ийн сүлжээ 100 хувь энэ компаний төхөөрөмж дээр суурилдаг юм.  Монголын Засгийн газар, төрийн байгууллагуудад дүрст хурлын систем, “Монголын цахилгаан холбоо” ХК-д интернэт, МШХХТГ-т хот доторх болон олон улсын яриаг хянах “Softswitch” систем суулгах ажлыг хийж гүйцэтгэсэн нь ZTE корпораци төрийн болон төрийн бус байгууллагуудын үйл ажиллагаа, хүмүүсийн хэл яриа, дүрс бичлэгийг хуулж авах бүрэн боломжтой гэсэн үг юм.

  “ZTE” Монголын зах зээлд орж ирсэн даруйдаа татвараас зайлсхийсэн, хууль бусаар тендер авсан зэрэг хууль бус үйлдэлд нэр холбогдох болсон.Тэд манай Засгийн газартай ямар панз, наймаа хийх гэж буй талаар 24tsag.mn дараагийн нийтлэлдээ дурдах болно. Харин энэ удаа чухам ямар хэрэг тарьсан учир “аюултай” хэмээн тооцогдох болсныг хүргэе.

Филлипин: Филиппиний ерөнхийлөгч асан Глория Арроё болон түүнийг тойрон хүрээлэгчид Хятадын “ZTE” компаниас их хэмжээний хээл хахууль авсан гэж шүүхэд дуудагдаад байгаа юм. Тэрбээр 2007 онд ерөнхийлөгчийн албан тушаалд байхдаа тус улсын мэдээллийн системийг шинэчлэх тендер өгч, 329,5 сая долларыг “гулсуулж” авчээ. Уг төсөлд 130 сая доллар зарцуулагдах байсан ч хоёр тал тохиролцож 329,5 сая ам.доллар төсвийн мөнгөөс гаргуулжээ. Энэ нь тухайн үедээ илрээгүй ч Глория Арроёыг ерөнхийлөгчийн суудлаасаа буусны дараа 2010 оны сүүлээр нийтэд ил болсон байна.

Африк: “ZTE” Уганда, Замби, Кени зэрэг Африкийн орнуудад цахилгаан холбооны томоохон төсөлөх хариуцан авчээ. Энэ дагуу маш олон хятад ажилчид дээрх орнуудад ирж байгаа тул үүнийг Үндэсний аюулгүй байдалд нөлөөлнө гэж хилээр орж ирж буй хятад ажилчдын тоонд хязгаарлалт тавихыг шаардаж байгаа аж. Зимбаби улсын Дотоод хэргийн яамнаас “ZTE”-гийн байранд гэнэтийн шалгалт хийж, хуурамч бичиг баримтаар хил даван орж ирсэн хятад ажилчдыг баривчилсан байна.

Шри Ланка: Тус улсын парламентийн гишүүн Мангала Самаравийра “ZTE”-ээс нийлүүлсэн цахилгаан холбооны тоног төхөөрөмжийг иргэдийн утас, телефон, хувийн цахилгаан шуудан зэргийг хянаж тагнахад ашигладаг гэж мэдэгдэн шалгахыг хүсчээ.

Норвеги: “ZTE” компани Норвегийн үндэсний оператор “Теленор”-ын тедер хариуцсан албан тушаалтнуудад авлигал өгөх гэж оролдсон байна. Тиймээс “Теленор”-ынхон Европ дахь бүх салбар, нэгжүүддээ зургаан сарын хугацаанд Хятадын компанитай хамтран ажиллахгүй байхыг үүрэг болгосон баримт байна.

Иран: Ираны Засгийн газар “ZTE”-тэй 98,6 сая ам.долларын тоног төхөөрөмж нийлүүлэх гэрээ байгуулсан юм. Энэ төхөөрөмжүүд нь газар доорх утсан сүлжээ болон үүрэн телефон, интернет холбоо зэрэг холбооны хэрэгслүүдэд хяналт тавих чадвартай аж. Тиймээс Ираны Засгийн газрыг тэдэнтэй нийлж иргэдээ тагнаж, баривчилж байгээ гэж олон улсын хүний эрхийн байгууллагууд эсэргүүцэж байгаа юм. Энэ асуудал цаашдаа олон улсын хэмжээнд том маргаан өрнүүлэх төлөвтэй гэж ажиглагчид бичжээ. Иранд нийлүүлсэн төхөөрөмж нь ярьж байгаа хүний байрлалыг илрүүлэх, яриаг нь таслах, цахим шуудан, чатны яриаг сонсох, интернетэд холбогдож байгаа веб хуудасных нь мэдээлэлд задлан шинжлэл хийх гээд иргэдийн хувийн нууцад халдах чадалтай аж.

    Харин Монголд. Одоогоор “ZTE”-ийн төхөөрөмжийг “Skytel”, “G-Mobile” гэсэн хоёр үүрэн телефоны оператор ашиглаж байгаа. Засгийн газар энэ компанид дахин том хэмжээний тендер олгох тухай яригдаж байгаа юм. Авлигалаар мэргэшсэн Хятадын компани одоо биш гэхэд ирээдүйд бидний утсыг чагнаж, тагнахыг үгүйсгэх аргагүй гэж учир мэдэх, мэргэжлийн хүмүүс хэлж байна.