Н.Энхбаярын хоригдохоосоо өмнө өгсөн хамгийн сүүлийн ярилцлага. Үүрийн 05 цаг 50 минут
-Болж байгаа үйл явдлын талаар юу гэж бодож байна вэ?
- Энэ явдал бол өнөөдрийн Монголын төрийн яаж доройтсон, дампуурсныг харуулж байна. Олигиархууд хэт даварч, өөрсдийн эрх мэдлийг хууль зөрчин ашиглаж байгаагийн нэг илрэл юм. Мөн хэд хэдэн хуулийг зөрчсөн ноцтой үйл явдал боллоо.
Нэгдүгээрт, намайг сэжигтнээр тооцоогүй. Сэжигтнээр татах тогтоол үзүүлээгүй, уншаагүй, гар хөлийн үсэг аваагүй. Тэгэхээр сэжигтнээр тооцоогүй хүнийг хорьж, цагдах, хүч хэрэглэх, саатуулах эрх байхгүй. Тийм хууль байхгүй.
Хоёрдугаарт, намайг баривчлахдаа хүч хэрэглэж, дээрээс нь ямар ч бичиг баримт, ямар нэг байгууллагын танилцуулга ч үзүүлээгүй.
Гуравдугаарт, буу гаргасан. Энэ чинь хууль зөрчиж буй хэрэг мөн биз дээ. Ийм үйл ажиллагаа болж байхад цаанаас нь таслан зогсоох ёстой байдаг. Гэтэл тэгсэнгүй. Маш олон цагдаа нар бүсэлчихсэн байсан.
-Таныг долоон сарын нэгний баримтыг дэлгэснээс гадна өөр хэд хэдэн асуудлуудаар буруутгасан гэсэн?
- Тийм. Долоон сарын нэгний баримт дэлгэсэн, МАХН-ыг байгуулсан, мөн сонгууль болох гэж байгаа болохоор өрсөлдөгч гарч ирлээ хэмээн намнаж эхэлж байгаа юм. МАХН-ыг би хувиараа байгуулсан бус төр засгаас байгуулсан юм шүү дээ. Мөн Японоос Д.Чойжамц хамба бид хоёрт бэлэглэсэн жижиг тоног төхөөрөмжийг Монголын ард түмэнд өгсөн юм шиг мушгин гуйвуулж буруутгасан. Мөн “ТВ9” телевизийг устгахын тулд болон манай хүүтэй ямар ч холбоогүй компанийг намайг хүүгээрээ дамжуулж янз, янзын буруу зүйл хийсэн юм шиг мушгин зориуд гэмт хэрэгтээ холбогдуулах гэж ийм зүйл хийж байна. Тэгэхээр монголчууддаа гэж хэлэхэд энэ үйл явдлаас ерөөсөө битгий ай, би ч гэсэн айхгүй байна гэж хэлмээр байна. Намайг долоон сарын нэгний асуудлаар баримт дэлгэж, шударга байхыг уриалсны төлөө намайг хэлмэгдүүлж байгаа юм. Энэ цагдаа нар юу болж байнаа. Цагдаа нарын ч буруу гэж юу байхав. Эд нарт тушаал өгсөн дарга нар, улс төрчид л цаана нь байгаа. Өөрсдөө чадахгүй эдгээр залуусыг дээрэлхэж байгаа байхгүй юу. Энэ үнэхээр эмгэнэлтэй хэрэг. Гэхдээ бид энэ шударга бус үйл явдал, шударга бус нийгмийг засна. Авилга, хээл хахууль авсан нөхдүүдээ шалгахгүй байж шударга ёсны төлөө явж байгаа хүнд ингэж хандаж байна шүү дээ. Монголын ардчилал ямар доройтож байгаа нь л харагдаж байна даа.
- Таныг удаа дараа мөрдөн байцаалтад дуудахад ирээгүй гэсэн тайлбарыг өгч байсан?
- Би хэлсэн. Үндсэн хуулиар миний эсрэг зориуд хэрэг үүсгээд, худлаа зүйл зохиогоод байгаа болохоор би өөрийнхөө эсрэг мэдүүлэг өгөхгүй байх эрхтэй шүү дээ, би хүүхдийнхээ эсрэг мэдүүлэг өгөхгүй шүү дээ. Тэгээд би хэлсэн, би мэдүүлэг өгөхгүй ээ, энэ цаанаасаа улс төрийн бодлоготой үйл ажиллагаа гэж хэлсэн. Үүний цаана хэд хэдэн хүмүүс бий. Д.Дорлигжав хууль зөрчиж томилогдсон прокурор, Ц.Нямдорж өшөө хонзонгоор дүүрсэн хүн, Ц.Элбэгдорж 2009 оны сонгуулийн булхиагаа дарах гэж ийм зүйл зохиож байгаа хүн, С.Батболд худлаа мэдэн будилсан Засгийн газрын тэргүүн, С.Баяр долоон сарын нэгний хэрэгтэй нэвт холбоотой хүн гээд таван хүний нэрийг би хэлчихье. Тиймээс энэ хүмүүсийг чаддаг юм бол нотлох баримтаа гаргаад ир, шүүх дээр уулзая гэж хэлмээр байна. Үнэхээр шүүх гэж байдаг юм бол үнэн мөнийг нь шийдэх биз ээ.
-АТГ-ын дарга Э.Амарбат шаардлагатай бол галт зэвсэг хэрэглэнэ гэж хэлж байсан. Тэгэхээр таныг баривчлах үед галт зэвсэг хэрэглэх шаардлага бүрдсэн байсан гэсэн үг үү?
- Юу гэсэн үг вэ, би тэгэхэд юу болоод, яагаад гэж асуухад ерөөсөө юу ч танилцуулаагүй. Тэгээд үг дуугүй буу шийдэмтэй долоо, найман залуус дайрч орж ирээд намайг өргөөд аваад гарсан. Төрийн тусгай хамгаалалтийг үгүйсгэж, дайран орж ирж, саатуулж байгаа нь хууль зөрчсөн хэрэг. Намайг баривчилж болно. Монголын ард түмнийг баривчилж чадахгүй. Тиймээс шударга ёсны төлөө хамтдаа тэмцье л гэж хэлмээр байна. Бид худлаа ярьсан Д.Дорлигжав, Ц.Элбэгдорж, С.Батболд, Ц.Нямдорж, С.Баяр гэсэн хүмүүсээс айхгүй тэд бол Монголын гутамшиг болсон хүмүүс.
-Та долоон сарын нэгэнтээ холбоотой баримтыг дэлгэсэн учраас энэ үйл явдлаар таны амыг хаах гэсэн юм шиг?
- Тийм. Долоон сарын нэгний асуудлыг би нээлттэй болгоё гэж хэлсэн. Харин тэд хаалттай хэвээр үлдээнэ гээд байгаа нь цаанаа нэг учиртай биз дээ. Би долоон сарын нэгэнтэй холбоотой нууц материал дэлгээгүй. Гэтэл нууц материал дэлгэсэн гээд янз бүр болоод дээр дурдсан хүмүүс муугаар нь цагдаа нарыг дайчлан өөрсдөө нуугдаж байгаа юм.
-УИХ таны тусгай хамгаалалтыг цуцалсан тохиолдолд танд эрүүгийн хэрэг үүсгэх ёстой биш үү?
Уул нь тийм. Гэхдээ хууль зөрчлөө. Нотлох баримтаа гаргаад ир, тэгээд шүүх дээр уулзая гэж дахин хэлье.

- Энэ явдал бол өнөөдрийн Монголын төрийн яаж доройтсон, дампуурсныг харуулж байна. Олигиархууд хэт даварч, өөрсдийн эрх мэдлийг хууль зөрчин ашиглаж байгаагийн нэг илрэл юм. Мөн хэд хэдэн хуулийг зөрчсөн ноцтой үйл явдал боллоо.
Нэгдүгээрт, намайг сэжигтнээр тооцоогүй. Сэжигтнээр татах тогтоол үзүүлээгүй, уншаагүй, гар хөлийн үсэг аваагүй. Тэгэхээр сэжигтнээр тооцоогүй хүнийг хорьж, цагдах, хүч хэрэглэх, саатуулах эрх байхгүй. Тийм хууль байхгүй.
Хоёрдугаарт, намайг баривчлахдаа хүч хэрэглэж, дээрээс нь ямар ч бичиг баримт, ямар нэг байгууллагын танилцуулга ч үзүүлээгүй.
Гуравдугаарт, буу гаргасан. Энэ чинь хууль зөрчиж буй хэрэг мөн биз дээ. Ийм үйл ажиллагаа болж байхад цаанаас нь таслан зогсоох ёстой байдаг. Гэтэл тэгсэнгүй. Маш олон цагдаа нар бүсэлчихсэн байсан.
-Таныг долоон сарын нэгний баримтыг дэлгэснээс гадна өөр хэд хэдэн асуудлуудаар буруутгасан гэсэн?
- Тийм. Долоон сарын нэгний баримт дэлгэсэн, МАХН-ыг байгуулсан, мөн сонгууль болох гэж байгаа болохоор өрсөлдөгч гарч ирлээ хэмээн намнаж эхэлж байгаа юм. МАХН-ыг би хувиараа байгуулсан бус төр засгаас байгуулсан юм шүү дээ. Мөн Японоос Д.Чойжамц хамба бид хоёрт бэлэглэсэн жижиг тоног төхөөрөмжийг Монголын ард түмэнд өгсөн юм шиг мушгин гуйвуулж буруутгасан. Мөн “ТВ9” телевизийг устгахын тулд болон манай хүүтэй ямар ч холбоогүй компанийг намайг хүүгээрээ дамжуулж янз, янзын буруу зүйл хийсэн юм шиг мушгин зориуд гэмт хэрэгтээ холбогдуулах гэж ийм зүйл хийж байна. Тэгэхээр монголчууддаа гэж хэлэхэд энэ үйл явдлаас ерөөсөө битгий ай, би ч гэсэн айхгүй байна гэж хэлмээр байна. Намайг долоон сарын нэгний асуудлаар баримт дэлгэж, шударга байхыг уриалсны төлөө намайг хэлмэгдүүлж байгаа юм. Энэ цагдаа нар юу болж байнаа. Цагдаа нарын ч буруу гэж юу байхав. Эд нарт тушаал өгсөн дарга нар, улс төрчид л цаана нь байгаа. Өөрсдөө чадахгүй эдгээр залуусыг дээрэлхэж байгаа байхгүй юу. Энэ үнэхээр эмгэнэлтэй хэрэг. Гэхдээ бид энэ шударга бус үйл явдал, шударга бус нийгмийг засна. Авилга, хээл хахууль авсан нөхдүүдээ шалгахгүй байж шударга ёсны төлөө явж байгаа хүнд ингэж хандаж байна шүү дээ. Монголын ардчилал ямар доройтож байгаа нь л харагдаж байна даа.
- Таныг удаа дараа мөрдөн байцаалтад дуудахад ирээгүй гэсэн тайлбарыг өгч байсан?
- Би хэлсэн. Үндсэн хуулиар миний эсрэг зориуд хэрэг үүсгээд, худлаа зүйл зохиогоод байгаа болохоор би өөрийнхөө эсрэг мэдүүлэг өгөхгүй байх эрхтэй шүү дээ, би хүүхдийнхээ эсрэг мэдүүлэг өгөхгүй шүү дээ. Тэгээд би хэлсэн, би мэдүүлэг өгөхгүй ээ, энэ цаанаасаа улс төрийн бодлоготой үйл ажиллагаа гэж хэлсэн. Үүний цаана хэд хэдэн хүмүүс бий. Д.Дорлигжав хууль зөрчиж томилогдсон прокурор, Ц.Нямдорж өшөө хонзонгоор дүүрсэн хүн, Ц.Элбэгдорж 2009 оны сонгуулийн булхиагаа дарах гэж ийм зүйл зохиож байгаа хүн, С.Батболд худлаа мэдэн будилсан Засгийн газрын тэргүүн, С.Баяр долоон сарын нэгний хэрэгтэй нэвт холбоотой хүн гээд таван хүний нэрийг би хэлчихье. Тиймээс энэ хүмүүсийг чаддаг юм бол нотлох баримтаа гаргаад ир, шүүх дээр уулзая гэж хэлмээр байна. Үнэхээр шүүх гэж байдаг юм бол үнэн мөнийг нь шийдэх биз ээ.
-АТГ-ын дарга Э.Амарбат шаардлагатай бол галт зэвсэг хэрэглэнэ гэж хэлж байсан. Тэгэхээр таныг баривчлах үед галт зэвсэг хэрэглэх шаардлага бүрдсэн байсан гэсэн үг үү?
- Юу гэсэн үг вэ, би тэгэхэд юу болоод, яагаад гэж асуухад ерөөсөө юу ч танилцуулаагүй. Тэгээд үг дуугүй буу шийдэмтэй долоо, найман залуус дайрч орж ирээд намайг өргөөд аваад гарсан. Төрийн тусгай хамгаалалтийг үгүйсгэж, дайран орж ирж, саатуулж байгаа нь хууль зөрчсөн хэрэг. Намайг баривчилж болно. Монголын ард түмнийг баривчилж чадахгүй. Тиймээс шударга ёсны төлөө хамтдаа тэмцье л гэж хэлмээр байна. Бид худлаа ярьсан Д.Дорлигжав, Ц.Элбэгдорж, С.Батболд, Ц.Нямдорж, С.Баяр гэсэн хүмүүсээс айхгүй тэд бол Монголын гутамшиг болсон хүмүүс.
-Та долоон сарын нэгэнтээ холбоотой баримтыг дэлгэсэн учраас энэ үйл явдлаар таны амыг хаах гэсэн юм шиг?
- Тийм. Долоон сарын нэгний асуудлыг би нээлттэй болгоё гэж хэлсэн. Харин тэд хаалттай хэвээр үлдээнэ гээд байгаа нь цаанаа нэг учиртай биз дээ. Би долоон сарын нэгэнтэй холбоотой нууц материал дэлгээгүй. Гэтэл нууц материал дэлгэсэн гээд янз бүр болоод дээр дурдсан хүмүүс муугаар нь цагдаа нарыг дайчлан өөрсдөө нуугдаж байгаа юм.
-УИХ таны тусгай хамгаалалтыг цуцалсан тохиолдолд танд эрүүгийн хэрэг үүсгэх ёстой биш үү?
Уул нь тийм. Гэхдээ хууль зөрчлөө. Нотлох баримтаа гаргаад ир, тэгээд шүүх дээр уулзая гэж дахин хэлье.