Энэ долоо хоног улс төр болон нийгмийн хувьд “хуйсалзсан” долоо хоногт болж өнгөрлөө. Яагаад хуйсалзсан гэхээр МАН дотроо хоёр хуваагдсан хэмээн олон нийтийн зүгээс шүүмжлэл их дагуулж байсан бол АН-д хоёр толгой гарч ирснээр асуудал мөн даамжрав. Харин нийгэм, цаг үед болсон онцлох үйл явдлаас дурдвал энэ баасан гаригт Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайд Д.Сумъяабазар “Эко Алтан Замаарын тусгай зөвшөөрлийг цуцална гэдгийг мэдэгдсэн. Тодруулбал, өнгөрсөн хоёрдугаар сарын 28-ны өдөр Төв аймгийн Заамар суманд үйл ажиллагаа явуулдаг “Эко Алтан Заамар” компанийн уурхайд нуранги болж, дөрвөн иргэн амь насаа алдсан харамсалтай хэрэг гарсан. Тэгвэл салбарын сайд эл үйл явдлыг тус уурхайн дарга нарын ашиг хонжоо хайснаас үүдэн гарсан хэмээн үзэж тус уурхайн Заамар суманд эзэмшдэг ашиглалтын дөрвөн лицензийг цуцална гэдгээ хэлсэн юм. Ямартай ч тус уурхайн үйл ажиллагааг цуцлах нь цаг хугацааны асуудал боллоо. Хамгийн гол асуудал нь тус уурхайд нуранги үүсэх нөхцөл байдал үүссэн гэдгийг хэд хоногийн өмнөөс мэдэж байсан гэх бөгөөд салбарын сайд үүнийг л ашиг хонжоо хайсан дарга нарын хариуцлагагүй үйлдэл гэж хэлж буй аж. Тэгвэл дээрх осол гарсны дараахан тус уурхайн нууц ноёнтон гэгдэх “Баян” Базараа ажилчдынхаа амийг 49 сая төгрөг, хоёр өрөө байраар цайруулах тухай мэдээлэл гарсан. Энэ талаар тус уурхайд амь насаа алдсан иргэдийн нэгнийх нь ар гэрээс тодруулахад үнэн гэсэн хариултыг өгсөн бөгөөд тохиролцохгүй гэдгээ ч хэлсэн юм. Учир нь уг уурхайн эзэн гэгдэх “Баян” Базараатай бүгдийг мөнгөөр шийддэг хэмээн Заамар сумын иргэд ихэд дургүйцдэг юм билээ. Заамарын иргэдээс хэд хэдэн удаа тус уурхайн үйл ажиллагааг цуцлуулахаар хүсэлт гаргасан ч уш асуудлыг шийддэг эрх төрийн байгууллагад очоод гацдаг гэдгийг нутгийн иргэдийн төлөөлөл хэлж байлаа.
Энд ийм асуудал байна. Нуранги үүсэх нөхцөл байдал бий болох гэж буйг урьдаас мэдсэн мөртлөө үйл ажиллагааг нь үргэлжлүүлсэн гэх дарга нарын шунахай, ажилчдаа боддоггүй асуудлаас үүдэн ийм асуудал үүссэн учир уурхайг хаах арга хэмжээ авч байгаа юм байна. Харин хүний амь эрсэдсэн асуудалд хэн хариуцлага хүлээх юм бол. Уг нь энэ асуудалд хэрэг нээж, мөрдөн байцаалтын шатанд яваа л даа. Гэвч шүүх байгууллага аль хэдийн иргэдийн итгэлийг алдсан шүү дээ. Ямар сайндаа л авлигын индексээрээ нэгдүгээрт жагсхав дээ. Өөрөөр хэлбэл, уг асуудал шүүхийн шатанд очоод өөх ч биш, булчирхай ч биш болж сэвэгдээд өнгөрөх вий гэсэн болгоомжлол байна. Учир нь мөнгөтэй хүнд хууль үйлчилдэггүй зарчмыг өнгөрсөн хугацаанд их харсан тул эргэлзээтэй.
Түүнчлэн сүүлийн үед хар тамхины асуудал манай улсын толгойн өвчин боллоо. Хар тамхи гэгч зүйл залуу үеийг маань ч тойрсонгүй дайраад өнгөрсөн юм. Тодруулбал, өнгөрсөн онд насанд хүрээгүй зургаан иргэн хар тамхины хэрэгт холбогдсон асуудал олон нийтэд ил боллоо. Мөн энэ сарын 13-ны оройн 19.00 цагийн орчимд хүүхдийн 100 дугаар дэлгүүрийн ойролцоо гурван иргэнийг мансууруулах бодис хэрэглэсэн байж болзошгүй үед нь баривчилсан юм. Шалгалтаар тэдний унаж явсан автомашинаас мансууруулах төрлийн бодис илрүүлснийг холбогдох байгууллагаас мэдээлсэн юм. Он гарсаар 88 хүн хар тамхи, мансууруулах бодисны хэрэгт холбогдсон гэх тоо баримт байна. Хамгийн гол нь насанд хүрээгүй хүүхдүүд бусдын нөлөөнд автах нь их байдаг байна. Хар тамхи гэх айхавтар зүйлээс залуу үеэ яаж хамгаалах вэ. Тэднийг дайраад өнгөрч байгааг дээрх тоо баримт харуулж байна.
Мөн энэ долоо хоногт багшийн ёс зүй хөндөгдөж эхэллээ. Тодруулбал, энэ пүрэв гаригт багшдаа зодуулсан хүүгийн элэг нь бяцарчээ гэх мэдээлэл уахим хуудсаар цацагдсан юм. Уг хэргийн мөрөөр лавлаж үзэхэд Хэнтий аймгийн Бор-Өндөр цогцолбор сургуулийн арваннэгдүгээр ангийн сурагч Б.Бат-Эрдэнийн анги даасан багш хүүг тамхи татан зогсож байхыг хараад уурсан цохисноор хэрэг гарсан байдаг. Хүү ГССҮТ-д хэвтэн эмчлүүлж байгаа бөгөөд эмч нар шуурхай ажилласны үр дүнд биеийн байдал нь сайжирсан гэх мэдээллийг өгч байгаа. Өнгөрсөн оны дөрөвдүгээр сард Баянгол дүүргийн лаборатори 93 дугаар сургуулийн багш сурагчаа эмээдээ хов зөөлөө хэмээн зоддог байсан хэрэг гарч байсан.
Эрхээ хамгаалуулах, цалингаа нэмүүлэхийн тулд хэчнээн хоногоор жагсажж, сурагчдын сурах эрхийг зөрчдөг. Дээр нь сурагчдаа ёс зүйгүй ханддаг багш нарын ёс зүйг ярих асуудал болжээ.
Б.Лхам
Сэтгэгдэл (3)