“Ковид-19” өвчнийг манай улс дотооддоо алдахаас өмнөх хэдэн долоо хоногт иргэн Б.Цогтгэрэлийн өөрийн сошиал хуудсаар хүргэж байсан Шилэн дансны мэдээллийн дагуу төрийн алба, төрийн өмчит үйлдвэрүүд татвар төлөгчдийн мөнгөөр хэрхэн туйлж байсныг иргэд мэдэж авсан.
Хэдийгээр Шилэн дансны мэдээлэл нээлттэй байдаг ч иргэн Б.Цогтгэрэл шиг уйгагүй ухаж, ул суурьтайгаар судлаж байсан нь ховор юм. Түүний дэлгэсэн баримтуудаас төсвийн дийлэнхийг бүрдүүлдэг, бидний нэрлэдгээр улсын төсвийн саалийн үнээ нь болсон “Эрдэнэ үйлдвэр” угтаа улстөрчид хийгээд улстөрчдийн томилдог үйлдвэрийн дарга нарын “Саалийн үнээ” нь болсон гэдэг нь тод харагддаг. Ганцхан жишээ. Эрдэнэтийн захирал Х.Бадамсүрэнгийн охиныхоо сургалтын төлбөрөөс эхлээд олон зуун сая төгрөгийн тансаглал нь ил болж иргэдийн дургүйцлийг төрүүлээд байсан юм. Харамсалтай нь дотооддоо алдсан цар тахал Эрдэнэтийн захирлуудын тансаглалын дуулианыг хэсэг нам гүмд аваачлаа.
Нэг ёсондоо цар тахал улс үндэстнийг түгшүүрт автуулж байх энэ цаг үед “Эрдэнэт”-ийн захирал л баяртай байх шиг байна.
Гэхдээ энэ бол цаг хугацааны л асуудал. Тэртэй тэргүй УИХ-ын үнэмлэхүй олонхийн бүлгийн дарга нь хүртэл хариуцлага тооцох тухай үг унагасан шүү дээ.
УИХ дахь МАН-ын бүлгийн дарга Д.Тогтохсүрэн ” Хариуцлага ижил тэгш байх ёстой. Төсвийн хуулийг зөрчсөн бүгд л ижил, тэгш хариуцлага хүлээх ёстой. Эрдэнэт үйлдвэртэй холбоотой асуудал нийгмийн сүлжээгээр гарсан байна. Манай бүлэг хариуцлага тооцох ёстой гэж үзэж байгаа. Засгийн газар хариуцлага тооцно. Манай бүлгийн гишүүд хариуцлага тооцох ёстой гэсэн байр суурьтай байгаа. Засгийн газар ойрын үед хариуцлага тооцно гэж бодож байна” хэмээн мэдэгдсэн билээ.
Шилэн дансаас Иргэн Б.Цогтгэрэлийн шүүрдэн гаргаж ирсэн Х.Бадамсүрэн захиралтай холбоотой хэдхэн баримтыг энэ цагт мартагнуулалгүй сануулах нь илүүдэхгүй биз ээ.
Тэрбээр охиныхоо сургалтын төлбөр болох 102 сая төгрөгийг үйлдвэрийн мөнгөөр төлсөн, 52 сая төгрөгөөр массажны сандал авсан, 512 сая төгрөгөөр машин авах гэж байсан гэх мэт олон баримт ил болгосноор саалийн үнээ болох эрдэнэт үйлдвэрийн хөрөнгөөр туйл буй эрээ цээргүй энэ үйлдэлд хариуцлага тооцохыг олон нийт шаардаж эхэлсэн билээ. Х.Бадамсүрэн захирлын тансаглал үүгээр дуусахгүй. 8 сая 300 мянган төгрөгөөр мөнгөн аяганы урьдчилгаа төлбөр төлсөн.
"Эрдэнэт" үйлдвэрийн удирдлагуудын томилолтод 1 тэрбум 655 сая гаруй төгрөг зарцуулсан. Хэвлэлийн захиалгад 618 сая, зар сурталчилгааны зардалд 1 тэрбум 221 сая гаруй төгрөг зарсан гээд цааш үргэлжилнэ.
Бүүр наргиж цэнгэхэд хүртэл зориулж, хүлээн авалтын зардал хэмээн 557 сая 349 сая 298 төгрөг зарцуулсан байх аж. Ерөнхийлөгч асан Н.Багабандийн "ТИТЭМ ҮГ-4" номыг 25 сая төгрөгөөр худалдан авсан баримт ил болсон. "Эрдэнэт" үйлдвэрийн 40 жилийн ойн арга хэмжээний үеэр Италийн FOSRL компаниар 27 сая 727 мянган төгрөгөөр брэндинг хийлгэсэн. "НЭПКО" ХХК-иас 9 сая 250 мянган төгрөгөөр ном худалдан авсан.
Хамгийн сүүлд гэхэд Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлөөс зөвшөөрөл авч байгуулах хуультай асар өндөр үнийн дүнтэй шууд гэрээнүүдийг асуулгүйгээр байгуулж байсан баримтуудыг тэрбээр дэлгэлээ.
Эдгээр шууд гэрээний үнийн дүн нь мэдэгдэж байгаагаар 429.8 тэрбум төгрөгийн үнийн дүнтэй байгаа юм. Түүний нэг нь Италийн алдарт Minotti luigi & benigno брэндийн алтадмал ширээ, тумбочкаг одоогийн ханшаар 160 сая 194 мянган төгрөгөөр худалдан авсан баримт ил болоод байна. Эдгээр шууд гэрээнүүдийг ҮАБЗ-өөс зөвшөөрөл авч хийгээгүй гэдгийг ҮАБЗ-ийн нарийн бичгийн дарга А.Гансүх мэдэгдээд байгаа юм.
Б.Батчимэг
Сэтгэгдэл (17)