
Хуралдааны эхэнд төсөл санаачлагчийн илтгэлийг Хууль зүйн сайд Х.Тэмүүжин танилцуулсан.
Шүүхийн тухай багц хуулийн үзэл баримтлалд нийцүүлэн Улсын Их Хурлаас энэ оны нэгдүгээр сарын 24-ний өдөр батлагдсан Шүүх байгуулах тухай хуульд шүүхийг шүүн таслах ажлын төрлөөр дагнан байгуулж, шүүхийн нэр, тэдгээрийн байрших газрын нэр, нутаг дэвсгэрийн харьяаллыг тогтоожээ. Гэтэл уг хуулийг хэрэгжүүлэх явцад хүндрэлтэй нөхцөл байдал үүссэн байна.
Шүүх байгуулах тухай хуульд нийслэлийн төвийн 6 дүүргийг хоёр бүсэд хуваан Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн шүүхүүдийг нэгтгэн зүүн бүс, Сонгинохайрхан, Баянгол, Хан-Уул дүүргийн шүүхүүдийг нэгтгэн баруун бүс гэж хэрэг, маргаан хянан шийдвэрлэх харьяаллыг тогтоон шүүхүүдийн байрших газрын нэрийг зөвхөн Баянзүрх, Сонгинохайрхан дүүрэг гэж тогтоосон нь шинээр өөрчлөн байгуулагдах шүүхүүдийг байршуулахаар шүүхүүдийн байрны нутаг дэвсгэрийн харьяаллаас шалтгаалан Шүүх байгуулах тухай хуулийн зарим зүйл, заалтыг зөрчих нөхцөл байдал үүсээд байгаа аж.
Харин нийслэлийн Баянзүрх, Сонгинохайрхан дүүргийн нутаг дэвсгэрт байрших дүүргийн Эрүү, Иргэний хэргийн анхан шатны 1, 2 дугаар нийт 4 шүүхийг байршуулах шүүхийн цогцолбор байр баригдаж ашиглалтанд ортол тухайн дүүргүүдийн нутаг дэвсгэрт байгаа шүүхүүдийн байрнаас гадна одоогийн ашиглаж байгаа Сүхбаатар, Чингэлтэй, Баянгол, Хан-Уул дүүргийн шүүхүүдийн байранд шүүхүүдийг байршуулж, шүүн таслах ажиллагааг алдагдуулахгүй хэвийн явуулах боломжтой гэж үзэн төсөл санаачлагчийн зүгээс энэхүү хуулийн төслийг боловсруулжээ.
Хуулийн төсөлтэй холбогдуулан УИХ-ын гишүүн Д.Лүндээжанцан, З.Баянсэлэнгэ, Р.Гончигдорж, Ц.Оюунбаатар нар асуулт асууж хариулт авлаа. Гишүүдийн зүгээс цаашид цэгцтэй, зохион байгуулалттай бодлого явуулах нь зүйтэйг хэлж, хуулийн төслийг хэлэлцүүлгийн шатанд нухацтай ярилцах шаардлагатай гэсэн байр сууринаас хандаж байв.
Хуралдаанаар хуулийн төслийг хэлэлцэх нь зүйтэй гэсэн томьёоллоор санал хураалт явуулсныг гишүүдийн олонх дэмжлээ.
Мөн бусад асуудлын хүрээнд Улсын Их Хурлын 2013 оны намрын ээлжит чуулганы хугацаанд Хууль зүйн байнгын хорооны эрхлэх асуудлын хүрээнд хамаарах харьяа агентлагуудын үйл ажиллагаатай танилцах болон хяналт шалгалт хийхээр ирүүлсэн тус байнгын хорооны гишүүн Ц.Оюунбаатар, О.Баасанхүү, З.Баянсэлэнгэ, Ж.Батзандан, С.Эрдэнэ, Д.Лүндээжанцан нарын гаргасан саналууд болон дээрх асуудалтай холбогдуулан Ажлын хэсэг байгуулах тухай асуудлыг хэлэлцэв.

Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан гишүүд санал хэлсэн. Тухайлбал, УИХ-ын гишүүн Д.Оюунхорол, “ Улсын Их Хурал хяналтын чиг үүргээ хэрэгжүүлээд явах нь зүйтэй. Гэхдээ нэг дор хууль хяналтын байгууллагыг бүхэлд нь шалгах ажлыг хийж чадах уу, үгүй юу, цаг хугацааны асуудал ямар билээ гэдгийг бодолцох хэрэгтэй болов уу. Иймд үйл ажиллагаатай нь танилцах, хяналт шалгалт хийх байгууллагуудыг системтэй болгож, өнөөдөр яг ямар салбар дээр асуудал их байна гэдгийг харах, ингэхдээ Байнгын хороо Хууль зүйн яамтай хамтарсан ажлын хэсэг байгуулан ажиллах нь зүйтэй гэж үзэж байна. Харин УИХ-ын гишүүд бүгдээрээ хууль хяналтын байгууллагыг шалгаад Засгын газрын зарим гишүүний үүрэгт ажлыг Ерөнхий сайдын хэмжээнд үзэж, харж үнэлэлт, дүгнэлт өгч болохгүй нь ойлгомжтой. Иймд Ажлын хэсгийн удирдамж гаргахдаа ямар хуулийн ямар зүйл заалт яаж зөрчигдөж байна, ямар асуудлуудыг ямар хүрээнд ярьж тогтох ёстой юм бэ гэдгийг эхлээд зөв гаргаад явах нь илүү үр дүнтэй. Нөгөө талаас хууль зүйн салбарын шинэчлэлийн бодлого хэрэгжиж байгаа энэ цаг үед хуульчдын өөрсдийнх нь мэргэжил, боловсролыг дээшлүүлэх, ёс зүйтэй холбоотой олон асуудлыг зэрэг харах шаардлагууд гарч ирж байгаа байх. Тиймээс байнгын хорооны зүгээс шалгах гэдэг талаасаа илүүтэй дэмжлэг туслалцаа үзүүлэх, шийдэж болохгүй байгаа асуудлуудыг шийдэхэд оролцох үүрэгтэй ч байж болох юм” гэсэн саналтай байгаагаа хэллээ.
Гишүүдийн зүгээс бүх байгууллагыг нэгэн зэрэг бус харин тодорхой байгууллагуудын үйл ажиллагаатай танилцах, хяналт шалгалт хийх ажлыг хуваарилан Ажлын хэсэг байгуулж, дүнг Хууль зүйн байнгын хороогоор хэлэлцүүлэх нь илүү үр дүнтэй болно гэдгийг хэлж байв.
Ингээд гишүүдийн зүгээс гаргасан саналуудыг харилцан уялдаатай болгон нэгтгэн боловсруулж, дараагийн хуралдаанаар Ажлын хэсэг байгуулах асуудлыг хэлэлцэхээр тогтов. Ингэхдээ ажлын хэсгүүдийн танилцах болон хяналт шалгалт хийх аргачлал, удирдамжийг бэлтгэн хуралдаанд танилцуулах үүргийг Байнгын хорооны ажлын албанд өглөө гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийтэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.