
1990-2012 онд гадаад өрийн хэмжээ 2.4 тэрбум ам.доллар байсан бол 2012-2013 он буюу ганцхан жилийн дотор 2.4 тэрбум ам.доллараар нэмэгдсэн. Засгийн газрын хүссэнчлэн 2013-2014 онд Монгол Улсын өрийн хэмжээг 3.5 тэрбум ам.доллараар нэмэгдүүлнэ гэж тооцвол улсын үндэсний аюулгүй байдал, эдийн засгийн аюулгүй байдалд эрсдэл учруулж болзошгүй юм. Өөрөөр хэлбэл, 1990 он хүртэл социализмын үед авсан 11 тэрбум ам.долларын "их өр"-өөр 330 суманд цэцэрлэг, сургууль, 21 аймагт үйлдвэр аж ахуйн нэгж, орон сууц, Улаанбаатар орон сууцны томоохон хорооллууд, олон үйлдвэр барьж байгуулсан. Дархан, Эрдэнэтийг бүтээн босгосон. Гэтэл нэгхэн жилийн дотор 20 гаруй жилийнхтэй тэнцэхүйц өртэй болсон нь шинэчлэлийн гэх Засгийн газрын тооцоогүй, алсын хараагүй бодлоготой холбоотой гэж МАН-ын бүлгийн дэд дарга С.Бямбацогт онцоллоо. Засгийн газар өнгөрсөн хавар 2015-2016 оны төсвийн төсөөллийг УИХ-аар хэлэлцүүлэхдээ өрийн хязгаарыг 40 хувьд бариулна гэж амлан батлуулсан. Сарын өмнө УИХ-д өргөн барьсан хоёр ч хуулийн төсөлд энэ хувь хэмжээг зөрүүтэй тусгасан байсан гэж тэрээр хэллээ.
Мөн МАН-ын бүлэг Дээд боловсролын санхүүжилт, суралцагчдын нийгмийн баталгааны тухай хуульд өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийн тухайд УИХ-аар анх хэлэлцэж баталсны дагуу оюутан бүр тэтгэлэг авах ёстой, хамрах хүрээ нь өөрчлөгдөх шаардлагагүй гэж үзэж байна. Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж энэхүү үндэсний тэтгэлгийг оюутнуудын нийгмийн баталгааг хангах үүднээс УИХ-аар хэлэлцүүлж батлуулж байсан. Уг тэтгэлэг оюутны өөрийнх нь нэрийн дансанд ордог. Хэрвээ их, дээд сургуулиудад ямарваа нэг босго тавивал 160 мянган оюутны дийлэнх нь үндэсний тэтгэлэг авч чадахгүйд хүрнэ гэж МАН-ын бүлгийн дэд дарга Д.Оюунхорол мэдээллээ.
МАН-ын бүлгийн хуралдаанаар хэлэлцсэн дараах асуудал бол цалин, тэтгэврийг нэмэгдүүлэх асуудал байлаа. Цалин, тэтгэврийг 30 хүртэл хувиар нэмэгдүүлэхийн тулд төсвийн урсгал зардал, хөрөнгө оруулалтын зарим зардлыг танах ёстой. Ингэснээр төсвийн урсгал зардлаас 170 тэрбум, хөрөнгө оруулалтаас 220 орчим тэрбум төгрөг хэмнэгдэх бөгөөд цалин, тэтгэврийг 30 хүртэл хувиар нэмэгдүүлэх боломж бүрдэх юм байна. Ирэх оны төсвийг эрүүл, бодитой болгохын тулд ижил хүчин чадалтай ямар ч объектийг бол ижил өртөгтэй байлгах, валютын ханшийг бодит байдалтай нь уялдуулах шаардлагатай гэж үзэж байна. Ирэх оны төсөвт нэг ам.долларыг 1384 төгрөг байхаар тооцсон нь бодит байдлаас хэт зөрүүтэй байгаа юм. Өнөөдрийн байдлаар нэг ам.доллар 1716 төгрөгтэй тэнцэж байгаа учраас төсөвт ханшийг бодит байдалтай ойртуулан тусгах хэрэгтэй гэж үзэж байна.
Нөгөө талаар МАН-ын бүлгийн гишүүд алтны нөөцийн төлбөрийг бууруулах шаардлагагүй гэдэгт санал нэгдэв.
Сэтгэгдэл (6)