
Хэнтийчүүдийн энэ ойлгомжгүй шийдвэр Засгийн газрын тэргүүнийг ч бухимдуулсан байна. Учир нь өчигдөр Засгийн тэргүүн Н.Алтанхуяг “Хэнтий аймгийн төв Өндөрхаан сумыг Чингис хот болгочихсон. Энэ тал дээр ямар байр суурьтай байна вэ?” гэсэн сэтгүүлчийн асуултад “Би ч бас сайн ойлгохгүй байна. Хуулиа харах ёстой” хэмээн учир битүүлэг хариу барив. Гэтэл Хэнтий аймгийн төвийг Чингис хот болгох арга хэмжээнд Ерөнхий сайдын зөвлөх М.Хүдэрбаатар байснаас гадна энэ шийдвэрийг нь Засгийн газар дэмжиж байгаа гэж олон нийтэд зарласан юм. Ийнхүү Хэнтий аймгийн төвийг Чингис хот болгосон шийдвэрийн талаар орон нутаг Засгийн газар хоёр өөр байр суурийг баримталж байна. Тэгээд ч Монгол Улсын Засаг захиргааны бүтцийн асуудлыг нэг аймгийн ИТХ биш УИХ шийдвэрлэх ёстой. Өнөөг хүртэл Орхон, Дархан-Уул аймгуудыг хотын статустай болгоогүй атлаа Хэнтий аймгийн төвийг Чингис хот хэмээн зарлаж байгаа нь том асуудал үүсгэлээ. Өөрөөр хэлбэл УИХ-ын эрх мэдэлд нэг аймгийн ИТХ дураараа халдаж байна гэсэн үг юм. Ямар ч байсан нэг аймгийн төвийн дураараа хотын статустай болгож байгаа нь нилээд том маргааны эхлэлийг тавилаа. Хэрэв ингэж болно гэвэл бүх аймгийн ИТХ дураараа хуралдаад өөрсдийнхөө аймгийн төвийг хот болгоод зарлаад байж болох нь. Дараа нь сумын ИТХ хуралдаад сумынхаа төвийг аймаг гэж нэрлэх нь л дээ. Ийм замбараагүй юмны эхлэлийг Хэнтийчүүд тавилаа. Уг нь Монгол Улс чинь Засаг захиргааныхаа асуудлыг хуулиар нарийвчлан тогтоосон. Тэр хуулийг зөрчиж байгаа Хэнтий аймгийн ИТХ-д ямар хариуцлага хүлээлгэх вэ гэдэг асуудал ч үүсч байна. Тийм ч учраас Засгийн тэргүүн хариуцлагаас бултаж ойлгохгүй байгаагаа учирлаж эхлэв. Бас “хуулиа харах ёстой”-г сануулсан юм. Хуулинд аймгийн ИТХ-д тийм эрх мэдэл байхгүй л дээ.
Хэнтийчүүд энэ арга хэмжээний үеэр өөрсдийгөө Монголын бахархалт аймаг гэдэг дээр санал нэгдсэн юм. Учир нь Хэнтий аймгийн бэлэгдэл шонхор шувууг Үндэсний бахархалт шувуу, Бурхан Халдун уулыг Үндэсний бахархалт хайрханаар зарласан нь ингэж бардамнахад хүргэсэн биз. Уг арга хэмжээнд оролцсон Чингис хотын анхны захирагч Н.Базарханд сэтгэл хөдлөлөө ч нуугаагүй байна.
Энэхүү ёслолын арга хэмжээний үеэр нэгэн сонирхолтой яриа гарсан нь “Чингис хотын иргэд ямар байх ёстой вэ?” гэдэг асуудал юм. Ямар ч байсан Чингис хотынхон хамгийн түрүүнд аймгийн өнгө үзэмжинд анхаарал хандуулахаас гадна өөрсдийгөө хөгжүүлэх ёстой гэжээ. Мөн Чингис хотын иргэд архи уухгүй, тамхи татахгүй, хэрэг тарихгүй, худлаа хэлэхгүй ёс суртахуунтай байх ёстой талаар ахмадууд сургаал айлдсан байна. Тиймээс Чингис хотын иргэд ямар байх талаар стандарт гаргаж мөрдүүлэх хэрэгтэйг ч хэлжээ. Энэ бүхэн ажил хэрэг болвол Чингис хотын иргэд соёл боловсрол, хүмүүжлийн өндөр түвшинд цойлон гарах бололтой. Чингис хааныхаа нэрээр амлаж байгаа Чингис хотын хөгжил, Чингис хотын иргэдийн ёс зүй ямар байхыг ирэх жилүүд харуулах биз.
Сэтгэгдэл (16)