
Ардчилсан нам өнгөрсөн 2012 оны УИХ-ын сонгууль болон НИТХ-ын сонгуульд "5 А" хөтөлбөр дэвшүүлж оролцсон. Тодруулбал, Агаар нь цэвэр, Амины орон сууцтай, Ажил орлоготой, Амгалан тайван, Авлигагүй Улаанбаатар гэсэн мөрийн хөтөлбөрийг дэвшүүлсэн. Энэ нь ч нийслэлийн иргэдэд таалагдаж хоёр гараа өргөөд АН-ыг сонгосон.
П.Нүрзэд гуайн яриагаар бол “5 А” хөтөлбөрийнх нь 80 орчим хувь нь бараг ажил хэрэг болсон гэнэ. Тэрбээр “Бидний нийслэлийн иргэдэд зориулж гаргасан мөрийн хөтөлбөр амьдралд ойрхон, хотынхны хамгийн их тулгамдсан асуудлыг үнэхээр сайн хөндөж чадсан, хэрэгжих боломжтой ажлууд юм” хэмээн ярьжээ. Тиймээ та бүхний мөрийн хөтөлбөртөө тусгасан дээрх ажлууд нь үнэхээр нийслэлийнхэний хүсэн хүлээдэг зүйл мөн. Гэхдээ өнөөдөр иргэд агаар нь цэвэр, амгалан тайван, авлигагүй хотод амьдарч чадаж байна уу гэдэг нь сонин.
Утааны хэмжээ, түүнд агуулагдах хорт бодис гэхэд өмнөх онуудынхаас огт буураагүй гэж БОНХ-ийн сайд хэлсэн. Засгийн газраас 8 хувийн хүүтэй орон сууцны хөтөлбөр хэрэгжүүлсэн ч тэр нь хүн бүрт хүрч чадахгүй л байна. Сүүлийн жилүүдэд Улаанбаатар хотын хүн амын механик өсөлт эрс нэмэгдэж байгаа. Тухайлбал, 10 жилийн өмнө гэхэд нийслэлийн хүн 700 мянга гаруй байсан бол өнөөдөр 1 сая 600 гаруй хүнтэй болсон гэх жишээний. Эдгээрийн 60-70 хувь нь гэр хороололд амьдарч байна.
Мөн Улаанбаатар хотын тэргүүлэх 5 өвчлөлийн шалтгааныг авч үзвэл амьсгалын эрхтэн тогтолцооны өвчин, хоол шингээх эрхтэн тогтолцооны өвчин, осол гэмтлийн шалтгаант өвчин тэргүүлж байна. Нийт амьсгалын замын өвчний дийлэнх нь 1-4 насны хүүхдүүд байна. Эрүүл мэндийн статистик мэдээнээс амьсгалын тогтолцооны өвчнийг харахад хатгалгаа хамгийн их бүртгэгддэг байна. 2006 онд амьсгалын тогтолцооны өвчний улмаас нас барсан тохиолдол 1000 хүн амд 0.9 байсан бол 2011 онд 0,22, болж өссөн байна.
Утаанаас үүдэлтэй өвчинд дарагдахын хажуугаар гадны нөлөөтэй дээрэм, тонуулаас үргэлж ч бид айж амьдарч байгаа. За тэр авлигагүй, амгалан тайван хотын талаар яриад ч хэрэггүй биз. Нийслэлийн захын хорооллууд л гэхэд бүгд гэрэлгүй, харанхуй байна. Тэнд хичнээн хүүхэд, эмэгтэйчүүд дээрэмдүүлснийг хэлэхэд хүндрэлтэй. Зөвхөн энэ оны долдугаар сарын байдлаар улсын хэмжээнд 14816 гэмт хэрэг үйлдэгдсэний 60,2 хувь нь нийслэлд гарчээ. Тэр дундаа гэр хороололд. Хулгай дээрмээс зугтлаа гэхэд хальтирч унаж бэртэхээс эхлээд нийслэлийн иргэд бидэнд тохиолдох зовлонтой зүйл олон.
Энэ мэтээс үзвэл бодит байдал дээр бүх зүйл П.Нүрзэд даргын ярьсанаас эсрэг байна. УИХ дахь МАН-ын бүлгийн зүгээс ч эрх баригчдийг ажлаа хийж чадахгүй байна хэмээн сүүлийн үед хүчтэй дуугарч байгаа. Тэд эдийн засгийг хүндрүүлсэн хоёр сайдыг огцруулахыг шаардаж, үнийн өсөлтийг харуулсан цаасаар гацуур хүртэл чимж явна. Эдийн засаг хүндэрч, өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүний үнэ хаданд гарснаас эхлээд ард түмний нуруун дээрх ачаа улам нэмэгдсээр байна.
Ийм байхад Нийслэлийн АН-ын хэрэг эрхлэх газрын дарга амьдралаас хол тасархай зүйлийг яриад суух нь одоо цагт хэр тохиромжтой вэ? Улс төрийн намуудын иргэдийн сонголтод нөлөөлөхуйц нэг гол хүчин зүйл нь дэвшүүлж буй мөрийн хөтөлбөр, гаргаж буй бодлого. Энэ бол тэдний сонгогчдод санал болгож буй нэр дэвшигчдээс илүү анхаарал татахуйц баримт бичиг билээ. Тэгэхээр буух эзэнтэй, буцах хаягтай ийм зүйлийн талаар ингэж дураараа ярьж болохгүй санагдана.
П.Нүрзэд гуайн яриагаар бол “5 А” хөтөлбөрийнх нь 80 орчим хувь нь бараг ажил хэрэг болсон гэнэ. Тэрбээр “Бидний нийслэлийн иргэдэд зориулж гаргасан мөрийн хөтөлбөр амьдралд ойрхон, хотынхны хамгийн их тулгамдсан асуудлыг үнэхээр сайн хөндөж чадсан, хэрэгжих боломжтой ажлууд юм” хэмээн ярьжээ. Тиймээ та бүхний мөрийн хөтөлбөртөө тусгасан дээрх ажлууд нь үнэхээр нийслэлийнхэний хүсэн хүлээдэг зүйл мөн. Гэхдээ өнөөдөр иргэд агаар нь цэвэр, амгалан тайван, авлигагүй хотод амьдарч чадаж байна уу гэдэг нь сонин.
Утааны хэмжээ, түүнд агуулагдах хорт бодис гэхэд өмнөх онуудынхаас огт буураагүй гэж БОНХ-ийн сайд хэлсэн. Засгийн газраас 8 хувийн хүүтэй орон сууцны хөтөлбөр хэрэгжүүлсэн ч тэр нь хүн бүрт хүрч чадахгүй л байна. Сүүлийн жилүүдэд Улаанбаатар хотын хүн амын механик өсөлт эрс нэмэгдэж байгаа. Тухайлбал, 10 жилийн өмнө гэхэд нийслэлийн хүн 700 мянга гаруй байсан бол өнөөдөр 1 сая 600 гаруй хүнтэй болсон гэх жишээний. Эдгээрийн 60-70 хувь нь гэр хороололд амьдарч байна.
Мөн Улаанбаатар хотын тэргүүлэх 5 өвчлөлийн шалтгааныг авч үзвэл амьсгалын эрхтэн тогтолцооны өвчин, хоол шингээх эрхтэн тогтолцооны өвчин, осол гэмтлийн шалтгаант өвчин тэргүүлж байна. Нийт амьсгалын замын өвчний дийлэнх нь 1-4 насны хүүхдүүд байна. Эрүүл мэндийн статистик мэдээнээс амьсгалын тогтолцооны өвчнийг харахад хатгалгаа хамгийн их бүртгэгддэг байна. 2006 онд амьсгалын тогтолцооны өвчний улмаас нас барсан тохиолдол 1000 хүн амд 0.9 байсан бол 2011 онд 0,22, болж өссөн байна.
Утаанаас үүдэлтэй өвчинд дарагдахын хажуугаар гадны нөлөөтэй дээрэм, тонуулаас үргэлж ч бид айж амьдарч байгаа. За тэр авлигагүй, амгалан тайван хотын талаар яриад ч хэрэггүй биз. Нийслэлийн захын хорооллууд л гэхэд бүгд гэрэлгүй, харанхуй байна. Тэнд хичнээн хүүхэд, эмэгтэйчүүд дээрэмдүүлснийг хэлэхэд хүндрэлтэй. Зөвхөн энэ оны долдугаар сарын байдлаар улсын хэмжээнд 14816 гэмт хэрэг үйлдэгдсэний 60,2 хувь нь нийслэлд гарчээ. Тэр дундаа гэр хороололд. Хулгай дээрмээс зугтлаа гэхэд хальтирч унаж бэртэхээс эхлээд нийслэлийн иргэд бидэнд тохиолдох зовлонтой зүйл олон.
Энэ мэтээс үзвэл бодит байдал дээр бүх зүйл П.Нүрзэд даргын ярьсанаас эсрэг байна. УИХ дахь МАН-ын бүлгийн зүгээс ч эрх баригчдийг ажлаа хийж чадахгүй байна хэмээн сүүлийн үед хүчтэй дуугарч байгаа. Тэд эдийн засгийг хүндрүүлсэн хоёр сайдыг огцруулахыг шаардаж, үнийн өсөлтийг харуулсан цаасаар гацуур хүртэл чимж явна. Эдийн засаг хүндэрч, өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүний үнэ хаданд гарснаас эхлээд ард түмний нуруун дээрх ачаа улам нэмэгдсээр байна.
Ийм байхад Нийслэлийн АН-ын хэрэг эрхлэх газрын дарга амьдралаас хол тасархай зүйлийг яриад суух нь одоо цагт хэр тохиромжтой вэ? Улс төрийн намуудын иргэдийн сонголтод нөлөөлөхуйц нэг гол хүчин зүйл нь дэвшүүлж буй мөрийн хөтөлбөр, гаргаж буй бодлого. Энэ бол тэдний сонгогчдод санал болгож буй нэр дэвшигчдээс илүү анхаарал татахуйц баримт бичиг билээ. Тэгэхээр буух эзэнтэй, буцах хаягтай ийм зүйлийн талаар ингэж дураараа ярьж болохгүй санагдана.
24tsag.mn
Сэтгэгдэл (11)