
Ойрноос эдийн засагт нааштай үзүүлэлтүүд гарч байна гэсэн мэдээлэл хэвлэлийн хуудсаар элбэг ярайх болсон. Үүнийхээ шалтгааныг гадаад худалдааны алдагдал багасч экспорт өссөн гэдгээр тайлбарлаж байгаа. Улс л юм хойно жилээс жилд экспорт өсөх нь жам ёсны зүйл. Ямаа өсөхөд Засгийн газар ямар ч үүрэггүй гэдэг шиг хувийн хэвшлийн бүтээсэн баялаг Засгийн газарт ямар ч падгүй. Харин импорт хэд дахин буурсан нь ердөө л бид мөнгөгүй болсны илрэл юм. Бид байдгаа шавхаад гаднаас юм авч чадахгүй байна. Хамгийн хачирхалтай нь ямар ч улс дотоодын бүтээгдэхүүнээ бусдад зарж, гаднаас авах юмаа багасгах тусам мөнгөний ханш чангардаг. Гэтэл манайд яг эсрэгээрээ байгаа нь эдийн засгийн өвчин ужгирч гүйцсэнийг харуулж байгаа юм. Харин үүнийг Н.Батбаяр сайд маань сайн талаас нь харахыг зөвлөж байна. “Юмыг муухайгаар харахаа больё л доо. Заавал гаднаас юм авч яах юм, үндэснийхээ үйлдвэрлэлийг дэмжих хэрэгтэй”. Гэвч бид хэрэглэж байгаа юмныхаа хэдийг нь хийж чаддаг билээ. Шүдний оо ч хийж чадахгүй байхад дотоодынхоо үйлдвэрлэлээр долларын ханшийг хязгаарлах яриа бол зүгээр л цаг аргацаасан зүйл юм. Үндэсний үйлдвэрлэл бол валютын ханшийн ганц савалгаанаар босоод ирдэг эд биш. Харин манай эрх баригчид “888 үйлдвэр байгуулаад л бүгдээрээ сайхан амьдарнаа” гэнэ.
Мань эр Хятадад очоод “манай эдийн засгийн өсөлт 11.7% байна” гэхэд цаадуул нь “воов фервеект, та нар яаж чадаж байнаа” гэсэн юм байх. Арчаагүй Хятадын эдийн засгийн өсөлт дөнгөж 7.7% тай байгаа аж. Бид баярлах хэрэгтэйгээ сая л мэдлээ.
Улсын төсөвт долларын ханшийг 1380 төгрөгөөр тооцсоны учрыг асуутал “гаднаас зээл аваад тийм түвшинд барих байсан, гэтэл МАН-ынхан зөвшөөрөөгүй” гэж хэлжээ. МАН-ынхан ч муухай хүмүүс юм даа.
Компаниуд олноор дампуурч байна, ард иргэдийн амьдрал хүндэрч байна гэдэгтэй тэрээр огтхон ч санал нийлэхгүй байгаад зогсохгүй тийм зүйл ярих дургүй байна гэдгээ дуулгалаа. Сайн явах санааных бүгдээрээ сайн сайхан юм бодоод болно, бүтнэ гээд явж байх ёстойгоо эрхэм сайдынхаа мэргэн ухаанаас тольдон мэдэх завшаантай байжээ. Хэдийгээр манай төгрөгийн ханш унаж, эдийн засаг туйлдаж байгаа ч хойтон жил төгрөг бий болсны 90 жилийн ой болох тул бүх зүйл сайхан болно.
Цаашлаад “Өндөр хөгжилтэй орнууд дэлхийн эдийн засгийг тогтвогүй болгож байна” гэсэн Энэтхэгийн төв банкны Ерөнхийлөгчтэй санал нэгдэж үүнийг зогсоохын төлөө бодлого явуулах ёстойг санууллаа. Учир нь бид хамгийн баян улс, үүнийгээ мэддэггүй л гэхээс. Мөнгө бол асуудал биш, дэлхийд нэг хүнд оногдох газар нутгийн хэмжээгээр тэргүүлдэг улс нь хамгийн баянд тооцогддог жишиг байдгийг мэдэж авлаа.
“Баклавраасаа цааш явахгүй нь гээд мастерт явахаа болих хэрэгтэй... Олон диплом хэнд хэрэгтэй юм бэ. Би л гэхэд ганцхан сургууль төгссөн. Үлдсэн нь миний амьдралын сургууль” гэсэн түүний дүгнэлт биднээсээ ингэж хол тасархай хөгжсөний нууц ч байж мэднэ. Хөгжлийн сайд маань хөгжилтэй ч юм даа.
Сэтгэгдэл (57)