Өчигдөр хуралдсан Төрийн байгуулалтын болон Нийгмийн бодлого,боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны хамтарсан хуралдаанаар Монгол хэлний тухай хуулийн төслийг хэлэлцэхийг дэмжсэнээр чуулганы нэгдсэн хуралдаанд хэлэлцүүлэхээр шийдвэрлэсэн. Улсын Их Хурлын гишүүн М.Батчимэг, Н.Батцэрэг, Н.Энхболд, Г.Батхүү, А.Бакей, Л.Гантөмөр нар монгол хэлээ эзэмших, хэрэглэх, хамгаалах, улам боловсронгуй болгохтой холбоотой харилцааг зохицуулах зорилгоор Төрийн албан ёсны хэлний тухай хуулийн шинэчилсэн найруулга болох Монгол хэлний тухай хуулийн төслийг санаачлан боловсруулж Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлсэн билээ. Энэхүү хуулийн төслийн Ажлын хэсгийн ахлагчаар Улсын Их Хурлын гишүүн М.Батчимэг ажиллаж байгаа юм.
Ажлын хэсэг хуулийн төслийг Улсын Их Хурлаар хэлэлцэхээс өмнө монгол хэл бичгийн ахмад, залуу эрдэмтэд, судлаач, их, дээд сургуулийн багш, иргэд олон нийтийг оролцуулсан нээлттэй цуврал хэлэлцүүлэг зохион байгуулж тэдний санал, бодлыг сонсч хуулийн төсөлд тусгахаар шийдвэрлэсэн. Дэлхийн хүн ам 6000 хэлээр ярилцдаг ч мэдээллийн орон зайд 100 хүрэхгүй хэлийг ашигладаг байна. Гэвч ойрын 50 жилд 6000 хэлний 50 хувь нь устах аюул тулгараад байгаа гэх баримтыг ЮНЕСКО гаргажээ. Орчин цагийн монгол хэлний хэм хэмжээ, нэр томьёо, зөв бичих дүрмийг шинжлэх ухааны үндэслэлтэй тогтоох, баталж мөрдүүлэх, хэвшүүлэх, их, дээд сургууль, дунд сургуулийн хичээлийн программд монгол хэл, монгол бичгийн хичээлийг англи хэлний хичээлээс дутуугүй цагаар оруулдаг болгох зэрэг тодорхой асуудлуудыг монгол хэлний эрдэмтэн мэргэжилтнүүд санал болгож, Монгол хэлний тухай хууль Үндсэн хуулийн нэгэн адил монгол хэлний “манаач” байх ёстой гэсэн байр суурьтай байгаагаа илэрхийлж энэ хуулийг яаравчлан гаргах шаардлагатай хэмээн үзэж байгаа юм. Мөн Байнгын хороодын хамтарсан хуралдааны явцад Улсын Их Хурлын гишүүн М.Батчимэг хэлэхдээ, “ Бид хилээ манадаг хэрнээ хэлээ маналгүй иржээ. Гэтэл улс үндэстнүүд хэлээ хил шигээ хамгаалдаг юм байна. Ялангуяа даяаршил эрчимтэй явагдаж буй энэ цаг үед улс үндэстэн үргэлжилж үлдэх баталгаа нь хэл гэж үздэг. Иймд салбар, салбарын зохицуулалт шаардаж байгаа энэ том бодлогыг авч явах Төрийн хэлний үндэсний зөвлөлийг Үндэсний Аюулгүй Байдлын Зөвлөлийн тэргүүн гэдэг утгаар нь Ерөнхийлөгчийн дэргэд байлгавал хуулийн хэрэгжилтийг бүрэн хангаж чадна" гэж үзэж буйгаа онцлон тэмдэглэсэн. Улсын Их Хурлын чуулганы энэ долоо хоногийн Пүрэв гарагийн хуралдааны хэлэлцэх асуудлын дарааллын 11 дүгээрт Монгол хэлний тухай хуулийн төсөл орсон байна.
УИХ-ын гишүүн, Монгол хэлний тухай хуулийн төслийн Ажлын хэсгийн ахлагч М.Батчимэг
Ажлын хэсэг хуулийн төслийг Улсын Их Хурлаар хэлэлцэхээс өмнө монгол хэл бичгийн ахмад, залуу эрдэмтэд, судлаач, их, дээд сургуулийн багш, иргэд олон нийтийг оролцуулсан нээлттэй цуврал хэлэлцүүлэг зохион байгуулж тэдний санал, бодлыг сонсч хуулийн төсөлд тусгахаар шийдвэрлэсэн. Дэлхийн хүн ам 6000 хэлээр ярилцдаг ч мэдээллийн орон зайд 100 хүрэхгүй хэлийг ашигладаг байна. Гэвч ойрын 50 жилд 6000 хэлний 50 хувь нь устах аюул тулгараад байгаа гэх баримтыг ЮНЕСКО гаргажээ. Орчин цагийн монгол хэлний хэм хэмжээ, нэр томьёо, зөв бичих дүрмийг шинжлэх ухааны үндэслэлтэй тогтоох, баталж мөрдүүлэх, хэвшүүлэх, их, дээд сургууль, дунд сургуулийн хичээлийн программд монгол хэл, монгол бичгийн хичээлийг англи хэлний хичээлээс дутуугүй цагаар оруулдаг болгох зэрэг тодорхой асуудлуудыг монгол хэлний эрдэмтэн мэргэжилтнүүд санал болгож, Монгол хэлний тухай хууль Үндсэн хуулийн нэгэн адил монгол хэлний “манаач” байх ёстой гэсэн байр суурьтай байгаагаа илэрхийлж энэ хуулийг яаравчлан гаргах шаардлагатай хэмээн үзэж байгаа юм. Мөн Байнгын хороодын хамтарсан хуралдааны явцад Улсын Их Хурлын гишүүн М.Батчимэг хэлэхдээ, “ Бид хилээ манадаг хэрнээ хэлээ маналгүй иржээ. Гэтэл улс үндэстнүүд хэлээ хил шигээ хамгаалдаг юм байна. Ялангуяа даяаршил эрчимтэй явагдаж буй энэ цаг үед улс үндэстэн үргэлжилж үлдэх баталгаа нь хэл гэж үздэг. Иймд салбар, салбарын зохицуулалт шаардаж байгаа энэ том бодлогыг авч явах Төрийн хэлний үндэсний зөвлөлийг Үндэсний Аюулгүй Байдлын Зөвлөлийн тэргүүн гэдэг утгаар нь Ерөнхийлөгчийн дэргэд байлгавал хуулийн хэрэгжилтийг бүрэн хангаж чадна" гэж үзэж буйгаа онцлон тэмдэглэсэн. Улсын Их Хурлын чуулганы энэ долоо хоногийн Пүрэв гарагийн хуралдааны хэлэлцэх асуудлын дарааллын 11 дүгээрт Монгол хэлний тухай хуулийн төсөл орсон байна.
