
Манай улс харьцангуй тайван улс төртэйн хэрээр дайн дажингүй учраас “дүрвэгч” хэмээх ойлголт үгүй байсан. Гэвч уул уурхайн зүй бус олборлолтоос хамааран байгал орчин, хүн мал хордсоны хэрээр “экологийн дүрвэгч” хэмээх шинэ нэр томъёо гарч ирж болзошгүй байна.
Гал үндэстэн, Хохирогчдын нэгдсэн холбоо, Нэгдсэн Монгол хөдөлгөөн, Иргэдийн шударга шүүх зэрэг иргэний нийгмийн байгууллагууд экологийн дүрвэгсдийг үүсгэн бий болгосон буруутнаар Дархан-Уул аймгийн засаг дарга байсан, УИХ-ын гишүүн Д.Хаянхярвааг тодруулж байна.
Энэ бол маргашгүй үнэн. Тэрбээр Дарханы засаг дарга ахуйдаа нутгийн дүүгээ Завханаас татан авчирч Хонгорын засаг дарга болгосон билээ. Мөнөөхөн нутгийн дүү нь хятдуутай үгсэн хуйвалдаж сумын төв дунд мөнгөн ус ашиглан алттай шороо угааснаар хүн малыг хурдтай хордуулсан.
Өдийг хүртэл тосгоны мянган хүнээс 450 нь үлдэж бусад нь дүрвэсэн. 60 эхийн үр зулбаж, тус сумын 2530 иргэний 90 нь хорт хавдраар нас барж, одоо 30 хүн үхлээ хүлээж байгаа гэх аймшигтай мэдээг Иргэний нийгмийн байгууллагууд дуулгасан хэдий ч цочирдохгүй байгаад айдас төрүүлээд байгаа юм.
Засаг дарга байсан Д.Хаянхярваа Хонгорыг хордлогыг мартуулахын тулд мөнгөн ус цианит натри илрээгүй, хүн амыг нүүлгэх шаардлагагүй хэмээн хууль бус олон үйлдэл хийснийг ч дээрх хүмүүс баримттайгаар мэдэгдэнэ билээ.
Эдгээр ТББ-ууд Хонгорын хордлогыг бий болгосон Хаянхярваачууд халаасаа түнтийтэл баяжин, албан тушаал ахиж, шударга ёс ярих болсныг жигшин буруушаав. Нээрээ ч УИХ-ын гишүүн Д.Хаянхярваа сүүлийн үед шударга ёсноос өөр юм ярихаа больсон. Хордлогоос гадна түүний удирдлаганд ажиллаж байсан хэд хэдэн албан тушаалтан хэдэн зуун сая төгрөг завшсан хэргээр ял эдэлж, харин Хаянхярваа ноёнтон ял завшинхалдашгүй байдлын хэрэмний цаана орж амжсаныг хэн хүнгүй мэднэ.
Хэдэн жилийн дараа энэ хэрээрээ явбал экологийн дүрвэгч Хонгороор зогсохгүй Монголоор дүүрэхвий.Тэр цагт экологийн дүрвэгсдийн Загалмайлсан эцэг нь Д.Хаянхярваа гэч байжээ хэмээн Дэлхийн байгаль орчны холбооны илтгэлд дурьдагдсан байхвий гэхээс айж байна.
Д.Цэцэгмаа