Хэрвээ ингэж тооцвол, Ч.Сайханбилэг, Д.Эрдэнэбат нар шүүхээс ял сонсох эсэх нь цаг хугацааны асуудал болж хувирсан. Энэ утгаараа жагсаалтын зургаад бичигдсэн АН-ын Үндэсний бодлогын хорооны гишүүн, Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын зөвлөх Д.Үүрийнтуяад шаанс үлдэнэ гэсэн үг. Үүнийг ч тэрбээр хэдийнэ мэдэрсэн бололтой Сэлэнгэ аймагт ажиллахаар болсон тухайгаа өнгөрсөн долоо хоногт цахим орчинд мэдэгдсэн юм. Эндээс харвал, Д.Үүрийнтуяа гэдэг бүсгүй Ж.Эрдэнэбатыг шүүхээс ял авна гэдгийг эртнээс мэдэж байсан учир Сэлэнгийг зорьсон гэж харагдахаар.

УИХ-ын сонгуулийн тухай хуулиар сонгуулийн сурталчилгаа эхлэхээс санал хураалт дуусах хүртэлх хугацаанд зарим төрлийн зохицуулалт авч хэрэгжүүлэхээр тусгасан байна. Тухайлбал, сонгуулийн сурталчилгааны хугацаа дууссан үед зохион байгуулалттайгаар, эсвэл бусдыг өдөөн турхирсан хэлбэр агуулсан байдлаар лайв хийх, хууль бус мэдээлэл түгээж байгаа талаар хууль, шүүхийн эрх бүхий байгууллагаас гаргасан дүгнэлтээр баталгаажвал тухайн бүс нутаг дахь олон нийтийн сүлжээний хэрэглээний хурдыг хязгаарлах технологийн арга хэмжээ авах юм байна.

Ийнхүү тэрбээр яллагдагчаар татагдсан тогтоолтойгоо "албан хүчээр" танилцсанаар прокурорын хаалга даваад байсан хэрэг нь шүүхийн босго давах боломжтой болох юм. Үүнээс гадна Б.Ундармаа гишүүнд холбогдох хэргийн мөрдөн шалгах ажиллагаа дуусаж, прокурорын хяналтаас хэзээ мөдгүй гарах болсон гэх мэдээлэл бий. Ингэснээр "ЖДҮ"-чин Г.Солтан, Б.Ундармаа тэргүүтэй гишүүд хуулийн байгууллагын хаалгаар хөтлөлцөн алхаж орох бололтой.

Нэгдүгээрт, Оюутолгойгоос болж С.Баяр гэж хүнтэй огт таарахгүй юм билээ. Нөгөөтээгүүр, эх орныг удирдах шилдэг лидер төрж гарсангүй, залгамж халаа нь ч тасарсан. Тиймдээ ч МАН-аас гарсан. Дараа нь 2016 оны сонгуульд нэр дэвштэл МАН-аас манай дүүг надтай нэг тойрогт өрсөлдүүлсэн. Ах, дүү хоёр нэг тойрогт мөргөлдөхөөр ямар олиг байх вэ дээ. Дундаас нь АН-ын З.Нарантуяа хожиж таарна биз дээ. Наадам өнгөрлөө. Ерөөсөө нам байгуулъя гэж Отгонбаатар бид хоёр “Үнэн ба зөв” намыг байгуулсан. Бүх аймгаар явсан. Цагаан хад, Замын-Үүдэд байгаа жолооч нар гээд очоогүй газар, уулзаагүй гэж хүн байхгүй. ТВ-10 телевизээр “Хөгжлийн хөтөлбөр”, “Үнэн ба цаг” гээд нэвтрүүлэг цацахдаа сонгуулийн хувьсгал хийхгүй бол шинэ боловсон хүчин гарч ирэхгүй нь гэсэн алсын бодолтой иргэдтэй тулж ажилласан. Яг манай нам шиг өнгөрсөн 30 жилд үнэлэлт дүгнэлт хийсэн нэвтрүүлэг цацсан нам бараг байхгүй. Энэ нь ч иргэдэд хүрч 170 орчим мянган дэмжигчтэй болсон.

Тиймдээ ч Н.Энхбаяр эхлээд гэргий О.Цолмонгоороо, эцэстээ хүүгээрээ дамжуулж төрд гарахыг санаархаж байх шиг байна. Үүнийгээ ч "Миний хүү Э.Батшугар нийгмийн захиалгаар нэр дэвшиж байгаа" гэдэг үгээр цайруулан байж хэлчих шиг боллоо. 

БНСУ-ын агаарын тээврийн компани болох "Корэйн Эйр" авиа компани ирэх зургадугаар сарын 1-нээс эхлэн Монгол руу чиглэг үйлдэх тухай мэдээлэл цацагдсан билээ. Уг асуудлаар Зам, тээврийн хөгжлийн сайд Б.Энх-Амгалан болон Агаарын тээврийн бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын дарга Ч.Мөнхтуяагаас тодрууллаа.

Хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацаа тун удахгүй дуусна. Энэ хооронд ч хошууч генерал Т.Бадрал дипломат эрхтэй Элчин сайд болчихлоо. Тиймээс эрүүгийн хэрэгт яллагдагчаар татагдсан хүнийг Элчин болгох санал оруулж ирсэн Х.Баттулга Ерөнхийлөгчдөө, томилуулахын төлөө цээжээрээ хаасан УИХ-ын дарга Г.Занданшатарт баярлалаа гэж хэлье.

Монгол Улсын газар нутгийн бүрэн бүтэн байдлыг хамгаалахад өөрсдийн гар биеэ зориулж яваа хүмүүс бол байгаль хамгаалагчид. Тэд гал түймэр, үер усны гамшиг, хууль зөрчсөн гэмт этгээдтэй хэзээд нүүр тулсан ч эргэж зугтаж байсан удаагүй. Тэдний нэг нь Нийслэлийн байгаль хамгааллын газрын Улиастай хэсгийн байгаль хамгаалагч, хэсгийн ахлагч Я.Я.Бямбажав. Тэрбээр гал түймэр унтраах зориулалттай 1.5 тонн усны багтаамжтай чиргүүлийг өөрийн багахан цалингаас илүүчлэн байж хийжээ. Цалингаасаа ийн хумслах болсон шалтгаан нь гал гарсан тохиолдолд байгаль хамгаалагчид 10-20 литрийн усны багтаамжтай ус шүршигчээс өөр багаж хэрэгсэл гэх зүйл байдаггүй аж. Гал түймрийн бүсэд очоод өнөөх усаа цацаад дуусахаар дахиад усанд гүйх хэрэг гарна. Энэ хооронд гал түймэр их талбай хамарч ард иргэд болоод байгаль орчинд хор хөнөөл учруулах эрсдэлтэй учир ийм санаачилга гаргажээ. Ингээд хүн ардын амь насыг хамгаалж, эх дэлхийгээ хамгаалж яваа байгаль хамгаалагч Я.Я.Бямбажавтай ярилцсанаа хүргэе.

Дээрх 64 кг мөнгөн усыг мөнгөн дүнд үржүүлбэл, дунджаар 44 тэрбум төгрөгийн үнэтэй бөгөөд Төв аймгийн найман сумын газар нутгийг бүхэлд нь хордуулах хэмжээний хортой химийн бодис юм. Гэтэл ийм урхагтай химийн бодисыг хилээр оруулж ирээд зарсан, бусдад ашиглах боломжийг олгосон Монгол Улсын болоод БНХАУ-ын иргэдийг 5-6-хан саяар торгоод өнгөрсөн байх. Алдаа хаана байна вэ???.

Одоогоос 64 жилийн тэртээ буюу 1956 оны нэгдүгээр сарын 3-нд Монгол, Хятадын хил дээр төмөр замыг холбосон мөнгөн хадаасыг хадах ёслолын ажиллагаанд БНМАУ-ын Ерөнхий сайд Ю.Цэдэнбал, ЗХУ-ын Зам харилцааны сайд Б.П.Бещев, БНХАУ-ын Зам харилцааны сайд Тэнь Дэ Юан нар оролцож, шав тавьж байжээ.

Жаргалтулгын Эрдэнэбат. Сэлэнгэ аймгийн Засаг ноёноос Монгол Улсын 29 дэх Ерөнхий сайд болоход ердөө наймхан жилийн зарцуулсан нэгэн. Түүний ЭЛ ЭРҮҮГИЙН ХЭРГИЙН талаар төрсөн дүү Ж.Эрдэнэтөгс нь “Хайгуул хийгээд юм гарвал чамд ашиг хүртээнэ. Тусгай зөвшөөрлөө Х.Эрдэнэбатад шилжүүлчих” гэсэн гэж мэдүүлсэн бол “Алтай групп”-ийн ерөнхийлөгч Х.Эрдэнэбат “Ж.Эрдэнэбат над руу яриад “Манай дүү Өмнөговьд нэг тусгай зөвшөөрөлтэй юм байна. Хайгуул хийгээд юм гарвал Ж.Эрдэнэтөгстэй хувь тохирч хувааж авъя” гэсэн” гэж мэдүүлжээ.

Монголд хийх боломжгүй мэс засал хийлгэхээр манай улсын 20 орчим иргэн БНЭУ-д очсон бөгөөд тэдний олонх нь маш хүнд мэс заслыг удаа дараа хийлгээд буй. Гэвч коронавирусний халдвар дэгдсэний улмаас тус улсад хоол хүнсний хомсдол үүсээд буй. Үүнээс болж хагалгаанд орсон иргэд хүнсний дутагдалд орж, тэнхэрч чадахгүй байх эрсдэл үүсээд буй. Яг ийм үед өөрөөс нь тусламж хүссэн эмэгтэйд Элчин сайд Г.Ганболд "Би туслах үүрэггүй, туслахгүй" гэж хэлсэн тухайгаа манай сайтад ярьсан юм. Тиймээс уг асуудлаар БНЭУ-д суугаа Онц бөгөөд Элчин сайд Г.Ганболдтой ярилцлаа.

УИХ-ын нэр хүнд унаж байгаа нэг шалтгаан нь ОЛОН ЖИЛ сонгогдсон гишүүд бие биенийхээ идэж, уусныг уудалж хэрэлддэг.

БНЭУ-д дараалсан хүнд хагалгаанд орсон иргэд мэс заслын дараах гам барьж чадахгүй байгаагаас болж өнөөдрийг хүртэл тэнхэрч чадахгүй буудлын харанхуй өрөөнд Монголын төрд гомдож хэвтэнэ. Тэдний нэг нь 13-хан настай Ундрал охин. Төрөлхийн саажилттай түүнийг "Хөлд орох боломжтой. Яаралтай ирнэ үү" гэдэг хариу ирэхэд ээж Б.Мөнхзул нь өр зээл тавин байж тус улсад иржээ. Охины хагалгаа 13 цаг тасралтгүй үргэлжилсэн. Хагалгааны дараа хөл дээрээ босож, хэд гурав алхдаг болсон ч хоол хүнсний дутагдалд орсны улмаас ядарч сулдан сүүлийн гурав хоног орноосоо өндийгөөгүй аж. Аргаа барсан ээж нь Элчин сайд Г.Ганболдоос тусламж хүсэхэд "Та нарт туслах үүрэггүй. Тусалж чадахгүй" гэжээ. Түүгээр зогсохгүй тус улсад гаднын иргэдийг ялгаварлан гадуурхалт эрчимжсэн байна. Б.Мөнхзул хэд хоногийн өмнө яг ийм эрсдэлд оржээ. Ингээд Энэтхэгт хөл хорионд ороод буй Ундрал охины ээж Б.Мөнхзултай тэдэнд тулгамдаад буй асуудал болон Энэтхэг улсын нөхцөл байдал яг ямар байгаа талаар ярилцсанаа хүргэе. 

УИХ-ын гишүүн асан М.Зоригт “Бидний цөөхөн монголчууд” төслөө санаачилсан тэр цагаас монгол ёс заншил, үндэстэн ястангуудын онцлог шинжийг залүү үедээ ухуулан таниулахаар сэтгэл шулуудан ажиллаж байна. Улс төрөөс нэг мөсөн гарснаа зарласан тэрбээр цахим орчинд идэвхтэй нэгэн. Төслийнхөө шугмаар ОХУ-ын Москва хотноо очсны дараа тус улсад онц байдал зарласан юм. Тиймээс монгол оюутнууддаа амны хаалт, гар ариутгагч, бээлий, гурил, будаа зэрэг шаардлагатай зүйлсээр туслах хүмүүнлэгийн ажлыг эхлүүлээд байна. Түүний эл хүмүүнлэгийн ажилд Даши Намдаковоос эхлээд ОХУ-ын Дээд зөвлөлин байнгын хороон дарга хүртэл нэгдсэн байна.

Тэгвэл та "Амар" зочид буудлаас олгож байгаа хоолны зургийг нэг хараад үзээрэй.  Завшаан олдвол амсаад үзсэн ч болно. Тавганд хоёр ширхэг мах байвал дээдийн заяа, давс хужир нь таарсан бол тэр өдрийн аз гэсэн яриа хүртэл тус зочид буудал гарч. Махгүй ч гэсэн хамаагүй, хоолой давуулж л байвал яамай гэвэл унтаж хэвтдэг төмөр орыг нь нэг хараарай. Тэр ёстой лөөлөө гэвэл бантан нэхэж уйлах балчир үрсийг нэг хараарай. Тэгээд тусгаарлагдсан иргэд дураараа авирлаж их зан гаргаж байна уу, үгүй юү гэдэгт үнэлэлт дүгнэлт өгөх биз ээ.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд асан С.Баяр, Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга асан С.Баярцогт, Эрдэнэс монгол компанийн удирдах албан тушаалд ажиллаж байсан Б.Бямбасайхан, Д.Ганболд нарын 7 хүнд холбогдох эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашигласан, үндэслэлгүй хөрөнгөжсөн, мөнгө угаасан үйлдэлтэй хэрэгт 2020 оны 3 дугаар сарын 09-ний өдөр яллах дүгнэлт үйлдэж шүүхэд тус тус шилжүүлээд байна.

Түүний энэ мэт шоуны ард генерал Б.Хурц тэргүүтэй хүмүүс байж суух газраа олж ядаж байсан нь лавтай. Тиймдээ ч эрхэм гишүүний тойрогт УИХ-д нэр дэвшихээр болсон гэх шуум тархав. Өөрөөр хэлбэл, гишүүн Б.Батзанданг генерал Б.Хурц амалж авсан бололтой юм. Үүнийг нь ЗГХЭГ-ын дарга Л.Оюун-Эрдэнэ барин тавин баталсан.

Нэгэн цагт Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөр хоёронтоо сонгогдож явсан Ц.Элбэгдорж хууль дуудвал гутлаа тослоод зангиагаа зүүгээд очих ёстой. Би ч гэсэн очино гэж попорч байв. Гэвч тэрбээр өнөөдөр харийн улсад үнэтэй зочид буудал тарвалзаж буй гэх бөгөөд үүнийх нь үргэлжлэлийг иргэний хөдөлгөөнөөс улс төрд орсон гудамжны жагсагч О.Магнай ч гэсэн үргэлжлүүлж буй бололтой. Түүнийг, тэднийг хууль дуудлаа. Гэвч тэрбээр хаана хоноглож буй нь мэдэгдэхгүй, ёстой л Улаанбаатараар нэг хийцгүйрч байгаа бололтой.

Ах, дүү гурав нийлж 40 гаруй иргэн, үүнээс гадна насанд хүрээгүй хүүхдийг Макаод худалдсан гэмт хэргийн талаар та сонсож байсан уу. Магад сонссон байх. Тэгвэл төрсөн хүү шигээ жаахан хүүхдийг биеэ үнэл гээд харийн улсад зарсан мөнгөөрөө Монголд тансаглаж амьдарсан ах, дүү гуравт Монголын шүүх 3.6-хан жилийн ял оноосон, үүнээс хэдхэн сарыг биеэр эдлээд суллагдсан гэдгийг та мэдээгүй байх. Ээж нь шүүгч асан, шаггүй сайн өмгөөлөгч.