зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.10.14
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
COP17
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • COP17
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

П.Сайнзориг: Гэмт хэргийн гаралт буурч, илрүүлэлт нэмэгдсээр байна

2020-1-23
0
ЖИРГЭХ

УИХ өнгөрсөн долоо хоногт Эрүү, зөрчлийн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах төслийг эцэслэн баталсан. Энэхүү батлагдсан хуулийн төслийн онцлох өөрчлөлтүүдийн талаар ХЗДХЯ-ны Хууль зүйн бодлогын газрын дарга П.Сайнзоригтой ярилцлаа.


-Энэ удаагийн парламент бүрэн эрхийнхээ хугацаанд Эрүү, зөрчлийн хуульд хоёр дахь удаагаа гар хүрч байж баталлаа. Энэ талаар тодруулахгүй юу? 

-УИХ-аас эрх зүйн шинэчлэл, бодлогын хүрээнд 2015 онд Эрүүгийн хуулийн шинэчилсэн найруулга болон Зөрчлийн тухай хууль батлагдсан. Энэ хуулийг хэрэгжүүлэх процессын  хууль, дээрээс нь Прокурорын тухай, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх хуулиуд батлагдаагүй  байж байгаад УИХ-аар ёсчлогдож амжилгүй буцаагдсан. Үүнтэй холбоотойгоор эдгээр хуулиудыг шинэчлэн батлуулах, эрүү, зөрчлийн хууль батлагдах явцад нэлээн зөрчилтэй зүйлүүд байсан. Тиймээс үүнийг засаж сайжруулах сайжруулах шаардлага гарч ирсэн.

Энэ хүрээнд 2017 онд Засгийн газрын зүгээс Эрүүгийн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах, Зөрчлийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулга, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай, Зөрчил шалган шийдвэрлэх, Прокурорын тухай, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх хуулиудыг батлуулсан. Үүнээс хойш эрдэмтэн судлаачид, хууль сахиулагчид, прокурор, шүүхээс саналыг авч дээрх хуулииуд хэрэгжих явцад гарч буй тодорхой хүндрэл, бэрхшээл, зөрчлийг  засах зорилгоор 2018 оны долдугаар сард  МУ-ын Засгийн газраас эрүүгийн багц хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийг өргөн барьсан. Уг төсөлд энэ хуулийг нэг мөр хэрэгжүүлэхтэй холбоотой нэлээдгүй өөрчлөлтүүд орсон. Тухайлбал, олон нийтийн анхаарлыг татаад буй хөөн хэлэлцэх хугацааны зохицуулалтууд байна. Хөөн хэлэлцэх хугацааг анхан шатны шүүхийн шийдвэр гарах хүртэл тоолж байсан бол одоо яллагдагчаар татсанаар хөөн хэлэлцэх хугацаа зогсч байгаа. Өөрөөр хэлбэл цаашдаа тухайн этгээдийг хуулийн дагуу шалгаад шүүхийн шатандаа гэм буруутай нь тогтоогдвол эрүүгийн хуулиар  хариуцлага хүлээлгэх тогтолцоо руу явж байна аа гэсэн үг.

-Энэ удаагийн өөрчлөлтөөр зөрчлийн тухай хуулиас эрүүгийн хэрэг рүү шилжиж байгаа зохицуулалтуудын талаар дэлгэрүүлэхгүй юу?

-Зөрчлийн тухай хуульд зөрчил болгон тооцсон байсан зарим үйлдлийг гэмт хэрэг рүү шилжүүлсэн. Жишээ нь биеэ үнэлэх, мөрийтэй тоглоомыг зохион байгуулах зэргийг эрүүгийн хуульд гэмт хэрэгт тооцохоор болсон. Мөрийтэй тоглоомыг зохион байгуулахыг зөрчлийн хуулиас эрүүгийн хэрэг рүү оруулж ирэхдээ 5 жил хүртэл хорих ял оноохоор оруулж ирсэн.

Мөн тодорхой гэмт хэргүүдийн шинжийг илүү тодотгох шаардлага гарсан. Тухайлбал, бэлгийн дур хүслээ ёс бусаар хангах, хар тамхитай холбоотой гэмт хэргийн ялын бодлогыг чангатгах заалтууд орсон.

Өмнө нь хар тамхийг улсын хилээр нэвтрүүлэхэд 2-8 жилийн ялтай байсан бол энэ удаад 5-12 жилийн ялтай болгон чангатгасан. Зохион байгуулалттай бүлэг энэ гэмт хэргийг үйлдсэн бол бүх насаар нь буюу 20 жилийн ял авахаар орсон. Өөрөөр хэлбэл улсын хилээр хар тамхи оруулж ирж, худалдаалж буй гэмт хэрэг шйлдэж буй этгээдүүдтэй хууль бүх насаар нь араас мөшгиж мөрдөнө гэсэн үг. Ийм байдлаар нэлээдгүй өөрчлөлтүүд орсон. 

-Энэ удаагийн нэмэлт өөрчлөлтөөр малын хулгайн ялыг чангатгасан нь нүдээ оллоо хэмээн иргэд харж байгаа?

-Малын хулгайтай холбоотой нэг зүйлийг л онцолмоор байна. Малын хулгайтай холбоотой хууль 2015 онд батлагдахдаа ч гэсэн өнчин ишиг хулгайлсан ч 6 сараас 5 жилийн хорих ялтай байсан. Харин хорих ялаас гадна нийтэд тустай ял оногдуулах бололцоотой байсан. Энэ төрлийн буюу нийтэд тустай ялыг түлхүү оногдуулаад байгаа нь иргэд, малчдын дунд малын хулгай ялгүй болцон юм биш биз дээ гэсэн ойлголт явсан. Мөн малын хулгайн гэмт хэрэг өнгөрсөн онд өмнөх оныхоосоо 70 орчим хувиар өсч, 1908 гэмт хэрэг бүртгэгдсэн. Тиймээс 2015 онд батлагдсан хуулийн эргэлзээг арилгах, тус гэмт хэргийн өсөлтөөс шалтгаалан малын хулгайн гэмт хэрэгтэй тэмцэх, урьдчилан сэргийлэх энэ арга механизмыг ялын бодлогоор дэмжиж өгөх нь зүйтэй хэмээн үзэж засгийн газраас өргөн барьсан. Мөн нэр бүхий УИХ-ын гишүүдээс ч хуулийн төслийг өргөн барьсан. Эдгээр хуулийн төслүүдийг нэгтгээд мал хулгайлах гэмт хэрэг зөвхөн хорих ялтай болсон.

Нийтэд тустай ял байхгүй болсон гэсэн үг.

Түүнчлэн олон тооны мал хулгайлах, бүлэглэж үйлдэх, улсын хилээр нэвтрүүлж үйлдэх эсвэл амьжиргааны эх үүсвэр болсон мал хулгайлах юм бол ял хариуцлагыг нь нэлээн чангатгаж байна гэсэн үг. Зохион байгуулалттай бол үүнээсээ ч илүү ялтай буюу 5-12 жилийн хорих ялтай байгаа. Яах аргагүй малын хулгайн гэмт хэргээс шалтгаалан ялын бодлогыг нэлээн хатуу болгон чангатгасан.

-Төрийн байгууллага, улс төрчтэй холбоотой худал мэдээлэл тараавал эрүүгийн хуулиар шийтгэгдэх нь гэсэн ойлголт бас яваад байгаа?

-Засгийн газрын зүгээс эрүүгийн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтөнд гүтгэхтэй холбоотой заалтанд гэмт хэргийн хохирогч нь төрийн байгууллага, улс төрд нөлөө бүхий этгээд бол энэ хуулийн заалт үйлчлэхгүй хэмээн оруулсан. Ажлын хэсэг дээр мөн тодорхой этгээдүүдийн саналыг хэлэлцээд олон нийтийн сүлжээгээр хүний нэр хүндэд халдсан илтэд худал мэдээлэл тараасан тохиолдолд хорилгүй 3 хүртэлх сар зорчих эрхийг нь хязгаарлах, нийтэд тустай ажил хийлгэх, торгох хариуцлага оногдуулахаар байгаа.

-Хүүхдийн тэтгэмжээ өгөхгүй бол хилийн хориг тавих хүртэл хариуцлага оногдуулахаар болсон?

Нийгэмд гэл бүл салалт асуудал болоод байна. Хохирогч нь хүүхэд байх хандлага их байна. Энэ үүднээсээ тэжээн тэтгэх үүргээ биелүүлэхггүй байгаа эцэг, эхчүүдэд зөрчлийн хуульд 30 хүртэлх хоног баривчлах, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуульд улсын хилээр гарахыг хязгаарлах ийм зохицуулалтууд орсон. Тэжээн тэтгэх үүргээ биелүүлээгүй 3 сар болсон тохиолдолд гадагшаа явахыг нь хязгаарлах, баривчлах  хүртэл ийм нөхцөл байдал үүсч байгаа. Цаашдаа эцэг эх байх үүрэг, ухамсараа ойлгох нь чухал байна аа.

-Татвар төлөхөөс зайлсхийх гэмт хэргийг мөн зохицуулж өгсөн байсан?

-Хөөн хэлэлцэх хугацаатай холбоотой бас нэг зүйл нь орсон нь татвараас зайлсхийх гэмт хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацаа. Энэ төрлийн гэмт хэрэг нь 2-3 жилийн дараа хяналт шалгалтаар илэрдэг. Тиймээс татвараас зайлсхийх гэмт хэрэгт хариуцлага оногдуулах бололцоогүй болчихоод байсан учраас Засгийн газрын зүгээс өргөн барихдаа татвараас зайлсхийх гэмт хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацааг 5 жил байхаар тусгайлан авч үзэж хуульчилсан. 

Өөрөөр хэлбэл ял завших, хууль биелүүлэхгүй байх бололцоогүй болсон гэсэн үг.

-ХЗДХЯ-аас гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг сүүлийн жилүүдэд их өргөн хүрээнд явуулсан. Гэмт хэргийн гаралтанд хэр нөлөөлсөн бэ?

Мэдээж ял хариуцлагаар бүх асуудлыг шийдэхгүй. Засгийн газрын зүгээс тодорхой гэмт хэргийг ялын бодлогоор зохицуулахаас гадна урьдчилан сэргийлэх ажлууд хийгдэж байна. Үүний үр дүнд өнгөрсөн онд гэмт хэргийн гаралт 13 хувиар буурсан. Гэвч энэ дунд тодорхой төрлийн гэмт хэргүүд өссөн байна. Жишээ нь малын хулгай, залилах зэрэг гэмт хэргүүд өсөлттэй байгаа. Бусад гэмт хэргийн хувьд буурсан үзүүлэлттэй байна. Иргэд олон нийтийн эрх зүйн боловсролыг дэмжих, иргэдийг гэмт хэргийн хохирогч болох, гэмт хэрэг үйлдэх энэ нөхцөл байдлаас урьдчилан сэргийлэх нь чухал.

Тодорхой хэмжээний гэмт хэргийн илрүүлэлт нэмэгдсэн үзүүлэлттэй гарсан.

Энэ нь иргэдийн гэмт хэрэг, зөрчлийн талаар мэдээлэх хандлага нэмэгдсэнтэй, мөн  иргэдийн мэдээллэх хүсэл зориг өндөр болж байгааг харуулсан үзүүлэлт юм. Үүний нэг жишээ нь гэр бүлийн хүчирхийлэл дээр харагддаг. Өмнө нь гэр бүлийн хүчирхийлэл хаалганы цаана үйлдэгдэж, үлддэг байсан бол одоо хөршүүд нь мэдээллэдэг болсон байна. Ингэснээр нийгэмд бугшсан үйлдлүүд ил гарах, хариуцлага тооцох, урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг хэрэгжүүлэх боломжууд тодорхой хэмжээнд бүрдээд байна.

Г.Маргад

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Улаанбаатарт аадар бороо орно
Бага насны хүүхдийг хүчиндэх гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдийг баривчилжээ
Өнгөрсөн хоногт 110 согтуу жолооч бүртгэгдлээ
Цагдаагийн байгууллага 192 хүнийг эрүүлжүүлж, 75 согтуу жолоочийг илрүүлжээ
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Увс, Завхан зэрэг аймгуудын зарим хэсгээр 16 см цасан бүрхүүл тогтжээ
    9 мин
  • Онцын шаардлагагүй бол хол замд гарахгүй байхыг анхаарууллаа
    42 мин
  • ЭСЯ: БНХАУ-аас Монгол Улсад гаалийн нэмэлт татвар ногдуулаагүй бөгөөд Монгол Улс руу хийх экспортыг хориглоогүй
    1 цаг 25 мин
  • Пара пауэрлифтингийн ДАШТ-д Хөдөлмөрийн баатар Э.Содномпилжээ, ОУХМ Д.Жигмэд нар өрсөлдөнө
    1 цаг 33 мин
  • "Цагаан алт" хөдөлгөөний хүрээнд “Арьс ширэн түүхий эд бэлтгэл-2025” сургалт боллоо
    2 цаг 3 мин
  • Түлш хэрэглэгчдэд үйлчлэх төвийнхөн угаарын хийн эрсдэлээс сэргийлэн ажиллаж байна
    2 цаг 5 мин
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн айлчилж буй Энэтхэг Улсын тухай 24 баримт
    2 цаг 29 мин
  • “Импортын хүнсний худалдаа-хяналт” аяны хүрээнд сургалт зохион байгуулж байна
    2 цаг 36 мин
  • Алба хаагчид 3798 хүний амь нас, 390.2 тэрбум төгрөгийн өмч хөрөнгийг авран хамгаалжээ
    2 цаг 39 мин
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхэд БНЭУ-ын Гадаад хэргийн сайд бараалхав
    2 цаг 45 мин
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Энэтхэг Улсад төрийн айлчлал хийхээр хүрэлцэн ирлээ
    2 цаг 47 мин
  • Цастай өдөр цангинуулан уншмаар 10 шүлэг
    2 цаг 48 мин
  • ӨНӨӨДӨР: Монгол-Чехийн бизнес эрхлэгчдийн форум болно
    3 цаг 6 мин
  • Улаанбаатарт 2 градус дулаан байна
    3 цаг 9 мин
  • Үндэсний төлбөрийн системийн зөвлөлийн ээлжит хурал боллоо
    18 цаг 33 мин
  • FMC, Business Conference арга хэмжээнд 1000 орчим бизнесийн салбарын манлайлагчид оролцлоо
    18 цаг 37 мин
  • Монгол Улс ISO-гийн Ерөнхий чуулганд оролцов
    18 цаг 41 мин
  • Ц.Түмэнбаяр: Нэг монгол гэрийг 6 сая төгрөгөөр дулаалж, Улаанбаатарын утааг 50 хувиар бууруулна
    19 цаг 18 мин
  • Өнөөдөр "Гамшгийн эрсдэлийг бууруулах олон улсын өдөр" тохиож байна
    20 цаг 8 мин
  • Хоёрдугаар ээлжийн цэрэг татлагыг энэ сарын 17, 18, 19-ний өдөр зохион байгуулна
    21 цаг 3 мин
  • Монголчуудын оролцож буй "Physical: Asia" шоуны тухай бид юу мэдэх ёстой вэ?
  • Удахгүй эхлэх "Алтан цом"-ын төлөөх барилдааны ОНЦЛОГ
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн "Нийт шүүгчийн III чуулган"-д хэлсэн 24 эшлэл
  • Дэлхий нийтийн үзэн ядалтын бай болоод буй Изриал улсын тухай 24 баримт
  • Цастай өдөр цангинуулан уншмаар 10 шүлэг
  • "Өндөр аварга" П.Бүрэнтөгсийн тухай 24 баримт
  • Цэцийн дарга Г.Баясгалангийн шүүгээнд хав дарагдсан УИХ-ын гишүүдийн “хэрэг”
  • Д.Амарбаясгалан: Г.Занданшатар дарга аа, өөрийнхөө хийсэн оффтейк гэрээнүүдээ өөрөө тайлбарлаарай
  • СУРВАЛЖИЛГА: Сумаас амжилтын гараагаа эхэлсэн тив, дэлхийн медальтан
  • Г.Занданшатар УИХ-ын даргаар ажиллаж байхдаа нүүрсний оффтейк гэрээг нууцын зэрэглэлд авснаа мартсан бололтой
  • MCS групп мэдэгдэл гаргажээ
  • Бор тээг. Хар будаг
  • Ерөнхий сайдын хувь заяаг дэнслэх ТББХ-ны гишүүд
  • Н.Түвшинбаярын амьдралаар баримтат кино хийнэ
  • Хагас коксон шахмал түлшийг борлуулж эхэллээ
  • ТББХ 14.00 цагт хуралдаж, Ерөнхий сайдыг огцруулах асуудлыг хэлэлцэнэ
  • БӨХ: Өнөөдрийн барилдаанд хэн түрүүлэх вэ?
  • Д.Амарбаясгалан: Маш олон гишүүдийг олон шалтгаанаар дарамталж байна
  • Богдхан уулын дугуй цагаан дээрх “Хангарьд”-ын хөшөөг шинэчиллээ
  • Олимпын мөнгөн медальт О.Баасанхүүгийн амжилтыг хэн, яаж мялааж байв?
  • Цастай өдөр цангинуулан уншмаар 10 шүлэг
  • MCS групп мэдэгдэл гаргажээ
  • Д.Амарбаясгалан: Маш олон гишүүдийг олон шалтгаанаар дарамталж байна
  • Дэлхий нийтийн үзэн ядалтын бай болоод буй Изриал улсын тухай 24 баримт
  • Д.Амарбаясгалан: Г.Занданшатар дарга аа, өөрийнхөө хийсэн оффтейк гэрээнүүдээ өөрөө тайлбарлаарай
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганаар "2026 оны төсөв"-ийн хүрээний мэдэгдлийг хэлэлцэж байна
  • Хагас коксон шахмал түлшийг борлуулж эхэллээ
  • Монголчуудын оролцож буй "Physical: Asia" шоуны тухай бид юу мэдэх ёстой вэ?
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн "Нийт шүүгчийн III чуулган"-д хэлсэн 24 эшлэл
  • Богдхан уулын дугуй цагаан дээрх “Хангарьд”-ын хөшөөг шинэчиллээ
  • Г.Занданшатар УИХ-ын даргаар ажиллаж байхдаа нүүрсний оффтейк гэрээг нууцын зэрэглэлд авснаа мартсан бололтой
  • ТББХ 14.00 цагт хуралдаж, Ерөнхий сайдыг огцруулах асуудлыг хэлэлцэнэ
  • Ерөнхий сайдын хувь заяаг дэнслэх ТББХ-ны гишүүд
  • Цэцийг цэгцэлье, цэгцлэхдээ Г.Баясгалангаас эхэлье
  • Улаанбаатар хотод энэ онд 100.9 км авто замыг бүрэн шинэчиллээ
  • Бор тээг. Хар будаг
  • Ирэх онд 30 км борооны ус зайлуулах шугам угсарна
  • Удахгүй эхлэх "Алтан цом"-ын төлөөх барилдааны ОНЦЛОГ
  • Н.Түвшинбаярын амьдралаар баримтат кино хийнэ
  • Ерөнхий сайд Г.Занданшатарыг огцруулах саналыг албан ёсоор тавилаа
24 баримт
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн айлчилж буй Энэтхэг Улсын тухай 24 баримт
  • "Өндөр аварга" П.Бүрэнтөгсийн тухай 24 баримт
  • Удахгүй эхлэх "Алтан цом"-ын төлөөх барилдааны ОНЦЛОГ
  • Монголчуудын оролцож буй "Physical: Asia" шоуны тухай бид юу мэдэх ёстой вэ?
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн "Нийт шүүгчийн III чуулган"-д хэлсэн 24 эшлэл
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото COP17 Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК