зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.10.10
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
COP17
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • COP17
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Танилц: Ураны төсөл, Зөөвч-Овоо ордын тухай мэдвэл зохих зарим зүйлс

2025-4-22
0
ЖИРГЭХ

Монгол-Францын хөрөнгө оруулалттай "Бадрах Энержи" ХХК-ийн удирдлагууд өчигдөр буюу энэ сарын 21-ний өдөр уран эсэргүүцэгчдийг хүлээн авч уулзсан. Энэ үеэр эсэргүүцэгчдийн нэг нь Францын төрийн өмчит “Орано” группын хөрөнгө оруулалттай “Бадрах Энержи” компанийн Гүйцэтгэх захирал Марк Мелеардын биед халдаж, заналхийлсэн юм. Одоогоор тухайн хэргийг цагдаагийн байгууллагаас шалгаж байна. Үүнтэй холбогдуулан ураны төсөл, Зөөвч-Овоо ордын тухай мэдвэл зохих зарим зүйлсийг хүргэж байна.


Монгол Улс анх 2009 онд Цөмийн энергийн тухай хуулийг баталсан байдаг. Үүнээс хойш даруй 15 жилийн хойно бусад хууль хоорондын зөрчлийг арилгах, гадны хөрөнгө оруулагчдад ээлтэй эрх зүйн орчин зэргийг бүрдүүлэх үүднээс Цөмийн энергийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан. Дэлхийн нийт ураны нөөцийн 2 хувь нь Монгол Улсад бий. Тодруулбал, одоогоор Монгол Улсад тогтоогдсон ураны нөөц 192 мянган тонн гэдгийг доктор Н.Тэгшбаяр чуулганы хуралдааны үеэр хэлж байв. Мөн ирээдүйн ураны нөөц ойролцоогоор 1.5 сая тонн агаад тогтоож чадвал дэлхийд ураны нөөцөөр тэргүүлдэг 5 орны нэг болох боломжтой аж. Түүнчлэн манай улсад ураны гурван том орд байгаа нь Зөөвч овоо, Дулаан уул, Өмнөд. Франц улстай хамтран хэрэгжүүлэх ураны төсөл нь нийт нөөцийн 60 орчим хувийг эзэлж байгаа талаарх мэдээлэл бий. 

Дорноговь аймаг орчмын бүс нутагт хэдэн арван сая жилийн хугацаанд ураны ордууд бүрэлдэн тогтсоныг судалгаагаар илрүүлсэн байна. Зөөвч-Овоо (93,291т), Дулаан-Уул (6260т) ураны ордын нөөц нь Монгол Улсын ураны бүртгэгдсэн нөөцийн 50 гаруй хувийг эзэлж байна.

МОНГОЛ-ФРАНЦЫН ХАМТАРСАН УРАНЫ ТӨСӨЛ

Тэртээ 1997 он буюу одоогоос 27 жилийн өмнө Францтай ураны чиглэлээр хамтарч ажиллах яриа хэлэлцээрийг эхлүүлсэн боловч дорвитой урагшлаагүйгээс гадна ураны талаарх зарим мэдээлэл иргэдийг айдаст автуулан бүчин авч байж. 

Цөмийн реакторуудынхаа түүхий эдийн эх үүсвэрийг төрөлжүүлэх зорилттой 1.6 тэрбум ам.долларын ураны төслийн хөрөнгө оруулалтын гэрээг байгуулахаар Монгол-Франц хэлэлцэж буй. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Францад Төрийн айлчлал хийж, тус улсын Төрийн тэргүүн Эммануэль Макронтой уулзах үеэрээ Монгол Улсын Засгийн газар болон Францын “Orano” компанийн хооронд байгуулах Хөрөнгө оруулалтын гэрээний төсөл боловсруулах ажлын хэсгийн хэлэлцээний протоколд талууд гарын үсэг зурсан юм.

Улмаар Засгийн газрын ирэх дөрвөн жилийн үйл ажиллагааны хөтөлбөрт Монгол, Францын хамтарсан ураны төслийг хэрэгжүүлнэ гэж заасан. Төсөл хэрэгжиж, үйлдвэр бүрэн хүчин чадлаараа ажиллаж эхэлсэн тохиолдолд жил бүр 2500 тонн уран экспортлох тооцоолол бий.  Мөн төсөл хэрэгжих хугацаанд улсын болон орон нутгийн төсөвт нийтдээ нэг тэрбум гаруй ам.долларын татвар төлөх юм. Мөн олборлолт хийж эхлэхэд 1000 гаруй ажлын байр бий болж, томоохон хэмжээний худалдан авалт хийж, бизнесийн боломж нэмэгдэнэ гэж үзэж буй.

​Энэ төсөл хэрэгжихтэй зэрэгцээд Монгол Улс атомын цахилгаан станц барих суурь судалгааг хийнэ гэх мэдээлэл бий. 

ЗӨӨВЧ ОВОО УРАНЫ ОРДЫН ТУХАЙ

Кожеговь ХХК-ийн геологичдын нээн илрүүлсэн Зөөвч-Овоо ураны орд нь сүүлийн 20 жилд дэлхий дээр илрүүлсэн 10 том ордын нэгд зүй ёсоор орсон. Өнөөдрийн байдлаар Бадрах Энержи ХХК Дорноговь аймгийн нутаг дэвсгэрт байрлах Зөөвч-Овоо, Дулаан-Уул, Өмнөт гэсэн 3 талбайг хамарсан ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл эзэмшиж байна.

2013 онд Зөөвч-Овоо ураны ордын нөөцийг бүртгүүлж, тухайн онд  АРЕВА Майнс ХХК-ийн хувьцаа эзэмшигчдийн гэрээ байгуулжээ. 2015 онд Зөөвч-Овоо төслийн ТЭЗҮ-г батлуулж, 2016 онд ашиглалтын гурван тусгай зөвшөөрөл олгосон байна. 2017 онд төрийн өмчит Мон Атом ХХК хувьцаа эзэмшигч 34 хувийн болсон байдаг. Харин 2018 АРЕВА Майнс ХХК нэрээ Бадрах Энержи ХХК болгож өөрчилжээ. Тухайн онд Зөөвч-Овоо үйлдвэрлэлийн туршилтын барилга угсралтын ажлыг хийж гүйцэтгэсэн байна. Улмаар 2020 онд Зөөвч-Овоо ураны ордын батлагдсан нөөц 93,291 тн болж өсжээ. 2021 Зөөвч-Овоо ГДУО үйлдвэрлэлийн туршилт эхний торлолоор эхэлжээ. 

Бадрах Энержи ХХК нь Дорноговь аймгийн нутагт нөөцөөрөө дэлхийд дээгүүрт орох Зөөвч-Овоо ураны ордын нарийвчилсан судалгааг хийж байна. Тус компани Дорноговь аймгийн нутаг дахь Зөөвч-Овоо, Дулаан-Уул, Өмнөт ураны ордыг хамарсан ашиглалтын гурван тусгай зөвшөөрөл эзэмшдэг. Мөн Зөөвч-Овоо ураны орд дээр ГДУО үйлдвэрлэлийн туршилт, нарийвчилсан ТЭЗҮ боловсруулах нарийвчилсан судалгааны ажил гүйцэтгэж байна. Бадрах Энержи компанийн үйл ажиллагаа 2017 оны 6 дугаар сард ТУЗ-ийн анхны хурлаа хийснээр идэвхжжээ.

Франц улсын “Орана Майнинг" компани Монгол Улсад уран олборлохын тулд Засгийн газартай хэлэлцээр хийж буй.

ФРАНЦ УЛСЫН "ОРАНО"

Орано групп нь Франц улсын төрийн өмчит компани агаад цөмийн материал боловсруулж байна. Түүнчлэн уран олборлохоос эхлээд боловсруулах, баяжуулах, ашигласан түлш дахин боловсруулах, логистик, инженерчлэлийн үйлчилгээ үзүүлэх хүртэлх цөмийн түлшний бүх үе шатыг хамарсан өндөр нэмүү өртөг шингэсэн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ үзүүлдэг байна. Орано нь ураны салбарт ажилласан 70 гаруй жилийн туршлагатай аж. Мөн уран олборлолтоор дэлхийд тэргүүлэгч 3 компанийн нэг гэх. Түүнчлэн нэр бүхий улсуудад уурхайн олборлолт явуулж байгаа гэсэн мэдээлэл бий. 

ТУЗ 9 гишүүнтэй байх агаад 6 гишүүнийг АРЕВА Монгол ХХК (Орано Майнинг компанийн салбар) өөрийн төлөөлөл болгон томилдог байна.

МОНГОЛ УЛСЫН "МОН-АТОМ" 

Засгийн газрын 2009 оны 45 дугаар тогтоолоор "Мон Атом" компанийг байгуулжээ. "Мон-Атом" төрийн өмчит компани Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт уран болон бусад төрлийн цацраг идэвхт ашигт малтмал, эрэл хайгуул, тандан судалгааны ажлыг гүйцэтгэн нөөцийг тогтоох, олборлон баяжуулах, үйлдвэрийн техник, эдийн засгийн үндэслэл боловсруулах, үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагаанд хувь эзэмшигчээр оролцох, хяналт тавих, салбарын материаллаг бааз, өндөр мэргэжлийн боловсон хүчин бэлтгэх, уул уурхайн хариуцлагатай зарчмаар гүйцэтгэх, үйлдвэрлэлийн аюулгүй байдлыг хангах, ураны ашиглалтын хэтийн бодлого чиглэлийг тодорхойлох судалгаа хийх, хамтарсан төслүүдэд төрийн өмчийн оролцоог хуулийн дагуу төлөөлөн хангах чиглэлээр үйл ажиллагаагаа явуулж байна.

Хувьцаа эзэмшигчдийн гэрээний дагуу 2017 оны 6 дугаар сард Бадрах Энержи ХХК-ийн 34 хувийг Мон-Атом ХХК-д шилжүүлжээ. Монгол Улсын Засгийн газрын хувь эзэмшлийг хэрэгжүүлэх эрхийг Засгийн газар Мон-Атом компанид олгосон байдаг.

УРАНЫГ ХЭРХЭН ОЛБОРЛОДОГ ВЭ?

Өнгөрсөн зуунд ураны хүдрийг ихэвчлэн ил уурхай болон далд уурхай хэлбэртэйгээр олборлодог байсан тул ураныг бусад элементээс ялгахын тулд ураны хүдрийг буталж, тээрэмдэж, цэвэршүүлэх шаардлагатай байжээ. Харин одоо энэ аргуудыг аажмаар “Газар доор уусган олборлох (ГДУО)” аргаар сольсон. 2000 онд энэ аргаар ураны дөнгөж 16 хувийг үйлдвэрлэж байсан бол одоогийн байдлаар уран олборлох хамгийн түгээмэл арга нь ГДУО арга юм. 2020 онд дэлхийн нийт олборлосон ураны 58%-ийг ГДУО аргаар олборлосон байна. 

Манай улсад уран олборлохдоо дээрх буюу "Газар дор уусган олборлох" аргаар уран олборлоно гэж буй. 

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Ерөнхий сайд Монголын эрүүл мэндийн ажилтны үйлдвэрчний эвлэлийн холбооны төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзлаа
Г.Занданшатар УИХ-ын даргаар ажиллаж байхдаа нүүрсний оффтейк гэрээг нууцын зэрэглэлд авснаа мартсан бололтой
Д.Амарбаясгалан: Г.Занданшатар дарга аа, өөрийнхөө хийсэн оффтейк гэрээнүүдээ өөрөө тайлбарлаарай
ШУУД: УИХ-ын чуулганаар "2026 оны төсөв"-ийн хүрээний мэдэгдлийг хэлэлцэж байна
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (1)

  • dda liey554 (102.91.92.201)
    I was just feeling insecure when my finance would just be on his phone at odd hours, my instinct tells me something it’s not right and i needed to access his phone until i decided to take a chance to know, knowing is batter then self doubts. I come across this hacker kelvinethicalhacker@gmail.com, his direct contact whatsApp text number +1(725)284-5562, He built spyapp with only the target number and he charged little fee so i can check and track all new and deleted messages on his phone, i also have access to all his social media platform and icloud information will be.
    2025 оны 04 сарын 29 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Ерөнхий сайд Монголын эрүүл мэндийн ажилтны үйлдвэрчний эвлэлийн холбооны төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзлаа
    10 цаг 53 мин
  • Г.Занданшатар УИХ-ын даргаар ажиллаж байхдаа нүүрсний оффтейк гэрээг нууцын зэрэглэлд авснаа мартсан бололтой
    11 цаг 1 мин
  • Д.Амарбаясгалан: Г.Занданшатар дарга аа, өөрийнхөө хийсэн оффтейк гэрээнүүдээ өөрөө тайлбарлаарай
    13 цаг 13 мин
  • Шадар сайд С.Амарсайхан ОБЕГ-т Засгийн газрын хуралдаанаар шийдсэн автомашин, аврах ажиллагааны техник тоног төхөөрөмжийг хүлээлгэн өглөө
    13 цаг 19 мин
  • MCS групп мэдэгдэл гаргажээ
    13 цаг 38 мин
  • Хагас коксон шахмал түлшийг борлуулж эхэллээ
    14 цаг 39 мин
  • Богдхан уулын дугуй цагаан дээрх “Хангарьд”-ын хөшөөг шинэчиллээ
    14 цаг 47 мин
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн "Нийт шүүгчийн III чуулган"-д хэлсэн 24 эшлэл
    15 цаг 40 мин
  • Орон сууц нийтийн аж ахуйн удирдах газар ОНӨААТҮГ-ын ажилчдын дундаж цалинг 3.3 сая төгрөгт хүргэлээ
    18 цаг 15 мин
  • ШУУД: УИХ-ын чуулганаар "2026 оны төсөв"-ийн хүрээний мэдэгдлийг хэлэлцэж байна
    18 цаг 42 мин
  • Ирэх онд 30 км борооны ус зайлуулах шугам угсарна
    18 цаг 50 мин
  • Шинзо Абэ агсныг хөнөөсөн этгээдийн шүүх хурлын тов гарчээ
    19 цаг 3 мин
  • Дэлхий нийтийн үзэн ядалтын бай болоод буй Изриал улсын тухай 24 баримт
    19 цаг 10 мин
  • НИТХ-ын дарга А.Баяр: Бусан Улаанбаатар хотууд бизнесийн хамтын ажиллагаатай корпорац байгуулах боломжтой
    19 цаг 16 мин
  • Өнөөдөр Балжинням, Дашням давхацсан билэгт сайн өдөр тохиож байна
    19 цаг 21 мин
  • Улаанбаатарт 13 хэм дулаан байна
    19 цаг 40 мин
  • Бор тээг. Хар будаг
    Уржигдар 19 цаг 25 мин
  • Азийн 13 дахь “Про боно” чуулга уулзалт Улаанбаатар хотноо амжилттай болж өндөрлөлөө
    Уржигдар 17 цаг 40 мин
  • Улаанбаатар хотод энэ онд 100.9 км авто замыг бүрэн шинэчиллээ
    Уржигдар 17 цаг 11 мин
  • Б.Гүнбилэг: Ерөнхий сайд Г.Занданшатар 322 тэрбумын шатахууны тендерийг "Сод Монгол"-д өгсөн нь ашиг сонирхлын хуулийг зөрчсөн
    Уржигдар 16 цаг 52 мин
  • Teachers day: Багшдаа баярын мэндчилгээ болгон ДАЙХ шүлгүүд
  • Японы анхны эмэгтэй Ерөнхий сайд болж байгаа Санае Такайчи гэж хэн бэ?
  • Маргаашаас худалдаалах ХАГАС КОКСОН түлшний тухай 10 баримт
  • Ханиадандаа "Битүү шөл" хийж уух жор
  • Манай Улсад айлчилж буй Туркийн батлан хамгаалахын сайд Яшар Гүлэр гэж хэн бэ?
  • Дэлхий нийтийн үзэн ядалтын бай болоод буй Изриал улсын тухай 24 баримт
  • О.Бат-Оргил: Миний сонгосон зам учраас жолоогоо барихад л аз жаргалыг мэдэрдэг
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн "Нийт шүүгчийн III чуулган"-д хэлсэн 24 эшлэл
  • Бортээгийн ордод ямар ч компани үйл ажиллагаа явуулж эхлээгүйг баримтууд баталж байна
  • Тэтгэвэр нэмэгдүүлэх, тэтгэврийн зээлийн нөхцөлийг сайжруулах санал дүгнэлт боловсруулах ажлын хэсгээс холбогдох байгууллагын удирдлагуудтай уулзаж, чиглэл өглөө
  • “Оргил стар” хотхоноос Зайсангийн гүүр хүртэл 550 метр явган хүний замыг шинэчиллээ
  • 24 ФОТО: Сүхбаатар дүүргийн багш нарын баярын хурал боллоо
  • Гэр бүлээрээ боловсролын салбарт ажиллаж буй 8 өрхөд түрээслээд өмчлөх орон сууц олголоо
  • УИХ ирэх долоо хоногт хэлэлцэх асуудлууд
  • Цэцийн дарга Г.Баясгалангийн шүүгээнд хав дарагдсан УИХ-ын гишүүдийн “хэрэг”
  • ФОТО: Боловсролын салбарын цалин хөлсийг нэмэгдүүлэхийг шаардсан багш нар Сүхбаатарын талбайд суулт хийлээ
  • УИХ-ын гишүүн Э.Болормаа, Л.Мөнхбаясгалан нарыг COP17 хурлын Тусгай элчээр томиллоо
  • Г.Батцэнгэл: Улстөржих бүртээ уул уурхайн салбар, хувийн хэвшлээ хэмлэх хэрэг байна уу?!
  • Угаартсан үед ХЭРХЭХ вэ?
  • Олон улсын Санхүүгийн корпорац Голомт банканд 160 сая ам.долларын санхүүжилтийг олголоо
  • Х.Нямбаатар: Барилгын компаниуд шугам сүлжээнүүдээ шинэчилж, зэвтэй усны асуудлаа шийдмээр байна
  • Бортээгийн ордод ямар ч компани үйл ажиллагаа явуулж эхлээгүйг баримтууд баталж байна
  • Гэр бүлээрээ боловсролын салбарт ажиллаж буй 8 өрхөд түрээслээд өмчлөх орон сууц олголоо
  • MCS групп мэдэгдэл гаргажээ
  • Манай Улсад айлчилж буй Туркийн батлан хамгаалахын сайд Яшар Гүлэр гэж хэн бэ?
  • “Оргил стар” хотхоноос Зайсангийн гүүр хүртэл 550 метр явган хүний замыг шинэчиллээ
  • Ханиадандаа "Битүү шөл" хийж уух жор
  • Маргаашаас худалдаалах ХАГАС КОКСОН түлшний тухай 10 баримт
  • Японы анхны эмэгтэй Ерөнхий сайд болж байгаа Санае Такайчи гэж хэн бэ?
  • Ж.Золжаргал: Хятад Улсын татвар, хятад компанийн олсон ашгийн дүнд Монголын уурхай нэмэлт татвар төлж ирсэн гэдгээрээ логик зөрчилтэй, шударга бус байсан
  • Дэлхий нийтийн үзэн ядалтын бай болоод буй Изриал улсын тухай 24 баримт
  • Д.Амарбаясгалан: Г.Занданшатар дарга аа, өөрийнхөө хийсэн оффтейк гэрээнүүдээ өөрөө тайлбарлаарай
  • ФОТО: Боловсролын салбарын цалин хөлсийг нэмэгдүүлэхийг шаардсан багш нар Сүхбаатарын талбайд суулт хийлээ
  • Г.Батцэнгэл: Улстөржих бүртээ уул уурхайн салбар, хувийн хэвшлээ хэмлэх хэрэг байна уу?!
  • Тэтгэвэр нэмэгдүүлэх, тэтгэврийн зээлийн нөхцөлийг сайжруулах санал дүгнэлт боловсруулах ажлын хэсгээс холбогдох байгууллагын удирдлагуудтай уулзаж, чиглэл өглөө
  • “Шилмэл мал-2025” үзэсгэлэн, дуудлага худалдаа боллоо
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн "Нийт шүүгчийн III чуулган"-д хэлсэн 24 эшлэл
  • 24 ФОТО: Сүхбаатар дүүргийн багш нарын баярын хурал боллоо
  • Угаартсан үед ХЭРХЭХ вэ?
  • УИХ-ын гишүүн Э.Болормаа, Л.Мөнхбаясгалан нарыг COP17 хурлын Тусгай элчээр томиллоо
24 баримт
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн "Нийт шүүгчийн III чуулган"-д хэлсэн 24 эшлэл
  • Дэлхий нийтийн үзэн ядалтын бай болоод буй Изриал улсын тухай 24 баримт
  • Японы анхны эмэгтэй Ерөнхий сайд болж байгаа Санае Такайчи гэж хэн бэ?
  • Маргаашаас худалдаалах ХАГАС КОКСОН түлшний тухай 10 баримт
  • Манай Улсад айлчилж буй Туркийн батлан хамгаалахын сайд Яшар Гүлэр гэж хэн бэ?
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото COP17 Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК