
Монгол байсгээд л олон улсын шуугиант мэдээний эх сурвалж болж байдаг. Экс ерөнхийлөгч бөгөөд ерөнхий сайд асан Н.Энхбаярыг авилгын хэрэгт холбогдуулан баривчилсан нь Оросын дорнод хөрш рүү хэвлэл мэдээлэл, хөрөнгө оруулагчдын анхаарлыг эрхгүй татав. "Коммерсантъ FM" радиогийн тоймч Константин Эггерт оросуудын хувьд Монголоос суралцах зүйл их байгаа гэж үзэж байна.
Сүүлийн хорин хоёр жилийг эс тооцвол Зөвлөлтийн хагас колони байсан энэ орны түүхийг ердөө гурван өгүүлбэрт багтаах гэж үзье. 1990 он-эрх баригч МАХН (үнэндээ ЗХУКН-ын салбар) олон намын тогтолцоог зөвшөөрөв. 1996 он-энэ нам анх удаа засгийн эрхээ алдаж сөрөг хүчин болов. 2011 он-улсын нийслэлд Louis Vuitton дэлгүүр нээгдэв. Шоглоомоо хойш тавья. Парламентын болон ерөнхийлөгчийн сонгууль тогтмол бөгөөд ерөнхийдөө шударга явж иржээ. 2008 онд мөнөөх МАХН-ын экс коммунистуудыг будлиан хутгасан гэж сэжиглэдгийг эс тооцвол. Голдуу уул уурхайн багагүй баялгаа боловсруулахын тулд Монгол орон энэ хугацаанд гадаадын хөрөнгө оруулагчдыг идэвхтэй татаж ирсэн юм. Шинжээчид Монголыг Азийн ардчиллын загвар гэцгээдэг. МАХН-ын дарга, ерөнхийлөгч асан Н.Энхбаярыг баривчилсан нь улс орныг донсолгов. Түүнийг зочид буудал, сонины газар болон (одоо ёстой анхаараарай!) 113 мянган долларын үнэтэй телевизийн тоног төхөөрөмж завшсан хэмээн буруутгаж байна. Тэр төхөөрөмжүүдийг Японы буддистууд Монголын сүм хийдийнхэнд бэлэглэжээ.
Москвагийн утга зохиолын дээд сургуулийн төгсөгч маань саатуулагдахаасаа өмнөхөн олонд дэлгэсэн баримтуудаас болж баривчлагдсан гэж Энхбаярыг дэмжигсэд үзэж байгаа юм. Тэр нь 2008 оны сонгууль будлиулсантай холбоотой зүйлс. Гэвч Энхбаярыг авилгын хэргээр бараг бүтэн жил байцаахаар дуудахад очоогүй тул албадан ирүүлэхээр болсон байна. Харин гадаадын хөрөнгө оруулагчид үүнийг цочирдон хүлээж авсангүй. Тэд үүнийг Монголын хувьд хэвийн зүйл болсон авилгын эсрэг тэмцлийн шинэ шат хэмээн үзэж байна.
Одоо ерөнхийлөгч, ерөнхий сайд, парламентын спикерийн ажлыг хашиж явсан Энхбаяр шүүхээр орох болчихоод байна. Нэг муу зочид буудал хөгийн хэдэн телевизийн камеруудаас болж шүү. Монголынхоо колони явсан манай эх оронд иймэрхүү юм хэзээ болсныг харин та нэг санах гээд үз дээ? Тэнсэн авч салсан Ковалев, Адамов зэрэг экс сайд нарын хэргээс хойш хэзээ манайд тийм юм болсныг би лав санахгүй байна. Улаанбаатарт болох шүүх хурал нээлттэй бөгөөд шударга болно гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй биз. Дашрамд дурдахад, Энхбаяр гэм буруугүйгээ нотлож чадна гэж найдаж байна.
Гэхдээ гол нь юу гээч? Овог аймгийн байгууллаас саяхан салсан, ашигт малтмалын хэдэн уурхайтай, зөвлөлт маягийн гайгүй шиг боловсролын системтэй, эдийн засаг, улс төрийн даяаршсан орон зайд улс орноо шингээчих гэсэн хүсэл эрмэлзэлтэй улсад маш олон юм хийж болдог гэдгийг энэ үйл явдал харуулж байгаа хэрэг. “Манай ард түмэнд чанга гар хэрэгтэй” мэтийн тэнэг зөвтгөлгүйгээр шүү дээ. Зөвлөлтийн үед бид дорнод хөршөө “Тахиа гэдэг шувуу биш, Монгол гэдэг гадаад биш” гэж доромжтойхон баалдаг байлаа. Энэ үгийг одоо мартах хэрэгтэй болж дээ.
Константин Эггертийн тоймыг 24tsag.mn орчуулав.