УИХ-ын гишүүн Г.Уянга, Л.Цог, Ц.Даваасүрэн, Х.Болорчулуун, С.Ганбаатар, Б.Бат-Эрдэнэ нарын гишүүд Рио Тинтотой байгуулсан гэх "Эвлэрлийн гэрээ"-ний асуудлаар Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэгт асуулга хүргүүлсэн. Харин өнөөдөр УИХ-ын гишүүн Г.Уянга, Л.Цог, Б.Бат-Эрдэнэ нар дээрх асуулгынхаа талаар мэдээлэл өглөө.
Энэ талаар гишүүдийн байр суурийг хүргэж байна.
УИХ-ын гишүүн Г.Уянга: -Оюутолгой үйл ажиллагаагаа явуулж эхэлснээс хойш хичнээн хэмжээний ашиг олсон. Мөн хэдий хэр хэмжээний хөрөнгө оруулалт хийгдсэн, тэр нь гэрээн дээрх үүргээ биелүүлж чадсан уу гэдгийг тодруулахыг бид хүссэн. Мөн Засгийн газраас Рио Тинто компанитай "Эвлэрлийн гэрээ" байгуулж 1.4 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалтын хэтрэлт, татварын 30 сая ам.долларын өр зэргийг цайруулах санал тавьсан гэдэг мэдээлэл олон нийтэд тараад байгаа. Үнэхээр харилцан бие, биедээ буулт хийхээр болсон юм уу гэдэг талаар Ерөнхий сайдаас тодруулга авахыг хүссэн юм. Үүнээс гадна баялгийн нөөц ашигласны татвар буюу рояалти татварыг Оюутолгой компани Эрдэнэт үйлдвэрээс гурав дахин бага төлдөг. Энэ татварыг ижил болгох талаар өмнөх Засгийн газраас эхлүүлсэн ажлыг Шийдлийн Засгийн газар үргэлжлүүлж байгаа юу гэдгийг асуумаар байна. Олон нийтийн эрх ашгийн төлөө тавьж байгаа энэ асуулгыг УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцүүлэх хүсэлт бас тавьсан. Бидний амьжиргааг дээшүүлнэ гэж итгэж найдаж байсан Оюутолгойн гэрээний асуудлыг олон нийтэд нээлттэйгээр хэлэлцэж байж бусдыг хохироох асуудал бага гарна.
УИХ-ын гишүүн Л.Цог: -Тавантолгой, Оюутолгой бол Монголын эдийн засагт том нөлөө үзүүлнэ. Оюутолгойн гэрээ хууль зүйн утгаараа хүчин төгөлдөр бус. Энэ дүүрч гэж бодъе. Тэгээд одоо мөрдөгдөж буй гэрээнд баримтын шалгалт хийхэд гурван багц зөрчил илэрсэн. ТЭЗҮ батлахаас өмнө хайгуул хийхэд гарсан 700 сая долларыг зардалдаа оруулсан. Мөн борлуулалтын бүх мөнгийг гадагш нь урсгаж байгаа гэх мэт. Тэгээд баримтын шалгалт хийсэн материалаа хоёр жил гаруй нуусан. Бид нуусан чигээр нь олоод Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хороонд өгөөд гурван сар болж байгаа ч одоог болтол хэлэлцээгүй байна. Бас нэг зүйлийг нэмж хэлэхэд энэ гэрээг нууж байгаагийнхаа цаана тэр орд, газар, гэрээгээ барьцаалж магадгүй байдал үүссэн. Яагаад гэхээр ийм санал тавьсан юм байна лээ. Тэгэхээр энэ бүхэнд үнэхээр болгоомжтой хандах хэрэгтэй болж байна.
УИХ-ын гишүүн Б.Бат-Эрдэнэ: 2013 оны гуравдугаар сарын 15-ны өдөр Шадар сайд, Сангийн сайд, Уул уурхайн сайдын хамтарсан тушаалаар байгуулсан ажлын хэсэг Оюутолгой компанийн зардлын хэтрэлтийг баримтад үндэслэн шалгасан. Энэ бол тухайн ажлын хэсэгт амаргүй байсан гэдэг нь ойлгомжтой. Энэ шалгалтаар хоёр тэрбум ам.долларын хэтрэлттэй гэдэг нь тогтоогдсон. Үүнээс 1.4 тэрбум ам.доллар нь ямар ч баримт байхгүй. Наашаа Монголоор орж ирээгүй, хаашаа хэний дансанд хийсэн нь ч тодорхойгүй. Энэ мэт зөрчлүүд гарсан байтал үүнийг хэлэлцүүлэхгүй ингээд хав дараад байгаа юм. Оюутолгойн хөрөнгө оруулалтын гэрээг анхнаас нь зөв хийж, зөв голдрилд нь оруулах ёстой гэсэн байр суурьтай байсан гишүүд одоо энд сууж байна. Тиймээс ард түмний эрх ашгийн төлөө энэ гэрээний асуудлыг яаралтай шийдэж ил болгох ёстой гэж үзэж байна.
Т.Энхэлээ
Сэтгэгдэл (21)