Хүмүүс цагаан будааг шууд усанд агшаах замаар хүнсэндээ хэрэглэдэг. Тэгвэл ингэж агшаахад цагаан будааны хүнцлийн хор нь хэвээр үлддэг болохыг эрдэмтэд тогтоожээ. BBC сувгийн Би эмч хүн! Надад итгэ! нэвтрүүлэгт орсон Белфастийн Хатан Хааны Их сургуулийн биологийн ухааны профессор Энди Мехарг үүнийг нотолсон байна. Тэрбээр цагаан будааг гурван янзаар агшаажээ. Эхлээд нэг аяга будаанд хоёр аяга ус гэсэн харьцаатайгаар агшаахад будаан дахь ихэнх хүнцэл хэвээр үлдсэн байв.
Дараа нь тэр нэг аяга будаанд таван аяга ус хийгээд будааг угааж, илүүдэл усаа хассаны дараа агшаахад хүнцлийн тал нь хасагдсан байжээ. Харин гурав дахь удаагаа тэр будааг усанд дэвтээж хонуулаад дараа нь будааг цэвэрхэн болтол нь угаасан байна. Ингээд нэг аяга будаанд таван аяга ус харьцаатайгаар агшаахад хүнцлийн 80 орчим хувь нь хасагдсан байжээ. Ялангуяа хүүхдэд зориулж бэлдсэн хоолонд үүнийг анхаарах ёстой гэнэ. Хүнцлийн хэмжээ хүний биед нэмэгдсэнээр зүрх судас, чихрийн шижин, хорт хавдар зэрэг олон өвчинд хүргэх магадлалтай аж.
Түүнчлэн монголчуудын уламжлалт сар шинийн баяр болох гэж байгаатай холбогдуулан Мэргэжлийн хяналтын Ерөнхий газраас гадаа хөлдөөсөн бууз хүний бие хортой болохыг анхааруулж байна. Тодруулбал нийслэл хот Улаанбаатар төдийгүй, Дархан, Эрдэнэт болон аймгийн төвүүдэд утааны хэмжээ маш өндөр байдаг. Ялангуяа Улаанбаатар хотын агаарын бохирдол гамшгийн хэмжээнд хүрсэн энэ үед гадаа бууз хөлдөөнө гэдэг маш өндөр эрсдэлтэй аж. Учир нь гадаа хөлдөөсөн буузанд хүхрийн давхар исэл, агаарын хий, альдегид, хөө тортог, хар тугалгын исэл нэвт шингэдэг болохыг тогтоосон байна.
Мөн иргэд буузыг шигнээд болгочихдог тул хор нь арилна гэж ярьдаг. Тэгвэл буузны махыг жигнэх явцад хуримтлагдсан хорны бага хувь нь дээшээ уур болон дэгддэг. Ингэхдээ хор нь бүр ихэсч, буузны гуриланд наалддаг байна. Учир нь химийн элемент халуунд найрлагаа өөрчилж, улам идэвхждэг аж. Гадаа хөлдөөсөн бууз, банш идсэнээс болж, цочмог болон архаг гуурсан хоолойн үрэвсэл, уушигны үрэвсэл, багтраа, харшил тусах магадлал хэд дахин нэмэгддэг төдийгүй хорт хавдрын эхлэлийг ч тавьдаг аж.
Сэтгэгдэл (27)