Бэлчээрийн хачиг нь жил бүрийн 3 дугаар сарын сүүлчээс идэвхжиж, салхиар хаа сайгүй зөөгдөн тархах бөгөөд 5 дугаар сарын эхээр эзэн амьтаддаа шимэгчлэн амьдардаг. Өөрөөр хэлбэл 3 дугаар сарын сүүлчээс 4 дүгээр сард идэвхжлийнхээ үед хүнийг хазах нь элбэгшиж, риккетсиэр халдварлагдсан хачиг хүнийг хазаж халдварлуулдаг аж. Хачигт хазуулаад халдвар авсан хүнд хачиг хазсанаас хойш дунджаар 3-7 хоногийн дараа халуурах, толгой өвдөх, биеэр гүвдрүүт тууралт гарах зэрэг шинж тэмдэг илэрдэг байна.

Эрүүл Мэнд Яамны харьяа Тандалт, шуурхай удирдлагын хэлтсийн дарга Д.Нарангэрэл дараах сэрэмжлүүлгийг хүргэж байна. 

Манай орны хувьд халдвар үүсгэгч олон зүйл байдгаас гол дамжуулагч нь ойн хачиг. Хачиг хүнийг хазах үед вирус, нян зэрэг үүсгэгч хүний цусанд орсны улмаас халдвар үүснэ. Хэрэв өвчин үүсгэгч агуулсан мал, амьтан хазсан хачиг нь хүнийг хазахад цусаар дамжин тэрхүү өвч­ний халдвар биед орно гэсэн үг. Хэдий бүх хачиг халдваргүй ч таван хачигны нэг нь өвчин үүсгэгч вирус, нян тээж байдаг. Хачигт халдвараар үүсгэгддэг гурван төрлийн өвчин байдаг. Эхнийх нь хачигт энцефалит буюу ойн хачиг. Энэ нь тавдугаар сард идэвхждэг. Ойн хачиг нь Хөвсгөл, Архангай, Сэлэнгэ зэрэг ой модтой газруудаар элбэг байдаг. Энэ өвчин нь хүн, амьтны  цусан дахь вирусээр дамждаг. Уг өвчнөөр ой модоор зугаалж яваа хүмүүс, анчид, мод хийдэг хүмүүс, хайгуулчид өвчлөх магадлал өндөртэй. Хүний мэдрэлийн тогтолцоо, арьс, зүрх судас, үе мөч, тулгуур зэрэг эрхтэн системийг сонгомлоор гэмтээдэг хор хөнөөлтэй.

Хачигт хазуулсны дараа бие сулрах, толгой өвдөх, халуурах, хүзүү хөших, зүрх, үе мөчөөр өвдөх, арьсаар цагирган хэлбэрийн том, цөөн тууралт гарах, хэл цайвар өнгөртэй болж нүүр, гар, хөл саажих зэрэг шинж тэмдгүүд илэрдэг. Хачигт хазуулсан үед  зарим тохиолдолд ухаан алдаж ч унадаг. Оношлогдоод байгаа бас нэг өвчин нь бэлчээрийн хачгаар дамжин өвчлөл үүсгэдэг хачигт риккетсиоз юм. Мал төллөлт, малчин малынхаа ноос ноолуурыг гэртээ хадгалах зэргээс шалтгаалж хачиг хүний биед дамждаг. Риккетсиоз хачиг нь хачгийн халдвараар үүсдэг өвчний 70-80 хувийг эзэлдэг. Хачигт хазуулсны дараа 2-10 хоногт нууц үе гэж бий. Хачигт хазуулснаа мэдсэн даруйдаа эмнэлэгт хандах, цэвэрлүүлэх шаардлагатай. Хүмүүс тэр бүр тоодоггүй, гэхдээ хачигт хазуулаад удвал тархи нугасны өвчин үүсдэг.

Хүний толгойд шимэгчлэн амьдрах аюултай учраас тухайн үедээ тоохгүй байсан ч, удвал халдварт нян тархи, нугасанд тархаж өвчин үүсгэх эрсдэл өндөр. Тэр ч бүү хэл хүнд хэлбэрт шилжсэн тохиолдолд үхэлд хүргэх аюултай. Тиймээс хачигт энцефалитын эсрэг вакциныг хавар, намрын улиралд тариулж, уг өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх боломжтой.

Хэрэв вакцинжуулалтад хамрагдаагүй бол голомтод орох бас хазуулсан нөхцөлд энэ өвчний эсрэг өвөрмөц иммуноглобулин тариулдаг. Түүнчлэн иодантипирин, реамбирины эсрэг вирусийн эмүүдийг хэрэглэж болно. Мөн хачгийн идэвхжлийн үед тод өнгийн хувцас өмсөх, ой модоор аялаж зугаалах бол урт түрүүтэй гутал, ханцуйтай цамц өмсөж байх нь зөв. Малчид өөрсөддөө өдөрт хоёр удаа хачиг илрүүлэх үзлэг хийж байх ёстой. Хачиг байсан газраа спирт түрхэж, ариутгаж байх нь зүйтэй. Түүхий бүтээгдэхүүн хэрэглэхгүй байх, ялангуяа малын сүүг болгож хүнсэндээ хэрэглэх нь чухал юм.