Дэлхий даяар янз бүрийн байгууллага, утга зохиол шүүмжлэгчид хамгийн шилдэг романуудыг өөрсдийн шүүлтүүрээр шүүж, жагсаалт гаргаж иржээ. Энэ удаа та бүхэнд Уэслиан Их Сургуулийн профессор, доктор Даниэл.С.Бертийн эрэмбэлэн жагсаасан хамгийн агуу 100 романы нэрсийг толилуулж байна.

Энэ эрэмбэ бусдаас онцлог юм. Берт энэ эрэмбийг гаргасан ном бичихдээ “Ер нь роман гэж юу вэ” гэдэг асуултад давхар хариулжээ. Өнөө үе хүртэл баримталж ирсэн ихэнх хэвшмэл үзэл баримлалуудын үндэс нь нэрт утга зохиол шүүмжлэгч Иан Уоттын алдарт бүтээл “Романы мандалт” (1957)-д суурилсан ажээ. Иан Уотт роман бол 18-р зууны Англид романтик хүүрнэл зохиолоос ялгаран бие дааж гарч ирсэн жанр гэж үзсэн юм.

Хайр сэтгэл, баатарлаг үйлс гэх мэт сэдвээр уран яруу өгүүлэх романтик хүүрнэл зохиолууд хувь хүмүүсийн туршлагын тухай хэт ерөнхий, идеал үйл явдлуудыг харуулдаг. Харин 18-р зууны роман бичигч Клара Рийсийн харснаар “Роман нь өөрийн бичигдсэн үеийн бодит амьдрал, хэв маягуудын зураглал юм. Харин романтик зохиол нь хэзээ ч тохиож байгаагүй, тохиох ч боломжгүй зүйлсийг эрхэмсэг, ихэмсэг хэлээр харуулдаг”.

Гэвч Берт утга зохиолд романыг реализм буюу энгийн амьдралыг яг тэр хэвээр илэрхийлэх явдлаар энэ мэт хязгаарлах нь хэтэрхий явцуу, буруу хандлага үзэж байна. Түүний үзэж буйгаар роман нь романтик зохиол, реализм хоорондын болон шүлгэн, уран төсөөлөлт ба бодит илэрхийлэлүүд хоорондын зохист синтез ажээ. Уншигч энэ синтезээс л жинхэнэ амтыг мэдэрнэ. Гэхдээ түүний зохист синтезээр авч үзвэл Свифтийн “Гуливерийн аялал”, Карролын “Алиса гайхамшгийн оронд”, Толкейний “Бөгжний эзэн” гэх мэт хэт уран зөгнөлт зохиолууд роман биш ажээ.

Даниэл.С.Берт өөрийн бичсэн “100 роман: Бүх цаг үеийн хамгийн агуу романуудын эрэмбэ” (2004) номд дараах романыг оруулжээ.