
Тодруулбал, ард иргэдийг өлсгөчихөөд үргэлжлүүлээд өлсөх үү эсвэл Оюутолгойгоо хөдөлгөх үү гэж байгаа нь хэт эрээ, цээргүй загнаж буйгийн илрэл гэв. Мөн Оюутолгойн ордыг хөдөлгөх үү гэж байгаа нь ямар учиртайг ард иргэд болоод бие даагчид өөрсдөө ойлгохгүй байна гэлээ.
Энэ талаар УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн “Оюутолгой хөдөлчихсөн. Өнгөрсөн жил хоёр тэрбум их наяд төгрөгийн борлуулаэлт хийсэн. 100 тэрбумыг төсөвт төлсөн. Есдүгээр сарын байдлаар 75 тэрбумыг төсөвт төлсөн байсан. Энэ онд тус орд 3.9 их наядын борлуулалт хийнэ. Энэ мөнгө нь манай улсын төсвийн 70 хувь. Төсвийн орлогын 5 хувьтай тэнцэх хэмжээний мөнгийг татварт өгдөг. Үлдсэнийг нь зээлэнд өгөх байх. Ингээд Оюутолгой хөдөлчихсөн байна. Ерөнхий сайдыг юу яриад байгааг ойлгохгүй байна. “Рио Тинто”г нэг компани ирэх дөрөвдүгээр сард худалдаж авах гэж байгаа. Харин Рио Тинтогийн 17 хувийг эзэмшдэг Чанелко компани уг худалдан авалтыг зөвшөөрөхгүй эсэргүүцэж байгаа гэсэн. Харин Чанелкод Оюутолгойг өгч энэ наймааг дуусгаж магадгүй гэж харж байна. Өлсөх үү гэж асууж байгаад Оюутолгойг тавьж туух нь. Монголын талын 34 хувийг өгөөд татвараа аваад сууж байя гэж хэлээд биднийхээ толгойг угаах гэж байна. Монголын хувьгүй юм чинь үнэтэй зарагдана. Манай улс төрчид Оюутолгойгоос жил бүр 20 тонн алтыг мэдээгүй царайлаад л гадагш нь гаргаж байна” гэлээ.
Харин үүний оронд Оюутолгойгоо ашигтайгаар эргэлдүүлж иргэдээ өлсгөлгүй асуудлаас гаръя гэх хэрэгтэй гэв. Нам, эвслүүд хамтарсан нэрээр байгалийн баялагаа сүйтгэх нь гэж тус бүлгээс мэдэгдлээ.
Үүний нэг жишээ нь Гацууртын орд болон Ноён уулыг ухах асуудлыг зөвшөөрсөн явдал гэв. УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн “Центра Гоулд” компани Ноён уулыг ухаж дахин луйвар хийх гэж байна гэв.
Энэ мэт ард иргэдийн эрх ашигт бус гадныханы талд асуудлыг шийдвэрлээд байгалийн баялагаар наргиад байвал ордны гаднах хүмүүстэйгээ нийлхээс өөр аргагүй. Урт нэртэй хуулийг ч мөн энэ долоо хоногт хэлэлцээд үгүй болгох гэж байна гэж бие даагчдын зөвлөлөөс мэдээллээ. Монгол улс нийт ахмадууддаа 15 тэрбум төгрөгийг өгдөг. Харин Америкийн компаниас зөвөлгөө авна гээд 17 тэрбумыг өгч байгаа. Ийм зүйлийг бид ярихаар популист гэж хэлж байна. Ард иргэдийн талд дуугарч болихоо больсон зүйл байж болохгүй гэв.
Мөн тус бүлгээс Эрүүл мэндийн даатгалын хуулийн хэрэгжилт болон Хүүхэд харах үйлчилгээний хууль, Соёлын тухай хуульд анхаарал хандуулна гэдгээ илэрхийллээ.
Энэ талаар УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн “Оюутолгой хөдөлчихсөн. Өнгөрсөн жил хоёр тэрбум их наяд төгрөгийн борлуулаэлт хийсэн. 100 тэрбумыг төсөвт төлсөн. Есдүгээр сарын байдлаар 75 тэрбумыг төсөвт төлсөн байсан. Энэ онд тус орд 3.9 их наядын борлуулалт хийнэ. Энэ мөнгө нь манай улсын төсвийн 70 хувь. Төсвийн орлогын 5 хувьтай тэнцэх хэмжээний мөнгийг татварт өгдөг. Үлдсэнийг нь зээлэнд өгөх байх. Ингээд Оюутолгой хөдөлчихсөн байна. Ерөнхий сайдыг юу яриад байгааг ойлгохгүй байна. “Рио Тинто”г нэг компани ирэх дөрөвдүгээр сард худалдаж авах гэж байгаа. Харин Рио Тинтогийн 17 хувийг эзэмшдэг Чанелко компани уг худалдан авалтыг зөвшөөрөхгүй эсэргүүцэж байгаа гэсэн. Харин Чанелкод Оюутолгойг өгч энэ наймааг дуусгаж магадгүй гэж харж байна. Өлсөх үү гэж асууж байгаад Оюутолгойг тавьж туух нь. Монголын талын 34 хувийг өгөөд татвараа аваад сууж байя гэж хэлээд биднийхээ толгойг угаах гэж байна. Монголын хувьгүй юм чинь үнэтэй зарагдана. Манай улс төрчид Оюутолгойгоос жил бүр 20 тонн алтыг мэдээгүй царайлаад л гадагш нь гаргаж байна” гэлээ.
Харин үүний оронд Оюутолгойгоо ашигтайгаар эргэлдүүлж иргэдээ өлсгөлгүй асуудлаас гаръя гэх хэрэгтэй гэв. Нам, эвслүүд хамтарсан нэрээр байгалийн баялагаа сүйтгэх нь гэж тус бүлгээс мэдэгдлээ.
Үүний нэг жишээ нь Гацууртын орд болон Ноён уулыг ухах асуудлыг зөвшөөрсөн явдал гэв. УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн “Центра Гоулд” компани Ноён уулыг ухаж дахин луйвар хийх гэж байна гэв.
Энэ мэт ард иргэдийн эрх ашигт бус гадныханы талд асуудлыг шийдвэрлээд байгалийн баялагаар наргиад байвал ордны гаднах хүмүүстэйгээ нийлхээс өөр аргагүй. Урт нэртэй хуулийг ч мөн энэ долоо хоногт хэлэлцээд үгүй болгох гэж байна гэж бие даагчдын зөвлөлөөс мэдээллээ. Монгол улс нийт ахмадууддаа 15 тэрбум төгрөгийг өгдөг. Харин Америкийн компаниас зөвөлгөө авна гээд 17 тэрбумыг өгч байгаа. Ийм зүйлийг бид ярихаар популист гэж хэлж байна. Ард иргэдийн талд дуугарч болихоо больсон зүйл байж болохгүй гэв.
Мөн тус бүлгээс Эрүүл мэндийн даатгалын хуулийн хэрэгжилт болон Хүүхэд харах үйлчилгээний хууль, Соёлын тухай хуульд анхаарал хандуулна гэдгээ илэрхийллээ.
Т.Энхэлээ
Сэтгэгдэл (28)