Шинжлэх ухааны нэр барьж олныг төөрүүлэгсэдийн хэлж буйгаар 2012.12.21-нд дэлхий сүйрэх гэнэ. Дэлхийн сүйрлийн талаарх уг яриа Маяачуудын цаг тооны бичгээс үүдэлтэй гэж болно. Маяа нарын сүмийн хананд сийлж үлдээсэн цаг тооны бичээсийг судалсан хүмүүс тэдний цаг тооны хуанли 2012.12.21-ний өдрөөр дуусаж байгааг олж тогтоожээ.

 
Шинжлэх ухааны нэр барьж олныг төөрүүлэгсэдийн хэлж буйгаар 2012.12.21-нд дэлхий сүйрэх гэнэ. Дэлхийн сүйрлийн талаарх уг яриа Маяачуудын цаг тооны бичгээс үүдэлтэй гэж болно. Маяа нарын сүмийн хананд сийлж үлдээсэн цаг тооны бичээсийг судалсан хүмүүс тэдний цаг тооны хуанли 2012.12.21-ний өдрөөр дуусаж байгааг олж тогтоожээ. Энэ цаг тооны бичигт итгэгсэд дэлхийг 12 сарын 21-ний өдөр сүйрнэ гэж ярьж байгаа. Хүмүүсийг айдаст автуулаад буй энэ таамагт албан ёсны шинжлэх ухаан хэрхэн хариулж байгааг хүргэхээр ШУА-ийн Одон орон, геофизикийн судалгааны төвийн захирал Ү.Сүхбаатараас доорх ярилцлагыг авлаа.

-    12 сарын 21-нд дэлхийн соронзон туйл өөрчлөгдөнө. Үүнээс болж онц аюултай үзэгдэл болно гэж зарим хүмүүс ярьж байна. Ер нь дэлхийн соронзон туйл өөрчлөгдөх боломжтой юу?

-    Би энэ сэдвээр 40 гаран жил судалгаа хийн, ажиллаж байна. 12 сарын 21-ний өдөртэй холбоотой энэ асуудал “Маяагийн цаг тооны бичиг”-тэй холбогдож гарч ирсэн яриа. “Маяагийн календарь” дуусч байгаа учраас дэлхий сөнөх ёстой юм шиг  ярьж байна. Энэ бол авцалдаагүй зүйл юм. Календарь бол цаг тооны бичиг. Байгалийн үзэгдлийг ямар хугацаанд болсоныг тэмдэглэн авах гэж цаг тооны бичиг байдаг болохоос биш цаг тооны бичиг байгалийн үзэгдлийг бий болгодоггүй юм. Тэгэхээр “Маяагийн календарь” дуусахаар дэлхий ертөнц сөнөнө гэдэг утгагүй зүйл. Том гаригийн хэлтэрхий эсвэл сүүлт од дэлхийг мөргөөд устгачихна гэж нэг хэсэг шуугисан. Өнөөдөр шинжлэх ухаан дэлхийд ойртож байгаа том биетүүд болон аюул учруулж болох биетүүдийг нэг бүрчлэн ажигладаг болсон. Хурд, хүч гээд бүх зүйлийг нь нарийвчлан тооцоолдог болсон. Бас наран дээр том тэсрэлт болж дэлхийг сөнөөнө гэж баахан шуугисан. Дэлхий  бол ганц хатуу бөмбөрцөг биш шүү дээ. Гадна талаар нь агаар мандал, түүний цаагуур цэнэгт мандал байгаа. Бүр 7000 км-ийн цаагуур соронзон мандал байгаа. Энэ бүгд нарнаас ирж байгаа энергитэй бөөмсийг ялгаад хойд, өмнөд хоёр туйлруугаа аваачдаг. Тэгэхээр тэнд бөөмс энергиэ алдаад туйлын туяа хүчдэл үүсгэдэг. Наран дээр их хүчтэй дэлбэрэлт болбол тэр бөөмс дэлхий рүү шууд орж ирж чадахгүй. Туйлын туяа гэдэг зүйл манай дунд өргөрөг хүртэл ажиглагддаг. Үр дагавар нь энэ. Түүнээс учруулж байгаа хохирол байхгүй шүү дээ. Яахав хойд туйлаар бол индукц гэсэн гүйдлийн нөлөөгөөр цахилгаан станцууд холбоо тасрах үзэгдэл болдог. Ер нь бол Канад гэх хойд туйлд ойрхон орнуудад гамшигийн байдалд хүрэх хэмжээний хохирол учруулдаг. Дунд өргөрөгт бол хохирол учруулахгүй. Үүнийг соронзон шуурга гэж нэрлэж байгаа юм.  Нарнаас ирж байгаа бөөмс дэлхийн соронзон оронтой харилцан үйлчлэхээрээ хөгжмийн чавхдас хөдөлдөг шиг соронзон орноо хөдөлгөдөг. Үүнийг соронзон шуурга гэж нэрлэж байгаа юм. Зүрх судасны өвчтэй хүмүүст муу талтай. Өөрөөр нөлөөлөх муу зүйл байхгүй. Нар дэлхийг сөнөөж чадахгүй. Дэлхий өөрөө хамгаалалт сайтай. Маш тогтвортой динамик систем юм. Динамик системийг хөдөлгөхийн тулд асар их энерги хэрэгтэй. Наран дээр тэсэрч дэлбэрч буй хүч дэлхийг сөнөөхөд яагаад ч хүрэхгүй. Яагаад гэхээр нар дэлхийгээс 150 сая км зайтай. Ийм хол газраас тархан ирж буй энергийн дэлхийд үзүүлж болох  нөлөө нь соронзон шуурга, цэнэгт мандалын буснил юм. Радио тасрах юм уу хойд туйлын нутгийн орнуудад цахилгаан шугам тасрах үзэгдэл гардаг л юм. Нар дэлхийг сөнөөж чадахгүй болохоор дэлхий өөрийгөө сөнөөнө гэж ярьж байна. Би бүр гайхаж байна. Ингэж хүмүүсийг тайван бус айдастай байлгаж болохгүй. Шинжлэх ухааны үндэсгүй зүйл ярьж байгаа юм.

-    Соронзон туйл гэж юу юм бэ?

-    Дэлхий өөрийн гэсэн соронзон оронтой. Цэнэгт мандал, соронзон мандалд болж буй физик үзэгдлээс болж дэлхийн соронзон орон маш огцом өөрчлөгдөнө. Үүнийг цаг хугацааны өөрчлөлт гэж байгаа юм. Дэлхий даяар тархсан соронзон орон газарзүйн байршил, геолги тогтоцоосоо болоод янз бүр байдаг.  Дэлхийн соронзон туйл өөрчлөгдөж байсан үе бий. Ойролцоогоор 200 мянган жилд ганц  өөрчлөгдөж байсан. Тэр үед айхтар гамшиг болсон уу гэвэл үгүй юм. “UBS” телевизээр Г.Оюунгэрэл гэгч эмэгтэй ярихдаа “Кранууд дэлхийн соронзон орны хүчээр тогтож байдаг. Дэлхийн соронзон орон тэг болонгуут энэ кранууд унана” гэж ярьж байсан. Ийм үзэгдэл байж болохгүй. Эрүүл хүнд ойлгомжтой асуудал. Крануудыг соронзон орон татаад зогсож байгаа юм биш. Дэлхийн соронзон орон тэг болсон ч зогсож л байна. Дэлхийн соронзон орон хэзээ ч тэг болохгүй. Туйлаа өөрчилнө гэдгийг заавал тэг болж өөрчилдөг гэж бодоод байна. Тийм зүйл байдаггүй. Энэ бол мэдлэггүй, боловсролгүй хүний яриа. Үүнийгээ мундаг мэддэг юм шиг ярьж байсан. Москвагийн “Дэлхийн соронзон орон ба радио долгионы тархалтын хүрээлэн” гэж байгууллага байдаг. Дэлхийн соронзон орны өөрчлөлтөнд прогноз хийдэг газар юм. Энэ байгууллагыг хүртэл нэрлээд ярьж байсан. Том байгууллага болон эрдэмтдийг тэгэж гутааж болохгүй юм. Ярих хэмжээгээ мэдэх хэрэгтэй. Тэд бол Г.Оюунгэрэл шиг тэнэг юм ярьдаггүй юм. Үүний төлөө хариуцлага хүлээдэг байх ёстой. Хариуцлаггүй асуудал. Энэ худал таамаг хөвдөнд гарсан түймэр шиг Монгол орныг аажмаар идэж байна. Манай боловсролын системд шинжлэх ухааны хамгийн анхдагч мэдлэгийг олгодог одон орны хичээлийг аль хэдийнээс заахаа больсон. Дэлхий дээр улирал яагаад өөрчлөгддөг, өдөр шөнө яагаад ээлжилдэгийг мэдэхгүй хүмүүс бий болж байна. Түнэр харанхуй болно гэж яриад байгаа. Үүнийг судалдаг хүний хувьд би ойлгохгүй байна. Тийм боломж байхгүй.

-    Нарны аймгийн болон нарны аймгийн бус гаригуудын жагсаал болно гэж юу вэ?

-    Есөн гариг нэг шугам дээр очно гэж яриад байна. 2000 оны зургаан сард ийм жагсаалт болсон. Үргэлж ажиглагдаж байдаг шүү дээ. Тэгээд юу ч болоогүй. 12 сарын 21-нд бас жагсана гэж ярьж байна. Тэр өдөр юу ч өөрчлөгдөхгүй. Таталцлын хүчинд жаахан өөрчлөлт орвол орно. Өөр юу ч болохгүй. Нарыг хаана гэдэг бол худлаа зүйл. Дэлхий өөрөө нарнаас гуравдах гариг нь. Том гаригууд дэлхийн нөгөө талд байж байгаа. Тэгэхээр яагаад ч нарыг сүүдэрлэнэ гэж байхгүй. Ямар ч баримтгүй, шинжлэх ухааны үндэсгүй зүйл ярьж хүмүүсийг сандаргаж байна. Орифлеймийн сүлжээ хүн мунхаруулдаг сүлжээ болж хувирчээ. Би үүнийг гэмт хэрэг гэж үзэж байна.

-    Байгалийн ноцтой үзэгдлийг урьдчилан харж болдог юм уу?

-    Ностардамус болон Болгарийн Ванга гээд мундаг зөнч мэргэн хүмүүс байдаг гэдэг. Тэд нар дэлхий дээр тийм гамшиг болно гээд цаг хугацаатай нь хэлчихсэн юм бол хүмүүс сэрэмж аваад урьдчилан сэргийлээд байна. Тэгэхээр худлаа хэлдэг хүмүүс юм. 12 сарын 21-ний өдрийн тухай л яриад байна. Тэр өдөр юу ч болохгүй. Байгалийн жам ёсоороо хамгийн богино өдөр, урт шөнө болно.

-    Алтан бумбын эрин гэсэн од эрхсийн цоо шинэ тоололд шилжинэ гэж хүмүүсийг ухуулж байна. Тэр юу гэсэн үг юм бол?

-    Мэдэхгүй. Шинжлэх ухаанд алтан бумбын эрин гэсэн зүйл байхгүй. Манай энэ ертөнц үүсээд арван гурав аравны долоон тэрбум жил болж байгаа. Цаг хугацаатай нарийн тооцсон тоо. Зуун сая жилээр алдаатай хэлж болох юм. Харин нар үүсээд таван тэрбум жил болж байна. Манай эх дэлхий үүсээд гурван тэрбум жил болж байна. Энэ бол маш тогтвортой динамик систем. Ертөнц зүй тогтолоороо явж байгаа. Ер нь монголд зан заншил, бурхан шашин гэдгийг зааглаж өгөх цаг нь болжээ. Шинжлэх ухаан бол хүний оюун ухааны бүтээл. Аливаа зүйлийг янз бүрээр  хардаг сониуч зантай хүмүүсийн ажил. Энэ хүмүүсийн үүсгэсэн мэдлэг дээр тулгуурлаад шинжлэх ухаанч боловсрол үүссэн.

-    Ер нь дэлхийн сүйрэл ертөнцийн төгсгөлийн тухай онол таамаглал хэр түгээмэл байдаг вэ?

-    14 тэрбум жил болчихсон энэ зүйлийг хэзээ сөнөхийг тооцоолох хэцүү. Асар их ухаантай хүн мэдэж болох юм. Эсвэл бүр тэнэг хүн л ярих байх.

-    Монголын төдийгүй дэлхийн албан ёсны байгууллагууд энэ мэт цуурхалт яаж хандаж байгаа вэ? 

-    Дэлхийн албан ёсны байгууллага болох NASA-аас нарийн тооцоо гаргасан. Дэлхийд сүйрэл болно гэдгийг үгүйсгэж байгаа. Өчнөөн  эрдэмтэд энэ зүйлийг няцаасан. Аль дээр яригдсан асуудал. Моод монголоор дуусна гэгчээр манайх л яригдаад өнгөрсөн зүйлийг одоо буруу ярьж эхлээд байна.

-    Манай дэлхий хэдэн настай вэ? Цаашид хэд наслах бол?