УИХ-ын гишүүн, Өргөдлийн байнгын хорооны дарга О.Баасанхүү өнөөдөр УЕПГ-ын алба хаагчидтай уулзаж байнгын хороондоо ирсэн  гурван гомдлыг хүлээлгэн өглөө.

Энэхүү уулзалтад УЕПГ-ын Хэрэг бүртгэх, мөрдөн байцаах ажиллагаанд хяналт тавих хэлтсийн дарга Ё.Сагсай, УЕПГ-ын хэвлэл мэдээллийн албаны дарга н.Өлзийжаргал нар байлцлаа.

УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүүгийн хувьд “Өнөөдөр би УЕПрокукор М.Энх-Амгалантай уулзая гэж ирсэн. Харин тэрээр ажлын шаардлагын улмаас байхгүй байгаа бололтой. Тиймээс холбогдох хүмүүстэй нь уулзаад нөхцөл байдлыг хэлж, зарим өргөдлийг шилжүүлье гэж бодож байна. Манай Өргөдлийн байнгын хороонд нийтийн болон хувийн шинжтэй өргөдлүүд ирдэг. Одоогоор 60 мянган өргөдөл ирсэн байгаа. Хувийн шинжтэй өргөдлүүдээс л гэхэд хамгийн том байр суурь эзэлдэг нь хууль хяналтын байгууллагатай холбоотой асуудал.

Иргэдийн зүгээс хохирлоо, мөрдөн байцаалт буруу хийгдлээ, шүүхийн шийдвэр буруу гарлаа, хууль хяналтынхан нэг талыг барьлаа гэх мэт янз бүрийн гомдол гаргадаг. Харин бидний зүгээс хувийн шинжтэй өргөдлийг олон нийтэд мэдээлэх боломж байдаггүй.

Гэвч эдгээрээс иргэд өөрсдөө зөвшөөрвөл зарим нэгэн өргөдлийг өгч танилцуулах эрх байдаг.  Тиймээс би өнөөдөр гурван асуудлыг хөндөж тавих гэж байна” гэлээ.

Ингээд О.Баасанхүүгийн тавьсан гурван асуудлыг дор сийрүүлье.

Нэгдүгээрт, УИХ-ын Өргөдлийн байнгын хороонд 2016 оны нэгдүгээр сарын 11-ний өдөр иргэн н.Бат-Эрдэнээс  ЗГХЭГ-ын дарга С.Баярцогтын талаар гомдол ирсэн байна. Энэ гомдолд “Гадаадын хэвлэл мэдээлэлд гарсан мэдээлэл нь өнөөдөр та бүхний хэрэгсэхгүй болгосон хэрэгтэй нийцэхгүй байна. Мөн хэрэгт сэжиглэгдэж байгаа этгээдийн аман тайлбараар хэргийг хаасан. Үүнийг нягтлах ёстой. Ард түмний хэн нь ч долларын хэмжээг мэдэхгүй байна. Цаашлаад “буянаа нуусан уу, бузраа нуусан уу” гэдгийг ч мэдэхгүй. Мөн хэчнээн хүн оролцсон юм бэ гэдгийг хэн ч мэдэхгүй байна. Тиймээс энэ бүхнийг дахин шалгах хэрэгтэй” гэх зүйлсийг тусгажээ.

 Улмаар энэ хэргийг шалгаж өгөөч гэж хүссэн тухайн иргэний өргөдлийг УЕПГ-т хүлээлгэж өглөө.

Хоёрдугаарт, Өргөдлийн байнгын хороо Тост тосон бумбын нурууг улсын тусгай хамгаалалтанд авах талаар Н.Батцэрэгт 2015 оны 12 сарын 1-ний өдрийн 15-ны тогтоолоор чиглэл өгч байжээ. БОНХАЖЯ-ны сайд Н.Батцэрэгийн зүгээс “Бид тусгай хамгаалалтанд авах бүх ажлыг хийсэн. Хоёр тэрбум төгрөгний нөхөн төлбөр өгнө. 12 сарын 15 гэхэд асуудлыг дуусгана гэжээ. Улмаар гурван удаа тусгай хамгаалалтанд авах асуудлаар хуралдсан байна. Гэвч хурал болох бүрт шалтгаангүй хойшилсон гэдгийг О.Баасанхүүгийн зүгээс онцлов.

Харин хамгийн сүүлд гэнэт л тусгай хамгаалалтанд авах шийдвэр гарсан энэ аж.

Тиймээс  энэ хэрэгт АТГ-ын татан оролцуулаач гэж хүсч байгаа юм байна.  Иргэдийн зүгээс цагдаагийн байгууллага чанартай шалгалт хийж байгаагүй. Мөн уул уурхайн лиценз бүхий этгээдүүд тодорхой хэмжээгээр лоббидоод байгаа юм биш биз. Өнөөдөр прокурорын дэргэдэх мөрдөн байцаах газар гэж байхгүй. Нөгөө талаас албан тушаалын зүйл байна уу гэдгийг давхар шалгах шаардлагатай гэх өргөдлүүдийг өгч байгаа аж. Тиймээс ажлын хэсгийг өргөтгөх тал дээр Прокурорын байгууллагаас чиглэл өгч шийдэхийг хүслээ.

Гуравдугаарт, иргэн Л.Жавзмаа гэж хүний хүү Батгавийн Содномдаржаа гэх хүний талаар хүсэлт ирүүлжээ. Мөн Д.Булганы ээж Д.Байгальмаа өргөдөл ирүүлсэн байна.
Д.Байгальмаа болон дээрх хүмүүсийн гэр бүлийнхэнтэй нь уулзуулахгүй байна гэх өргөдлийг өгчээ.  Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулиар хэн нэгнийг баривчилсан бол 24 цагийн дотор гэр бүлийнхэнд нь мэдэгдэх, цаашлаад хэрэгт шууд хамааралгүй бол тухайн этгээдийг уулзуулах эрх нь нээлттэй.

Энэ уулзалтад тодорхой хяналтанд явж болно. Тэгэхээр тэр гэр бүлийн хөгшчүүдийг уулзуулаач гэдгийг О.Баасанхүүгийн зүгээс учирлалаа. Тэрбээр “Энэ хэрэг ямар шалтгаанаар нууцын зэрэглэлд орсон гэдэг албан ёсны тайлбараа УИХ-ын гишүүн миний нэр дээр ирүүлвэл сайн байна. Байцаан шийтгэх үйл ажиллагаанд хэн ч хөндлөнгөөс оролцох эрхгүй. Гэхдээ хууль хэрэгжүүлэхийг шаардах эрх нь УИХ-ын гишүүнд байдаг. Д.Булган гэж хүний хорих хугацааг сунгасантай холбоотой түүний ээж Д.Байгальмаа надтай яриад “Би 80 гарсан хүний хувьд эрүүл мэнд хүнд байна. Гэхдээ нөхцөл байдлыг тэвчээртэй харж байгаа. Хамгийн гол нь үр хүүхэдтэйгээ уулзмаар байна” гэсэн. Хэрэгт шууд хамааралтай үгүйг би мэдэхгүй. Гэхдээ хамааралгүй бол гэр бүлийнхээ хүнтэй уулзах эрхтэй гэж үзэж байна” гэлээ.

Дээрх асуудалтай холбогдуулж УЕПГ-ын Хэрэг бүртгэх, мөрдөн байцаах ажиллагаанд хяналт тавих хэлтсийн дарга Ё.Сагсай хариулт хэллээ. Тэрбээр “УИХ-ын Өргөдлийн байнгын хорооны дарга О.Баасанхүүгээс прокурорын байгууллагад хандаж гурван төрлийн асуудал тавьлаа. Гурван иргэний гаргасан гомдол мэдээллийг манайд шилжүүллээ гэж ойлгож байна. Энэ гурван асуудал аль аль нь манай прокурорын хяналтад хамааралтай асуудал байна” гэлээ.

Нэгдүгээр асуудлын хариуд, ЗГХЭГ-ын дарга С.Баярцогттой холбоотой асуудал тухайн үедээ шалгагдсан асуудал байгаа. Хяналт тавьсан прокурор нь шийдвэрээ гаргачихсан. Бид Бат-Эрдэнэ гэдэг хүний дурдсан асуудлаар болоод шинэ нөхцөл байдалтай холбоотой асуудлаар урд шалгагдсан асуудлыг дахин авч үзэж болно.Үндэслэл бүхий байвал дахин сэргээн шалгана.

Хоёрдугаар асуудлын хариулт, Байгаль хамгаалагч Т.Лхагвасүмбэр талийгаач болсонтой холбогдуулаад шалгалтын ажиллагаа хийж байгаа. Өмнөговьд тэр хүнийг амьд сэрүүн байхад нь үүсгэн шалгаж байсан асуудал ч бий. Тиймээс Өмнөговьд шалгаж байгаа хэрэг, Хөвсгөлд шалгаж байгаа хэрэг хоёрыг УЕПГ хянаж үзээд хоёр хэргийг нэгтгээд УМБГ-т өгсөн. Хяналт нь Нийслэлийн прокурорын газарт байгаа. УМБГ-ын дэд даргаар ахлуулсан ажлын хэсэг гараад Өмнөговь болоод Хөвсгөл аймагт шалгалтуудыг нь хийж байгаа. Шалгалтын ажиллагаа үргэлжилж байгаа. Энэ хэрэгт прокурорын байгууллагаас ач холбогдол өгч Улсын ерөнхий прокурор өөрийн биеэр хэргийн ажиллагаатай танилцсан байгаа.

О.Баасанхүү гишүүнээс АТГ-ын ажлын хэсгийг оруулсан бүрэлдэхүүн байгуулах санал. Бид хэрэгт цугласан баримтуудыг үндэслээд Тосон бумбын нуруу орчим байгалийн цогцолбор газар хууль бусаар лиценз олгогдсон албан тушаалын шинжтэй зүйл байвал шалгах хууль эрхзүйн үндэслэл нь байгаа.

Цагдаагийн байгууллага, АТГ хамтарч ажлын хэсэгт төвлөрч шалгалтын ажиллагаа явуулах боломжтой.

Гуравдугаар асуултад,  Д.Байгальмаа гэж хүний гомдлын тухайд талийгаач С.Зориг агсантай холбоотой хэрэг. Үүнд цагдаа, тагнуулын байгууллагын хамтарсан ажлын хэсэг шалгалтын ажиллагаа явуулж байгаа. Прокурорын байгууллага хамтарсан ажлын хэсэгт хяналт тавьдаг. Тэгэхээр нэгэнт хэрэг маань нууцын зэрэгтэй явж байгаа учир ажлын хэсгийн үр дүн гэдэг чухал. Ар гэр, шаардлагатай гэр бүлийн гишүүд, өмгөөлөгчдийг уулзуулах асуудал журам зааврын дагуу шийдүүлж болох байх. Энэ бүх өргөдөлтэй танилцсаны дараа албан ёсоор хариуг өгнө.

Д.Ундрах /24tsag.mn/