БНХАУ-ын дарга Си Жиньпин 2013 оны гуравдугаар сарын 14-нд Бүх Хятадын Ардын төлөөлөгчдийн Их Хурлын ээлжит чуулганаар сонгогдсон Мао Зэдун, Дэн Сяопин, Зян Зэминь, Ху Жинтаогийн дараах БНХАУ-ын тав дахь үеийн удирдагч юм. 2017 оны 10 дугаар сарын 18-нд эхэлсэн ХКН-ын 19 дүгээр их хурлаас намын ерөнхий наргийн бичгийн даргаар улиран сонгогдож, улсаа дахин таван жил удирдах нь тодорхой болсон. Түүнийг БНХАУ-ын ард иргэд болон дэлхий нийтэд Мао Зэдун, Дэн Сяопины зиндааны удирдагч хэмээж буй. Өнгөрсөн таван жилийн хугацаанд 89 сая гишүүнтэй ХКН-ын гишүүдээс нэг сая гаруй хүн авлига, хээл хахуулийн хэрэгт орооцолдож хатуу чанга шийтгэл хүлээсэн нь Си Жиньпиний нэр хүндийг өндөрт өргөж, өнгөрсөн хугацаанд БНХАУ-ын Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн 54 их наяд юаньаас 80 их наяд юань болж өссөн болон 60 сая хүнийг ядуурлаас гаргаж, ажил төрөлтэй болгосон амжилтаар нь БНХАУ-д Моа Зэдуны дараа орох хамгийн нэр хүндтэй удирдагч болгоод байгаа юм.
Одоо БНХАУ Үндсэн хуульдаа нэмэлт, өөрчлөлт оруулахаар бэлтгэл ажлаа эрчимжүүлж байгаа билээ. Гэхдээ Үндсэн хуульд Си Жиньпин даргын заавраар нэмэлт өөрчлөлт оруулбал өнгөрсөн 20 жилийн туршид яллагдагчийг хамгаалах, шударга бусаар яллахын эсрэг бий болгосон эрх зүйн шинэтгэлээсээ ухрах аюултай хэмээн судлаачид анхааруулж байгаа. Ерөнхийлөгч Си Жиньпиний авлигатай тэмцэх 5 жилийн цэвэрлэгээг хэрэгжүүлэхийн тулд коммунист намын мөрдөн байцаагч нар авлигын хэргийн сэжигтнүүдийг шууд цагдан хорьдог байсан нь намын гишүүдийн дургүйцэл төрүүлдэг байсан тул шинэ төрлийн цагдах хорих системийг хуульчилж, нэвтрүүлнэ хэмээн БНХАУ-ын дарга амлаж байсан билээ.
Энэ сард багтаан батлагдахаар төлөвлөсөн Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтөөр Хятадын Иргэний хуулиар олгогддог хамгаалалтуудыг үл харгалзан, намын гишүүн эсэхээс үл хамааран бүх шатны төрийн албан хаагчдын эсрэг арга хэмжээ авах эрх бүхий Үндэсний Хяналтын Хороог байгуулахаар болсон. Ингэснээр авлигын хэрэгт сэжиглэгдэж буй төрийн албан хаагч хүн амины гэмт хэргийн яллагдагчид олгогддогоос ч бага хэмжээний хуулийн хамгаалалт эдлэхээр болж байгаа.
Нью-Иоркийн Их Сургуулийн Хятадын эрхзүйн систем судлаач Жероме Кохен дээрх өөрчлөлт нь өнгөрсөн олон арван жилд Хятадын шүүхийн системийг мэргэшүүлэх, яллагчдад өмгөөлөгчтэйгээ уулзах, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад эрүүдэн шүүлгүүлэхгүй байх зэрэг хуулийн хамгаалалт эдлүүлэхээр ажилласан их хүчин чармайлтаас эрс ухарсан хэрэг болох нь хэмээсэн байна.
Шинэ хуулийн үйлчлэлд цэцэрлэгийн багш, шуудангийн ажилчин, эмчээс эхлээд өндөр албан тушаалтнууд, төрийн өмчит компанийн ажилтнууд багтана. Ингэснээр Коммунист нам олон мянган нууц мөрдөн шалгах ажиллагааг эхлүүлж, хүмүүсийг цагдан хорьж, шалгах эрхтэй болж байгаа нь шинэ төрлийн хэлмэгдүүлэлт эхлэх нь гэж судлаачид болон олон нийтийн тодорхой хувь нь үзэж ихэд жийрхэж байгаа талаар гадны хэвлэлүүдэд бичиж эхлээд байгаа юм.
Д.Түвшин
Сэтгэгдэл (7)